شمارۀ جدید فصلنامه (زمستان ۱۴۰۳) منتشر شد
دوره ۱۲، شماره ۲ - ( ۱۲-۱۴۰۰ )
جلد ۱۲ شماره ۲ صفحات ۱۹۹-۱۷۹ |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Farahmand M, Falakuddin Z, Ghorbani F. (2022). The Crossroads of Conflict and Compromise: Exploration of Mahr Enforcement among Referred Women to Shahrebabak Court. Social Problems of Iran. 12(2), 179-199.
URL: http://jspi.khu.ac.ir/article-1-3225-fa.html
URL: http://jspi.khu.ac.ir/article-1-3225-fa.html
فرهمند مهناز، فلک الدین زهرا، قربانی بن توت فاطمه. دوراهی تعارض و سازش: واکاوی اجرای مهریه در میان زنان مراجعه‌کننده به دادگاه شهربابک مسائل اجتماعی ایران ۱۴۰۰; ۱۲ (۲) :۱۹۹-۱۷۹
۱- دانشیار جامعه‌شناسی، گروه جامعه‌شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه یزد، یزد، ایران ، farahmandm@yazd.ac.ir
۲- دانشجوی دکتری جامعه‌شناسی اقتصادی و توسعه، گروه جامعه‌شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه یزد، یزد، ایران
۳- کارشناس ارشد، گروه جامعه‌شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه یزد، یزد، ایران
۲- دانشجوی دکتری جامعه‌شناسی اقتصادی و توسعه، گروه جامعه‌شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه یزد، یزد، ایران
۳- کارشناس ارشد، گروه جامعه‌شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه یزد، یزد، ایران
چکیده: (۱۶۶۶ مشاهده)
اجرای مهریه، یکی از مشکلات پرشمار خانواده‌های ایرانی است که زندگی زناشویی را تحت تأثیر قرار می‌دهد و گسترش آسیب‌های اجتماعی را در پی دارد. هدف پژوهش حاضر، واکاوی اجرای مهریه در میان زنان مراجعه‌کننده به دادگاه شهربابک بود که داده‌ها با 26 نفر از آنان از طریق مصاحبۀ نیمه‌ساختاریافته جمع‌آوری شد و با روش نظریۀ زمینه‌ای مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که زنان از مهریه دو برداشت متفاوت دارند؛ برخی از مهریه به‌عنوان اتمامِ‌حجت استفاده می‌کنند تا مردان را به زندگی زناشویی برگردانند و مانع جدایی شوند. برخی نیز با مهریه مردان را تحت‌فشار قرار می‌دهند تا طلاق بگیرند یا به‌جای دریافت مهریه حضانت فرزندان از آنِ خود کنند. بسترهایی مانند پشتوانۀ اقتصادی به‌مثابۀ ترس از آینده و روابط نامناسب در جامعه، زمینه را برای گرفتن مهریه فراهم می‌کنند و عواملی مانند باورهای عامیانه، حق مشروع و فضای تنش‌زا، باعث به‌اجراگذاشتنِ مهریه در زندگی زناشویی می‌شوند. پدیدۀ برساخت‌شدۀ پژوهش، «رهایی عامدانه و بازگشت عامدانه» است که برجسته‌ترین وجه ادراکی مصاحبه‌شوندگان به شمار می‌رود و گونه‌ای کشمکش دائمی را در آن‌ها ایجاد کرده است. پیشنهاد پایانی پژوهش، شکل‌گیری گفتمان کنش ارتباطی صحیح توسط خانواده‌ها و نهادهای اجتماعی و فرهنگی جامعه ازجمله مراکز مشاوره، آموزش‌وپرورش و رسانه‌ها و ... در جامعه است.
نوع مقاله: پژوهشی اصیل |
موضوع مقاله:
زنان
دریافت: 1399/4/27 | پذیرش: 1400/8/29 | انتشار: 1400/12/10
دریافت: 1399/4/27 | پذیرش: 1400/8/29 | انتشار: 1400/12/10
فهرست منابع
۱. استراس، آنسلم و کوربین، جولیت‌ام. (۲۰۱۱). اصول روش تحقیق کیفی: نظریه مبنایی، رویه‌ها و شیوه‌ها. ترجمه بیوک محمدی (۱۳۹۰). تهران: انتشارات پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
۲. توسلی، افسانه؛ فولادی، لیلا و امان‌اللهی، مینا (۱۳۹۳). بررسی جامعه‌شناختی نگرش به مهریه در میان دانشجویان دانشگاه علامه طباطبایی. مطالعات اجتماعی روان‌شناختی زنان، سال ۱۲، شماره ۴، ۴۳-۶۸.
۳. سیدمیرزایی، سیدمحمد؛ رئوف، احمد (۱۳۸۸). بررسی ابعاد اجتماعی و جمعیتی وضعیت مهریه در ایران (مطالعه موردی: شهر تهران). مجله جامعه‌شناسی معاصر، سال اول، شماره ۳، ۱۴۶-۱۷۸.
۴. سفیری، خدیجه؛ دادهیر، ابوعلی و اردکانی، طالبی (۱۳۸۸). برساخت اجتماعی و فرهنگی مسئلۀ اجرای مهریه در ایران: مطالعه‌ای کیفی؛ انگیزه‌های زنان شیرازی از به اجرا گذاردن مهریه‌های خود. فصلنامه علوم اجتماعی، دوره ۱۶، شماره ۴۴، ۸۹-۱۲۱.
۵. قلی‌زاده، آذر؛ غفاریان، سحر (۱۳۹۰). آسیب‌شناسی مهریه و عوامل فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی مؤثر بر آن. فصلنامه علمی پژوهشی جامعه‌شناسی زنان، سال ۲، شماره ۱، ۱۲۱-۱۴۰.
۶. کاتوزیان، ناصر (۱۳۸۴). عقود معین. تهران: انتشارات اسلامیه.
۷. مقدس، علی‌اصغر؛ اسلام، علی‌رضا (۱۳۸۵). کاوشی در نظریه انتخاب عقلانی با تأکید بر آراء مایکل هکتر. مجله علوم اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد، سال ۳، شماره ۱، ۱۷۵-۲۱۱.
۸. موسوی، فاطمه. (۱۳۹۱). نقش عملکرد خانواده در پیش‌بینی نگرش‌های صمیمانه و توافق زوجین در خانواده‌های شهر قزوین. مشاوره روان‌درمانی خانواده، سال ۳، شماره ۳: ۴۰۱-۴۱۸
۹. موحد، مجید؛ عزیزی، طاهره (۱۳۹۰). مطالعه رابطه رضایت‌مندی جنسی زنان و تعارضات میان همسران. زن در توسعه و سیاست (پژوهش زنان)، دوره ۹، شماره ۲: ۱۷۱-۱۹۴
۱۰. هواخواه وطن‌خانکندی، منصور. (۱۳۹۴). بررسی مهریه‌های نامعقول و تأثیر آن بر روابط زوجین با نگرشی بر رویه دادگاه‌های ایران. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرمی.
11. Anderson, S. (2007). The economics of dowry and brideprice. Journal of Economic Perspectives, 21(4), 151-174. https://DOI: 10.1257/jep.21.4.151 [DOI:10.1257/jep.21.4.151]
12. Amato, P. R., & Previti, D. (2003). People's reasons for divorcing: Gender, social class, the life course, and adjustment. Journal of family issues, 24(5), 602-626. [DOI:10.1177/0192513X03254507]
13. Doherty, W. H. (2015). How common is divorce and what are the reasons. Should I keep trying to work it out, 41-63.
14. Giddens, A. (2003). Runaway world: How globalization is reshaping our lives. Taylor & Francis.
15. Hansson, M., & Ahlborg, T. (2016). Factors contributing to separation/divorce in parents of small children in Sweden. Nordic Psychology, 68(1), 40-57. [DOI:10.1080/19012276.2015.1071201]
17. Palkar, V. (2003). Failing gender justice in anti-dowry law. South Asia Research, 23(2), 181-200. [DOI:10.1177/0262728003232005]
19. Young, K. A., & Hassan, S. (2018). An assessment of the prevalence, perceived significance, and response to dowry solicitation and domestic violence in Bangladesh. Journal of interpersonal violence, 33(19), 2968-3000. [DOI:10.1177/0886260516633217]
20. https://DOI: 10.1177/0886260516633217 [DOI:10.1177/0886260516633217]
21. https://www.yjc.ir/fa/news/
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
