دوره 13، شماره 2 - ( 12-1401 )
جلد 13 شماره 2 صفحات 280-261 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Keshavarz K, Shikholeslam F, Moosavi Viayeh F. (2023). Sexual harassment in the university: A Sociological Perspective. Social Problems of Iran. 13(2), 261-280.
URL: http://jspi.khu.ac.ir/article-1-3446-fa.html
URL: http://jspi.khu.ac.ir/article-1-3446-fa.html
کشاورز خدیجه، شیخ الاسلام فردوس، موسوی ویایه فاطمه. نگاهی جامعه‌شناختی به وقوع آزار جنسی در دانشگاه مسائل اجتماعی ایران 1401; 13 (2) :280-261
1- استادیار جامعه‌شناسی و عضو هیئت‌علمی موسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی ، keshavarz@iscs.ac.ir
2- کارشناسی‌ارشد مطالعات فرهنگی دانشگاه علم و فرهنگ
3- دکترای جامعه‌شناسی گرایش مسائل اجتماعی ایران
2- کارشناسی‌ارشد مطالعات فرهنگی دانشگاه علم و فرهنگ
3- دکترای جامعه‌شناسی گرایش مسائل اجتماعی ایران
چکیده: (703 مشاهده)
هدف این پژوهش، بیان مدلی داده‌بنیاد دربارۀ علل و شرایط وقوع آزار جنسی در دانشگاه است. داده‌های تحقیق با مطالعۀ اسناد و از خلال مصاحبه با 15 نفر از دانشجویان دختر در یکی از دانشگاه‌های دولتی استانی مرزی (با نمونه‌گیری هدفمند) به دست آمده است.
تحلیل داده‌ها پس از کدگذاری باز، محوری و گزینشی، نشان داد که در این دانشگاه نظام تبعیض‌آمیز جنسیتی جامعۀ بزرگ‌تر بازتولید می‌شود و مرزبندی جنسیتی و مناسبات فرودستی و بی‌قدرتی زنان ادامه می‌یابد. بازتولید فرهنگ تجاوز در محیط دانشگاه همراه با روابط قدرت/ ارزش و قومیت‌گرایی در این دانشگاه خاص و عدم حساسیت بوروکراسی به آزار جنسی زنان، شرایطی را به وجود می‌آورد که شکایت قربانیان نادیده گرفته می‌شود و یا آن‌ها برای حفظ آبرو ناچار به سکوت می‌شوند. پیامد این شرایط به فروپاشی اعتماد دانشجویان به جایگاه دانشگاه، ازخودبیگانگی و سرخوردگی ایشان می‌انجامد. درنهایت، دانشگاه در تحقق آرمان‌های خود برای پاسخ به نیازهای جامعه و رشد و توسعۀ سامان اجتماعی عادلانه‌تر، ناموفق می‌ماند.
تحلیل داده‌ها پس از کدگذاری باز، محوری و گزینشی، نشان داد که در این دانشگاه نظام تبعیض‌آمیز جنسیتی جامعۀ بزرگ‌تر بازتولید می‌شود و مرزبندی جنسیتی و مناسبات فرودستی و بی‌قدرتی زنان ادامه می‌یابد. بازتولید فرهنگ تجاوز در محیط دانشگاه همراه با روابط قدرت/ ارزش و قومیت‌گرایی در این دانشگاه خاص و عدم حساسیت بوروکراسی به آزار جنسی زنان، شرایطی را به وجود می‌آورد که شکایت قربانیان نادیده گرفته می‌شود و یا آن‌ها برای حفظ آبرو ناچار به سکوت می‌شوند. پیامد این شرایط به فروپاشی اعتماد دانشجویان به جایگاه دانشگاه، ازخودبیگانگی و سرخوردگی ایشان می‌انجامد. درنهایت، دانشگاه در تحقق آرمان‌های خود برای پاسخ به نیازهای جامعه و رشد و توسعۀ سامان اجتماعی عادلانه‌تر، ناموفق می‌ماند.
نوع مقاله: پژوهشی اصیل |
دریافت: 1400/9/14 | پذیرش: 1401/11/19 | انتشار: 1401/12/28
دریافت: 1400/9/14 | پذیرش: 1401/11/19 | انتشار: 1401/12/28
فهرست منابع
1. استراوس، انسلم ال و کوربین، جولیت ام. (1393). اصول روش تحقیق کیفی: نظریه مبنایی رویه‌ها و شیوه‌ها. ترجمه بیوک محمدی، چاپ چهارم، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
2. ایمان، محمدتقی (۱۳۹۱). روش‌شناسی تحقیقات کیفی. قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
3. آذر، خدیجه و صالحی، غلامرضا (۱۳۹۸). نقد و ارزیابی ایده دانشگاه جامعه‌محور در ایران از دیدگاه خبرگان علمی. فصلنامه مطالعات اندازه‌گیری و ارزشیابی آموزشی، شماره ۲۸: ۲۳۳-۲۷۱.
4. تقویان، ناصرالدین‌علی؛ طاهری‌کیا، حامد و پورمیرغفاری، مریم‌السادات (۱۳۹۷). موقعیت‌های رویارویی جنسیتی در دانشگاه و مصائب آن. فصلنامه پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی، دوره ۲۴، شماره ۲: ۱۳۵-۱۵۹.
5. دزیچ، بیلی‌رایت و هاکینز، مایکل (۲۰۰۳). آزار جنسی در آموزش عالی؛ تأملات و چشم‌اندازهای نوین. ترجمه ناصرالدین‌علی تقویان (۱۳۹۹) (چاپ‌نشده)، تهران: موسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
6. ذکایی، سعید و اسماعیلی، محمدجواد (۱۳۹۵). جوانان و بیگانگی تحصیلی و دانشگاهی. تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
7. جلالی‌نائینی، زیبا (۱۳۹۶). پیشگفتار در کرنشاو، کیمبرلی؛ دیویس، آنجلا و هیل‌کالینز، پاتریشا و همکاران (بی‌تا). گره‌گاه جنسیت و دیگر نظام‌های سلطه. ترجمه فرانک فرید، لیلا اسدی، جلوه جواهری و همکاران. تهران: شیرازه.
8. کامل، آتنا (۱۴۰۱). آزار جنسی و قلدری در دانشگاه. فصلنامه اجتماعی زنان امروز، سال هشتم، شماره ۴۵: ۲۶-۴۲.
9. کرسول، جان (1391). پویش کیفی و طرح پژوهش. ترجمه حسن دانایی‌فرد و حسین کاظمی. تهران: اشراقی.
10. کشاورز، خدیجه (۱۳۹۷). رؤیای ناتمام؛ تجربۀ زیسته دختران در دانشگاه‌های ایران. تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی اجتماعی.
11. کشاورز، خدیجه (۱۳۹۹). بررسی جامعه‌شناختی ذهنیت دانشجویان دانشگاه‌های تهران نسبت به مناسبات میان‌جنسیتی. طرح پژوهشی موظف (منتشرنشده)، تهران: موسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
12. فریدونی، سمیه (1393). روایت دختران از زندگی دانشگاهی؛ نظریۀ بومی تواناسازی زنان از طریق آموزش عالی. تهران: جامعه‌شناسان.
13. قانعی‌راد، محمدامین و خسروخاور، فرهاد (1385). نگاهی به عوامل فرهنگی افزایش ورود دختران به دانشگاه‌ها. پژوهش زنان، دورهٔ 4، شماره 4: ۱۱۵-۱۳۸.
14. صادقی‌فسایی، سهیلا و لاریجانی، مهسا (۱۳۸۹). مطالعۀ جامعه‌شناختی آزار جنسی در محیط کار. نشریه زن در توسعه و سیاست، شماره ۳۰: ۱۱۱-۱۳۴.
15. صادقی‌فسایی، سهیلا و لاریجانی، مهسا. (۱۳۹۲). آزار جنسی در محیط کار تهدیدی بر امنیت اجتماعی. مطالعات اجتماعی ایران، دوره هفتم، شماره ۲: ۸۷-۱۱۱.
16. مکتوبیان، مریم و ربانی‌خوراسگانی، علی (۱۳۹۳). چگونگی آزار جنسی زنان در محیط کار: به‌کارگیری روش‌شناسی کیفی نظریه داده‌بنیاد برای بررسی احساس ناامنی زنان در محیط کار. پژوهش‌های راهبردی امنیت و نظم اجتماعی، سال سوم، شماره ۱: ۶۱-۷۸.
17. مکتوبیان، مریم؛ قاسمی، وحید؛ هاشمیان‌فر، سیدعلی (۱۳۹۴). بیان مدلی داده‌بنیاد برای بررسی جامعه‌شناختی آزار جنسی و احساس ناامنی زنان در بیمارستان‌ها. بررسی مسائل اجتماعی ایران، دوره ششم، شماره ۱: ۱۵۱-۱۹۲.
18. Bergeron, M; Hébert, M; Ricci, S; Goyer, M. F; Duhamel, N & Kurtzman, L. (2016). Violences sexuelles en milieu universitaire au Québec, Rapport de recherche de l'enquête ESSIMU. Montréal: Université du Québec à Montréal.
19. Bondestam, F & Lundqvist, M. (2020). Sexual Harassment in Higher Education, a systematic review. European Journal of Higher Education. [DOI:10.1080/21568235.2020.1729833]
20. Flaherty, C. (2017). Study finds large share of cases involving faculty harassment of graduate students are serious. Inside Higher Ed.
21. Johnson, P. A; Widnall, Sh. E & Benya, F. F. (2018). Sexual Harassment of Women. The National Academies of Sciences, Washington. [DOI:10.17226/24994]
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
