شمارۀ جدید فصلنامه (تابستان 1404) منتشر شد
دوره 16، شماره 2 - ( 2-1404 )
جلد 16 شماره 2 صفحات 118-87 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Jahani Dolatabad E, Ashayeri T, Heidari H. (2025). The Relationship between Macroeconomic Indicators and Drug-Related Crimes: A Secondary Analysis of Provincial Statistics in Iran, 2011s. Social Problems of Iran. 16(2), 87-118. doi:10.61882/jspi.16.2.87
URL: http://jspi.khu.ac.ir/article-1-3799-fa.html
URL: http://jspi.khu.ac.ir/article-1-3799-fa.html
جهانی دولت‌آباد اسماعیل، عشایری طاها، حیدری حسین. رابطۀ شاخص‌های کلان اقتصادی و جرائم مواد مخدر: تحلیل ثانویۀ آمارهای استان‌های ایران در دهۀ 1390 مسائل اجتماعی ایران 1404; 16 (2) :118-87 10.61882/jspi.16.2.87
1- دانشیار جامعه‌شناسی، گروه جامعه‌شناسی، دانشکدۀ علوم اجتماعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران ، sml.jahani@gmail.com
2- استادیار جامعه‌شناسی، گروه جامعه‌شناسی، دانشکدۀ علوم اجتماعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
3- استادیار جامعه‌شناسی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، جهاد دانشگاهی، تهران، ایران
2- استادیار جامعه‌شناسی، گروه جامعه‌شناسی، دانشکدۀ علوم اجتماعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
3- استادیار جامعه‌شناسی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، جهاد دانشگاهی، تهران، ایران
چکیده: (94 مشاهده)
جرائم مواد مخدر به مصرف، توزیع و خریدوفروش داروهای غیرقانونی و غیرمجاز اطلاق می‌شود که ازنظر دولت و طبق قوانین رسمی، دارای مجازات است. مطابق داده‌های رسمی کشور، نرخ جرائم مرتبط با مواد مخدر در طی دههٔ اخیر روندی افزایشی داشته و همراه با تغییرات اقتصادی، این پدیده نیز افزایش یافته است. این مسئله در استان‌های کشور، طی بازهٔ زمانی ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۸، روندی افزایشی را تجربه نموده است. بر این اساس، هدف اصلی پژوهش حاضر، بررسی تأثیر شاخص‌های کلان اقتصادی (۱۳۹۰–۱۳۹۸) بر افزایش جرائم مرتبط با مواد مخدر است. روش اجرای پژوهش، از نوع اسنادی با تکیه‌بر تحلیل ثانویهٔ داده‌های مرکز آمار ایران و سازمان ثبت احوال کشور بود. واحد تحلیل، استان‌های کشور و ابزار تحلیل داده، نرم‌افزار SPSS بوده است. جامعهٔ آماری پژوهش شامل ۳۱ استان کشور بود که به‌صورت تمام‌شماری در بازهٔ زمانی ۱۳۹۰ الی ۱۳۹۸ مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج مدل رگرسیونی حاکی از آن است که متغیرهای اقتصادی شامل نرخ تورم و نرخ بیکاری، تأثیر مستقیم و همچنین نرخ مشارکت اقتصادی، تأثیر معکوس بر روند نرخ جرائم مرتبط با مواد مخدر در استان‌های ایران داشته است. به‌طورکلی، شاخص‌های کلان اقتصادی در بازهٔ زمانی ۱۳۹۰ الی ۱۳۹۸ توانسته‌اند ۴۶٪ از تغییرات متغیر وابسته را تبیین کنند. متناسب با نتایج تحقیق، با افزایش بی‌سازمانی و بحران اقتصادی و ورود فشارهای روانی-اجتماعی در اثر رکود مالی، کاهش منابع توسعه‌ای-شغلی، از بین رفتن امید و چشم‌اندازهای مثبت تأمین نیازهای اقتصادی (کاهش مشارکت اقتصادی در بازار، حجیم شدن نرخ بیکاری و پایداری آن و شدید شدن نرخ تورم بر اقتصاد خانوار)، جرائم مرتبط با مواد مخدر دچار نوسانات و تغییرات شدیدی شده و افزایش می‌یابد.
نوع مقاله: پژوهشی اصیل |
موضوع مقاله:
مسائل اجتماعی
دریافت: 1403/12/19 | پذیرش: 1404/3/4 | انتشار: 1404/6/2
دریافت: 1403/12/19 | پذیرش: 1404/3/4 | انتشار: 1404/6/2
فهرست منابع
1. حسین‌زاده فرمی، مهدی و صادقی‌ده‌چشمه، ستار (1398). تبیین مصرف مواد مخدر در بین اقوام منطقهٔ مرکزی شهرکرد. مسائل اجتماعی ایران،۱۰ (۲): ۱۲۹-۱۱۱.
2. جوکارزاده، امیر (1397). بررسی تأثیر عامل اقتصادی بر گرایش به مصرف مواد مخدر (مطالعه‌ی موردی معتادان در حال بهبودی در مراکز درمانی شهر کرمان). کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید باهنر کرمان، دانشکده حقوق و الهیات.
3. خدایاری، سعید؛ یونسی، جلیل و فیضی برناجی، آزاده (1394)، مدل‌یابی عوامل نگرش نسبت به اعتیاد مواد مخدر در بین دانشجویان شهر تهران. اعتیاد پژوهی سوءمصرف مواد، 10(37)، 40-25.
4. دهخدا، علی‌اکبر (1338). فرهنگ لغت فارسی، تهران: موسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران.
5. زاده محمدی، علی، سروش‌فر، زهره، غلامرضاکاشی، فضه، غلامرضاکاشی، فاطمه (1394). مرور نظام‌مند تحقیقات سوءمصرف مواد مخدر در نوجوانان. مسائل اجتماعی ایران، ۶ (۱): 130-107.
6. عزیزی، جلیل (1387). فقر اقتصادی و سوءمصرف مواد مخدر و مشروبات الکلی در بین جوانان. رفاه اجتماعی، 7(29)، 78-66.
7. عشایری، طاها؛ جهانی‌دولت‌آباد، اسماعیل (1403). مطالعه تأثیر عوامل جامعه‌شناختی بر گرایش به قاچاق مواد مخدر در استان مرزی اردبیل. علوم و فنون مرزی، 12(1)، 60-78.
8. عشایری، طاها؛ صفری‌شالی، رضا، سعادتی، موسی (1403). پیش‌بینی دسترسی آسان به مواد مخدر بر اساس عوامل جامعه‌شناختی. فصلنامه اعتیادپژوهشی، 18(71)، 233-254.
9. قربانی، ابراهیم. (1394). مرور بر متغیرهای گرایش‌های زنان به سوءمصرف مواد مخدر و پیامدهای آن. سلامت اجتماعی و اعتیاد، 2(7)، 175-151.
10. کمالی، مریم، ابوالحسن، سلامه و فرهود، نغمه (1401). زنان و مجرمین یقه‌سفید: مقایسه جرائم صورتی و یقه سپید در حقوق ایران و نروژ. آموزه‌های فقه و حقوق جزاء. 1(4)، 82-69.
11. گل‌خندان، سمیرا (1401). بررسی نقش زیست‌بوم در ارتکاب جرائم مواد مخدر. تحقیقات حقوق خصوصی و کیفری، 18(2)، 83 -102.
12. لشگری، مجتبی، رامشگر، حسین، ارمغان، مهدی، مصطفی درویشی (1395). بررسی تأثیر شاخص‌های کلان اقتصادی بر تکرار جرائم مواد مخدر. اعتیاد پژوهی، 10(38)، 233 -249.
13. مداح، مجی، خیرخواهان، ابراهیم (1393). بررسی عوامل مؤثر بر ارتکاب جرم در بین مجرمان سرقت و مواد مخدر. پژوهش‌های اطلاعاتی و جنایی، 9(4)، 9 -26.
14. موسایی، میثم و گرشاسبی‌فخر، سعید (1389). ارتباط بین بیکاری و قاچاق مواد مخدر در ایران. مسائل اجتماعی ایران، ۱(۸): ۱۶۷-۱۴۵.
15. ناصری‌پلنگرد، سهیلا، محمدی، فریبا، دوله، معصومه و ناصری، محبوبه (1392). عوامل مؤثر بر اعتیاد زنان، زن و فرهنگ. 4(16)، 94-83.
16. هرست، هله (1399). اندیشه اجتماعی گئورگ زیمل (شهناز مسمی پرست، مترجم). تهران: گل‌آذین.
17. یوسفی افراشته، مجید، مروتی، ذکراله، چراغی، اباذر (1394). شناسایی مؤلفه‌های محیط یادگیری اثربخش بر پایه ادراک دانشجویان رشته بهداشت. راهبردهای آموزش در علوم پزشکی. ۸ (۴)، ۲۶۱-۲۶۸.
18. Becker, G. S. (1968). Crime and punishment: An economic approach. Journal of political economy, 76(2), 169-217.
19. Carpenter, C.S.; McClellan C.B. & Rees, D. I. (2017), Economic conditions, illicit drug use, and substance use disorders in the United States. J Health Econ. 52:63-73.
20. Casal, B., Rivera, B., & Costa-Storti, C. (2025). Economic recession, illicit drug use and the young population: a systematic literature review and meta-analysis. Perspectives in public health, 145(1), 32-41.
21. Chiang, Y. C., Li, X., Lee, C. Y., Wu, C. C., Chang, H. Y., & Zhang, S. (2022). Effects of social attachment on experimental drug use from childhood to adolescence: An 11-year prospective cohort study. Frontiers in Public Health, 10, 818894.
22. Costa Storti C, De Grauwe P, Reuter P. (2011). Economic recession, drug use and public health. Int J Drug Policy. 2011 Sep;22(5):321-5. doi: 10.1016/j.drugpo.2011.07.009. Epub 2011 Aug 15. PMID: 21840195.
23. Durkheim, E. (1983). Pragmatism and sociology. CUP archive.
24. Ehrlich, I. (1973). Participation in illegitimate activities: A theoretical and empirical investigation. Journal of political Economy, 81(3), 521-565.
25. Govindhara, Yoganandham j &Abdul Kareem (2024), Economic, Social, and Legal Consequences of Drug Abuse and Illicit TraffickingInclude Employment, Labour, Corruption, and Crime -A Global Macro Economic Assessment, GIS Science Journal. ISSN NO: 1869-9391.p 156-70.
26. Ha, O. K., Andresen, M. A., & Davies, G. (2020). The temporal (in)stability of the unemployment and crime relationship. International Journal of Offender Therapy and Comparative Criminology, 64, 840–859.
27. Hamilton, C. (2022). Crime, justice and criminology in the Republic of Ireland. European Journal of Criminology, 20(5), 1597-1620. https://doi.org/10.1177/14773708211070215 (Original work published 2023)
28. Kumar Chaubey, H., & Giri, S. (2024), socio-economic factors causing drug abuse - a critical analysis, Journal of Emerging Trends and Novel Research, JETNR | Volume 2, Issue 5 May 2024 | ISSN: 2984-9276 | JETNR.ORG
29. Kyrkopoulou, E., Louka, A., & Fabbe, K. (2024). Economic crisis and crime: money under the mattress during financial destabilization. Journal of policy modeling, 46(3), 514-529.
30. Sykes, G. & Matza, D. (1957). Techniques of neutralization: A theory of delinquency. American sociological review, 22(6), 664-670.
31. Merton, R. K. (1968). Social theory and social structure. Simon and Schuster.
32. Nagelhout, G. E., Hummel, K., de Goeij, M. C., de Vries, H., Kaner, E., & Lemmens, P. (2017). How economic recessions and unemployment affect illegal drug use: A systematic realist literature review. International Journal of Drug Policy, 44, 69-83.
33. Natter, L. M. (2025). The Shadow of the Financial Crisis: Socio-Economic and Welfare Policy Development and Fear of Crime in Europe. A Random Effects Within-Between Model Analysis of the European Social Survey, 2002–2018. Social Indicators Research, 176(2), 473-498.
34. Passas, N )1997) “Anomie, Reference Groups, and Relative Deprivation.” N. Passas and R. Agnew (eds.), The Future of the Anomie Tradition. Boston: NortheasternUniversity Press: 62–94
35. Passas, N.)1999 (Globalization, Criminogenic Asymmetries, and Economic Crime.” EuropeanJournal of Law Reform 1,4: 399–423.
36. The national alliance of drug and alcohol treatment and recovery charity (2024), the impact of the cost of living crisis on drug and alcohol treatment and recovery, Collective Voice, Collective Voice is a registered charity no.1184750. Registered office: 244-245 Cambridge Heath Rd London E2 9DA.
37. Torres‐Tellez, J., & Montero Soler, A. (2023). After the economic crisis of 2008: Economic conditions and crime in the last decade for the case of Spain. American Journal of Economics and Sociology, 82(3), 223-239.
38. UNODC (2020). World Drug Report 2020. United Nations Office on Drugs and Crime.
39. UNODC (2023). World Drug Report 2023 (United Nations publication.
40. World Drug Report (2020), Socioeconomic Indicators and Drug Use Disorder, United Nations.
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
کلمات کلیدی
نشریه, مجلۀ علمی, مقالۀ علمی, مقالۀ پژوهشی, داوری، ارزیابی، کمیسیون نشریات، ارسال، دریافت، اصلاح، پذیرش، رَد، چاپ و انتشار
نشریه تحت قوانین Creative Commons Attribution-NonCommercial ۴.۰ International License (CC-BY-NC) منتشر می‌شود.
