1- دانشیار جامعهشناسی، گروه علوم اجتماعی، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران ، rhemati@gmail.com
2- دکتری جامعه شناسی، گروه جامعهشناسی، دانشکدهٔ علوم اجتماعی، دانشگاه یزد، یزد، ایران
چکیده: (167 مشاهده)
برونسپاری پایاننامه، بهعنوان شکلی حاد از تقلب قراردادی و سایهنویسی، تهدیدی جدی برای صداقت علمی و اعتبار آموزش عالی در ایران و جهان است. این پدیده در دهههای اخیر با گسترش بازار سیاه پایاننامهنویسی در ایران تشدید شده و ضرورت بررسی انگیزههای آن را برجسته کرده است. این پژوهش کیفی با استفاده از روش تحلیل مضمون، تجارب 13 دانشآموخته کارشناسی ارشد دانشگاههای اصفهان را که پایاننامه خود را بهطور کامل برونسپاری نموده بودند، بررسی کرد. دادهها از طریق مصاحبههای نیمهساختمند جمعآوری و بر اساس رویکرد ششمرحلهای براون و کلارک (۲۰۱۲) تحلیل شدند. یافتهها در قالب شش مضمون اصلی استخراج شد: «پایاننامه تهی از معنا»، «زندگی روزمره پرچالش»، «فرهنگ تقلب»، «اختلال ارتباطی»، «چالشهای یادگیری» و «زوال ارزشهای علمی». نتایج نشان داد که برونسپاری نتیجۀ تعامل پیچیده عوامل فردی (مثل مشکلات مالی، ضعف مهارتهای پژوهشی) و محیطی (مثل ضعف نظارت دانشگاهی، کالاییشدن آموزش) است. این پژوهش، برخلاف مطالعات قبلی که بر عوامل ساختاری تمرکز داشتند، با رویکرد کیفی، تجربه زیسته دانشجویان را در بستر فرهنگی-اجتماعی ایران تحلیل کرد و نقش روابط استاد-دانشجو و فرهنگ تقلب را برجسته نمود. یافتهها بر لزوم بازتعریف نقش پایاننامه، تقویت نظارت و آموزش اخلاق علمی برای پیشگیری از تقلب تأکید دارند. این مطالعه به سیاستگذاری آموزشی برای مقابله با سایهنویسی کمک میکند و زمینه را برای تحقیقات آتی درباره نقش فناوری و تفاوتهای جنسیتی فراهم میسازد.
شمارهی مقاله: 8
نوع مقاله:
پژوهشی اصیل |
موضوع مقاله:
مسائل اجتماعی دریافت: 1403/11/9 | پذیرش: 1403/12/25 | انتشار: 1404/2/21