1- استادیار گروه جامعهشناسی و مطالعات فرهنگی، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران ، a.feizolahi@ilam.ac.ir
2- استادیار گروه جامعهشناسی و مطالعات فرهنگی، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران
3- کارشناس ارشد جامعهشناسی، گروه جامعهشناسی و مطالعات فرهنگی، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران
چکیده: (160 مشاهده)
مسئلهمندشدن کنشورزی قومی، ترجیحات طایفهای و تعصبات قومی، همواره یکی از موضوعات مورد بحث در ایران بوده است. ازاینرو، پژوهش حاضر درصدد شناسایی پیشرانها و پسرانهای کنشورزی قومی و کشف دلالتهای معنایی آن است. مشارکتکنندگان این پژوهش که با استفاده از روش پدیدارشناسی تفسیری انجام شده است، بختیاریهای ساکن شهر دزفول در استان خوزستان بودند که ۱۸ نفر از آنها با روش نمونهگیری هدفمند و بر اساس معیار اشباع نظری انتخاب شدند. دادههای تحقیق با استفاده از تکنیک مصاحبۀ عمیق گردآوری شد و تحلیل آن از طریق تکنیک تحلیل مضمون انجام گرفت. بر پایۀ یافتهها، پیشرانهای کنشورزی قومی شامل «قطبیشدگی سیاسی، بسامدگرایی قومی، همآیندی چالشهای فرهنگی، قومگرایی سازمانی، احساس تبعیض قومی، قومگرایی فضایی کالبدی، ابزاریشدن قومیت و جامعهپذیری قومگرایانه» و پسرانهای این کنشورزی شامل «مراودات فرهنگی، دیگرپذیری، ارتباطات اجتماعی درهمتنیده، حکمرانی مطلوب و بهبود کیفیت زندگی» بوده است. بهطورکلی، میتوان گفت نقش ناسازوارۀ این گونۀ فرهنگی بر الگوهای کنشورزی و مشارکت سیاسی شهروندان، بهویژه در انتخابات مجلس شورای اسلامی نمود آشکارتری دارد و پیامد آن در عرصۀ سیاست، اخلال در روند تصمیمگیری عقلانی-استدلالی انتخابکنندگان و درنتیجه اخلال یا تضعیف نهاد تصمیمسازی در سطح ملّی است. تقلیل و تضعیف این الگوی کنشورزی، در گرو ایجاد بسترهایی است که در آن کنشهای عقلانی به منصۀ ظهور برسد.
نوع مقاله:
پژوهشی اصیل |
موضوع مقاله:
مسائل اجتماعی دریافت: 1403/3/20 | پذیرش: 1403/5/17 | انتشار: 1403/5/31