شمارۀ جدید فصلنامه (پاییز1404) منتشر شد
دوره 16، شماره 3 - ( 6-1404 )
جلد 16 شماره 3 صفحات 314-279 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Mirzaei J. (2025). Milkimian Theoretical-Conceptual Construction and its Application in the Analysis of Iran's Social Problems. Social Problems of Iran. 16(3), 279-314. doi:10.61882/jspi.16.3.279
URL: http://jspi.khu.ac.ir/article-1-3861-fa.html
URL: http://jspi.khu.ac.ir/article-1-3861-fa.html
میرزایی جمشید.(1404). برساخت مفهومی-نظری میلکیمی و کاربست آن در تحلیل مسائل اجتماعی ایران مسائل اجتماعی ایران 16 (3) :314-279 10.61882/jspi.16.3.279
دکترای بررسی مسائل اجتماعی ایران، گروه جامعه‌شناسی، دانشکدۀ علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، تهران، ایران ، jamshid.mirzaei@ut.ac.ir
چکیده: (584 مشاهده)
مهم‌ترین مسائل اجتماعی ایران (فقر، بیکاری، نابرابری و...) را می‌توان با کمک رویکردهای مختلفی تحلیل کرد. رویکرد مسلّطِ فردی‌نگر-تقلیل‌گرا با ترکیبی از تبیین‌های خُردنگر و روان‌شناختی‌گرا (با تأکید بر سرکوفت‌زدن به فرد)، موقعیت مسلّطی در میدان تحلیل مسائل اجتماعی ایران یافته است. از طرفی می‌توان از امکان برساخت یک رویکرد بدیل و نوآورانه صحبت کرد. در اینجا سخن از یک میدان منازعۀ تحلیلی است. لذا مسئلۀ اصلی ما این است: چه نقدهایی به رویکرد فردی‌نگر-تقلیل‌گرا وارد است و چه بدیلِ کاربردی و توانمندی را می‌توان مناسب تحلیل مسائل اجتماعی ایران طراحی و برساخت کرد؟ از نظر روش‌شناسی در اینجا از ترکیب پویایی از روش‌های توصیفی-تحلیلی، تحلیل ثانویه و انتقادی استفاده کرده‌ایم. یافته‌ها نشان داد که در ایران کاربرانِ رویکرد فردی‌نگر-تقلیل‌گرا بر «فرد» تمرکز کرده و مسائل اجتماعی را با ارجاع به فرد تحلیل کرده و در مقابل، متغیرهای فرافردی و ساختارهای سیاسی-اجتماعی را تبرئه کرده است. رویکرد بدیل ما در اینجا، برساخت مفهومی-نظری «میلکیمی» است که مأخوذ از میلز (تخیّل جامعه‌شناختی) و دورکیم (تبیین واقعیت اجتماعی) است. گام‌های رویکرد میلکیمی عبارت است از: ۱) شناسایی وضعیت رُخ‌داده به‌عنوان «مسئلۀ اجتماعی» و نَه «مسئلۀ فردی»، ۲) تحلیل آن در شکل بیان جامعه‌شناختی و نَه روان‌شناختی و ۳) ارائۀ راه‌حل‌های اجتماعی و نَه روان‌شناختی. شواهد تجربی (تحلیل ثانویۀ داده‌های جهانی و داخلی) از رویکرد میلکیمی پشتیبانی می‌کنند. نگاه میلکیمی ما در تحلیل مسائل اجتماعی عبارت است از: اتخاذ نگاه اجتماعی و فرافردی، تأکید بر نقد ساختارهای معیوب، اتخاذ نگاه جامعه‌شناختیِ انتقادی و افشای ناتوانی‌هایِ رویکرد تقلیل‌گرا.
واژه‌های کلیدی: مسائل اجتماعی، برساخت مفهومی- نظری میلکیمی، رویکرد فردی‌نگر و تقلیل‌گرا، تحلیل ثانویه، انتقادی
نوع مقاله: نظری، انتقادی و تحلیلی |
موضوع مقاله:
مسائل اجتماعی
دریافت: 1404/1/25 | پذیرش: 1404/4/10 | انتشار: 1404/9/1
دریافت: 1404/1/25 | پذیرش: 1404/4/10 | انتشار: 1404/9/1
فهرست منابع
1. بیکر، ترزال (1392). نحوه انجام تحقیقات اجتماعی. ترجمۀ هوشنگ نایبی، تهران: نشر نی.
2. تورن، آلن (1400). بازگشت کنشگر؛ نظریه اجتماعی در جامعه پساصنعتی. ترجمۀ سلمان صادقی‌زاده، تهران: نشر ثالث.
3. دفتر طرح‌های ملی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی (1395). سومین پیمایش نگرش‌ها و ارزش‌های ایرانیان. تهران: انتشارات پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات.
4. دورکیم، امیل (1398). قواعد روش جامعه‌شناسی. ترجمۀ هوشنگ نایبی، تهران: انتشارات آگاه.
5. ذاکری، آرمان (1400). همبستگی اجتماعی و دشمنان آن. تهران: نشر نی.
6. رابینگتن، ارل و واینبرگ، مارتین (1400). رویکردهای نظری هفت‌گانه در بررسی مسائل اجتماعی. ترجمۀ رحمت‌الله صدیق سروستانی، تهران، انتشارات دانشگاه تهران.
7. شورای اجتماعی کشور (1396). وضعیت اخلاقی، اجتماعی و فرهنگی جامعه ایران، تهران، انتشارات پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات.
8. غفاری، غلامرضا و حبیب‌پور گتابی، کرم (1397). سیاست اجتماعی: بنیان‌های مفهومی و نظری. چاپ سوم، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
9. کانرتون، پل (1399). جامعه‌شناسی انتقادی. ترجمه حسن چاوشیان، تهران: نشر اختران.
10. کلاین، نائومی (1389). دکترین شوک: ظهور سرمایه‌داری فاجعه، ترجمۀ مهرداد شهابی و میرمحمود نبوی، تهران: انتشارات کتاب آمه.
11. میلز، سی. رایت (1381). بینش جامعه‌شناسی. ترجمۀ عبدالمعبود انصاری، تهران، شرکت سهامی انتشار.
12. Archer, M. S. (1996). Culture and agency: The place of culture in social theory. Cambridge University Press.
13. Barnes, B. (2008). The macro/micro problem and the problem of structure and agency. In G. Ritzer, B. Smart (Eds.) The macro/micro problem and the problem of structure and agency (pp. 339-352). SAGE Publications Ltd, https://doi.org/10.4135/9781848608351.n26.
14. Barcan.S. (2015). Social Problems: Continuity and Change, university of minnesota libraries publishing edition.
15. Becker, H. S. (2008). Writing for social scientists: How to start and finish your thesis, book, or article. University of Chicago Press.
16. Carville, J. (1996). We're right, they're wrong: A handbook for spirited progressives. New York, Random House.
17. Giddens, A. (1984). The constitution of society: Outline of the theory of structuration. University of California Press.
18. Harrington, Michael (1963). The Other America: Poverty in the United States. New York: Macmillan.
19. ISA (1998). https://www.isa-sociology.org/en/about-isa/history-of-isa/books-of-the-xx-century/
20. Spicker, P. (2008). Social policy; Themes and approaches. Bristol: Policy
21. Thurow, Lester (1995). THE RICH; Why Their World Might Crumble, New York Times Magazine, (November,19)pp.79-78.https://www.nytimes.com/1995/11/19/magazine/the-rich-why-their-world-might-crumble.html?smid=url-share.
22. WVS (2005). World Values Survey Wave 5 (2005-2009)Iran, Study # WVS-2005.
23. WVS (2017). World Values Survey Wave 7 (2017-2020)Iran, Study # WVS-2017.
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
کلمات کلیدی
نشریه, مجلۀ علمی, مقالۀ علمی, مقالۀ پژوهشی, داوری، ارزیابی، کمیسیون نشریات، ارسال، دریافت، اصلاح، پذیرش، رَد، چاپ و انتشار
نشریه تحت قوانین Creative Commons Attribution-NonCommercial ۴.۰ International License (CC-BY-NC) منتشر میشود.
