شمارۀ جدید فصلنامه (پاییز 1403) منتشر شد
دوره 14، شماره 2 - ( 8-1402 )
جلد 14 شماره 2 صفحات 398-371 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
seif H, Yaghoobi Choobari A. (2023). Civil Family from Ideal to Reality (Study Case: Families of Rasht City). Social Problems of Iran. 14(2), 371-398. doi:10.61186/jspi.14.2.371
URL: http://jspi.khu.ac.ir/article-1-3594-fa.html
URL: http://jspi.khu.ac.ir/article-1-3594-fa.html
سیف حسین، یعقوبی چوبری علی. خانوادۀ مدنی از آرمان تا واقعیت (مورد مطالعه: خانوادههای شهر رشت) مسائل اجتماعی ایران 1402; 14 (2) :398-371 10.61186/jspi.14.2.371
حسین سیف1 
، علی یعقوبی چوبری* 2
، علی یعقوبی چوبری* 2
1- گروه علوم اجتماعی، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران
2- گروه علوم اجتماعی، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران ،a.yaghoobi@guilan.ac.ir
2- گروه علوم اجتماعی، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران ،
چکیده: (1466 مشاهده)
پژوهش حاضر به مطالعۀ خانوادۀ مدنی در بین خانوادههای شهر رشت میپردازد. مشارکتکنندگان تحقیق شامل مردان و زنان شهر رشت بودند که با استفاده از روش نمونهگیری هدفمند با 35 نفر از آنها مصاحبه شد. این پژوهش از طریق روش کیفی، تکنیک تحلیل مضمون و بهکارگیری تکنیک مصاحبه انجام گرفت و مصاحبه با افراد تا رسیدن به اشباع نظری پیش رفت. یافتهها نشان داد که به لحاظ گفتوگو سنخهای مختلف خانوادههای موردمطالعۀ شهر رشت عبارتاند از: خانوادههای گفتوگومحور، خانوادههای مرزی و خانوادههای مجادلهمحور. بر مبنای یافتهها، خانوادههایی که سرمایههای فرهنگی و اجتماعی بیشتری داشتهاند، متقارنتر و گفتوگومحورترند. علاوهبراین، هرچند مشارکتکنندگان اظهار داشتند که امروزه خانوادهها بیش از گذشته گفتوگومحورند، ولی در واقعیت و بهصورت «اینجا-اکنونی» خانوادههای مرزی و مجادلهمحور همچنان به حیات خود ادامه میدهند. مصاحبهشوندگان شکل آرمانی خانواده را در خصلتهایی از قبیل صداقت، احترام متقابل، توانایی ابراز احساسات، مشورت، گوشفرادادن به حرف سایر اعضای خانواده، برابری، انتقادپذیری، قضاوتنشدن (پرهیز از پیشداوری) و ظرفیت بالا (داشتن ذهن باز) برساخت کردهاند که شباهتهای زیادی به مدل خانوادۀ دموکراتیک (مدنی) آنتونی گیدنز دارد.
واژههای کلیدی: خانوادۀ مدنی، خانوادۀ آرمانی، خانوادۀ گفتوگومحور، خانوادۀ مرزی، خانوادۀ مجادلهمحور.
نوع مقاله: پژوهشی اصیل |
موضوع مقاله:
خانواده و ازدواج
دریافت: 1402/3/24 | پذیرش: 1402/9/18 | انتشار: 1402/11/20
دریافت: 1402/3/24 | پذیرش: 1402/9/18 | انتشار: 1402/11/20
فهرست منابع
1. آزادارمکی، تقی (1386). جامعهشناسی خانوادۀ ایرانی. تهران: سمت.
2. ادگار، اندرو (1396). مفاهیم کلیدی در اندیشه هابرماس. ترجمه محمدرضا غلامی، تهران: دنیای اقتصاد.
3. پرویزی، سرور؛ امینیزاده، خدیجه؛ ثناگو، اکرم و سپهوند، فریبا (1388). تبیین مفهوم خانواده سالم از دیدگاه نوجوانان زنجانی. نشریه پژوهش پرستاری ایران. 4(12-13)، 17-7.
4. پناغی، لیلی؛ زادهمحمدی، علی؛ پاکدامن، شهلا؛ باقریان، فاطمه؛ احمدآبادی، زهره؛ محمدی، سمیه و ملکی، قیصر (1393). مطالعه مفهوم خانواده، خانواده سالم و ایدئال و عوامل آسیبزا از دید خانوادههای ایرانی. همایش کنگره ملی آسیبشناسی خانواده (و جشنواره ملی خانوادهپژوهی)، قابلدسترسی در https://www.sid.ir.
5. چرستانی، نفیسه (1400). شناسایی ابعاد گفتوگوی پایدار مؤثر زوجین در خانوادههای ایرانی. مجله نخبگان علوم و مهندسی، 6(31)، 42-16.
6. خاکپور، ایمان؛ نظری، علیمحمد و زهراکار، کیانوش (1394). نقش ابعاد ساختار قدرت خانواده در سازگاری زناشویی. فصلنامۀ فرهنگی-تربیتی زنان و خانواده، 9(30)، 26-7.
7. دورکیم، امیل (1381). تقسیم کار اجتماعی. ترجمۀ باقر پرهام، تهران. مرکز.
8. سیدمن، استیون (1386). کشاکش آرا در جامعهشناسی. ترجمه هادی جلیلی. تهران: نی.
9. سامانی، سیامک و بهبهانی، مینا (1390). الگوهای ارتباطی در گونههای مختلف خانواده در مدل بافتنگر فرایند و محتوای خانواده. دوفصلنامه مشاورۀ کاربردی، 1(2)، 134-119.
10. صادقیفسایی، سهیلا و عرفانمنش، ایمان (1394). تحلیل گفتمان و نقد الگوی خانوادۀ مدرن مدنی در ایران پس از انقلاب اسلامی. فصلنامه فرهنگی-تربیتی، زنان و خانواده، 10(34)، 133- 107.
11. طهماسبی، کارینه؛ موتابی، فرشته؛ چیمه، نرگس؛ اناری، آسیه؛ اناری، رضوان و طاهریفر، زهرا (1396). تحلیل وضعیت سلامت خانوادههای ایرانی: مفهوم خانواده سالم، شناخت ویژگیهای خانوادۀ سالم ایرانی و عوامل آسیبزا از دیدگاه متخصصان. مجله پرستاری و مامایی، ۱۵(۸)، ۶۳۰-۶۴۱.
12. عرفانیاکبری، معصومه (1378). بررسی مشکلات مربوط به صمیمیت زوجین و تأثیر ارتباط درمانی زوجین بر آن. پایاننامه کارشناسی ارشد، تهران، دانشگاه الزهراء.
13. فلیک، اووه (1387). درآمدی بر تحقیق کیفی، ترجمۀ هادی جلیلی، تهران: نی.
14. قانعیراد، محمدامین (1396). زوال پدرسالاری: فروپاشی خانواده یا ظهور خانوادۀ مدنی. تهران: نقد فرهنگ.
15. گودرزناصری، الهه؛ باقریان، فاطمه و کمری، سامان (1395). خانواده سالم: کنکاشی در ملاکهای همسر مطلوب از دیدگاه پسران و دختران. فصلنامه فرهنگی-تربیتی زنان و خانواده، 11(35)، 122-101.
16. گیدنز، آنتونی (1384). سیاست، جامعهشناسی و نظریه اجتماعی. ترجمه منوچهر صبوری، تهران: نی.
17. گیدنز، آنتونی و بردسال، کارن (1388). جامعهشناسی، ترجمه حسن چاوشیان، تهران: نی.
18. گیدنز، آنتونی (1399). جهان لغزنده است. ترجمۀ علی عطاران، تهران: پارسه.
19. مظاهری، محمدعلی؛ ساداتصادقی، منصوره و حیدری، محمود (1388). مقایسه وضعیت ادراکشده و آرمانی ساختار خانواده در پنج شهر ایران. مجلۀ روانشناسی، 13(2)، 137-118.
20. ملایی، محمدحسن؛ اسماعیلی، معصومه و ملایی، رحیم (1397). مطالعه کیفی نقش زبان در روابط زوجهای متعارض: رویکردی مبتنی بر نظریه داده بنیاد. فصلنامه فرهنگی-تربیتی زنان و خانواده، 13(44)، 65-27.
21. مهدوی، محمدصادق و صبورخسروشاهی، حبیب (1382). بررسی ساختار توزیع قدرت در خانواده، مطالعات زنان، 1(2)، 67-27.
22. هابرماس، یورگن (1394). نظریه کنش ارتباطی. ترجمه: کمال فولادی، تهران: مرکز.
23. هابرماس، یورگن (1400). دگرگونی ساختاری حوزه عمومی کاوشی در باب جامعه بورژوایی. ترجمه جمال محمدی، تهران: افکار.
24. هاتفیراد، لیدا؛ پارسامهر، مهربان و روحانی، علی (1401). برساخت گفتوگو میان زوجین یزدی بهسوی یک نظریه زمینهای. مجلۀ رفاه اجتماعی، 22(84)، 145-109.
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
