Bagheri Miab S, Karimikia M S, Zalizadeh M. (2024). Living on the Margins: Characteristics of Slum Neighborhoods of Ahvaz Metropolis.
Social Problems of Iran.
15(2), 39-76.
URL:
http://jspi.khu.ac.ir/article-1-3731-fa.html
1- دانشیار، گروه جامعهشناسی، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران ، sbagheri@khu.ac.ir
2- دانشجوی دورۀ دکتری سیاستگذاری فرهنگی، گروه جامعهشناسی، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران
3- دکتری جامعهشناسی فرهنگی، گروه جامعهشناسی، دانشکدۀ علوم اجتماعی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران
چکیده: (185 مشاهده)
«زیست در حاشیه»، برساختۀ شرایط و اقتضائات و فرجام پیامدهای عوامل ساختاری بر افراد جامانده از مدار توجه است. یکی از مسائل مهم دربارهٔ محلات پیرامونی شهرها، شناسایی ویژگیهای گوناگون این محلات است. اهمیت این جستار ازآنروست که محلات یادشده ویژگیهای یکسانی ندارند و هرگونه سیاستگذاری و مداخله در این مناطق بدون درنظرگرفتن این ویژگیها نتایج مثبتی در پی نخواهد داشت. بر همین پایه، پژوهش کیفی پیشرو از راه مصاحبه با افراد آگاه به موضوع میکوشد ویژگیهای این سکونتگاه را شناسایی کند. قلمرو مکانی پژوهش، محلات حاشیهنشین استان خوزستان بود و نمونههای پژوهش با رسیدن به اشباع نظری متوقف و دادهها با استفاده از تکنیک تحلیل مضمون با روش آترید-استرلینگ تحلیل شد. یافتهها منجر به برساخت یازده مضمون سازماندهنده با نامهای انباشتگی مشکلات کالبدی، ناتوانی اقتصادی، سرمایۀ اجتماعی درونگروهی بر پایۀ قومیت، محرومیت نسبی مضاعف، طردشدگی، واگراییهای اجتماعی-فرهنگی، هبیتاس دوگانه، فعالیت گروههای ذینفع، دولتمحوربودن انتظارات و توقعات، بیاعتمادی نهادی و ناامیدی نسبت به تغییر شرایط؛ و چهار مضمون فراگیر با نامهای فقر چندگانه، آشفتگی محیطی، نابسامانی اجتماعی و ناکارآمدی نهادی (دولت) شد. نتایج تحقیق نمایانگر اهمیت تأثیر متقابل جامعه و فرهنگ و سیاست بر مسئلۀ حاشیهنشینی استان خوزستان بود؛ دو نکتهای که این استان را به یکی از مهاجرفرستترین استانهای کشور تبدیل کرده است. بر این پایه، تدوین سیاستها و برنامهها برای مداخله در این مناطق تنها در صورتی موفقیتآمیز خواهد بود که بتوان ویژگیهای مختلف حاشیهنشینی را مشخص کرد.
نوع مقاله:
پژوهشی اصیل |
موضوع مقاله:
مسائل اجتماعی دریافت: 1403/2/9 | پذیرش: 1403/4/8 | انتشار: 1403/5/31