شمارۀ جدید فصلنامه (پاییز 1403) منتشر شد
دوره 15، شماره 3 - ( 6-1403 )
جلد 15 شماره 3 صفحات 48-9 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Ahmadi S, Mokhtari M, Jamnejad S. (2024). Sociological Study of Loneliness among the Elderly in Shiraz: A Grounded Theory. Social Problems of Iran. 15(3), 9-48.
URL: http://jspi.khu.ac.ir/article-1-3776-fa.html
URL: http://jspi.khu.ac.ir/article-1-3776-fa.html
احمدی سیروس، مختاری مریم، جم‌نژاد سیمین. مطالعۀ جامعه‌شناختیِ تنهایی در بین سالمندان در شهر شیراز: یک نظریۀ زمینه‌ای مسائل اجتماعی ایران 1403; 15 (3) :48-9
سیروس احمدی* 
1، مریم مختاری2 ، سیمین جم‌نژاد3
1، مریم مختاری2 ، سیمین جم‌نژاد3
1- استاد جامعه‌شناسی، گروه جامعه‌شناسی، دانشکدهٔ علوم انسانی، دانشگاه یاسوج، یاسوج، ایران ، sahmadi@yu.ac.ir
2- دانشیار جامعه‌شناسی، گروه جامعه‌شناسی، دانشکدهٔ علوم انسانی، دانشگاه یاسوج، یاسوج، ایران
3- دانشجوی دکتری مسائل اجتماعی ایران، گروه جامعه‌شناسی، دانشکدهٔ علوم انسانی، دانشگاه یاسوج، یاسوج، ایران
2- دانشیار جامعه‌شناسی، گروه جامعه‌شناسی، دانشکدهٔ علوم انسانی، دانشگاه یاسوج، یاسوج، ایران
3- دانشجوی دکتری مسائل اجتماعی ایران، گروه جامعه‌شناسی، دانشکدهٔ علوم انسانی، دانشگاه یاسوج، یاسوج، ایران
چکیده: (20 مشاهده)
«تنهایی» به‌عنوان یکی از مسائل اجتماعی سالمندان در سراسر جهان، به‌سرعت درحال‌شیوع است. اگرچه، تحقیقات متعددی در این زمینه انجام شده است، اما زوایای این مسئله نیاز به شناخت جامع‌تر دارد. هدف این پژوهش واکاوی «تنهایی» در بین سالمندان شهر شیراز با استفاده از نظریۀ زمینه‌ای است. روش جمع‌آوری اطلاعات، مصاحبۀ عمیق نیمه‌ساختاریافته بود. مشارکت‌کنندگان، ۱۴ نفر سالمند بودند که با روش نمونه‌گیری هدفمند برگزیده شدند. داده‌های جمع‌آوری‌شده در قالبِ کدهای باز، محوری و انتخابی، کدگذاری گردیدند که منجر به استخراج ۹ مقولۀ اصلی شد. بر اساس نتایج حاصل از تحلیل داده‌ها، کمبودِ حمایتِ اجتماعی و افولِ سرمایۀ اجتماعی، شرایط علّی «تنهایی» بودند، فقدانِ مهارت، شرایطِ مداخله‌گرِ «تنهایی» بود و تغییراتِ اجتماعی سریع و آسیب‌های اجتماعی، به عنوان شرایط زمینه‌ای وقوع «تنهایی» شناسایی شدند. به‌علاوه، استفاده از فضای مجازی، مدیریت اوقات فراغت و مثبت‌اندیشی، استراتژی سالمندان در مواجهه با «تنهایی» و اختلال در زندگی، پیامدِ «تنهایی» بود. نُه مقولۀ اصلی پژوهش منجر به کشفِ مقولۀ هسته با عنوان «تنهایی، تجربه‌ای دردآور» گردید. بر اساس نتایج این پژوهش، «تنهاییِ» سالمندان پدیده‌ای «دردآور» هم برای سالمندان و هم برای جامعه است و ضرورت دارد با شناخت جامعِ «تنهایی»، تسکین و تقلیل آن مد‌نظر سیاست‌گذاران و برنامه‌ریزان سالمندی قرار گیرد.
نوع مقاله: پژوهشی اصیل |
موضوع مقاله:
مسائل اجتماعی
دریافت: 1403/6/21 | پذیرش: 1403/8/15 | انتشار: 1403/9/12
دریافت: 1403/6/21 | پذیرش: 1403/8/15 | انتشار: 1403/9/12
فهرست منابع
1. احمدی، سیروس (1393). جامعه‌شناسی صنعتی. تهران: جامعه‌شناسان.
2. ایمان‌زاده، علی و علیپور، سریه (1396). واکاوی تجربیات زنان سالمند از احساس تنهایی: مطالعه‌ای پدیدارشناختی. نشریۀ روانشناسی پیری، (1)3، 43-31.
3. جعفری، اصغر و بهبودی، معصومه (1396). اثربخشی تمرینات ورزشی هوازی در کاهش احساس تنهایی و ارتقای سطح شادکامی در سالمندان. روان‌پرستاری، 5(5)، 15-9.
4. چراغی، محمدعلی، داوری‌دولت‌آبادی، الهام، صلواتی، محسن و مقیم‌بیگی، عباس (1391). ارتباط بین حمایت اجتماعی درک شده و کیفیت زندگی بیماران نارسایی احتقانی قلبی. نشریه مرکز تحقیقات مراقبت‌های پرستاری دانشگاه علوم پزشکی تهران، (75)31،25-21.
5. حبیب‌پورگتابی، کرم و عطاءاللهی، ندا (1401). سالمندی و بازتولید طرد: مطالعه تجربه سالمندان شهر کرج از طرد در روابط خانوادگی. مجلۀ مطالعات اجتماعی ایران، (4)16، 53-27.
6. خدابخشی‌کولایی، آناهیتا و فروزان، آقافاضل (1397). مقایسه احساس تنهایی و اضطراب مرگ در سالمندان مرد فعال و غیرفعال مقیم در آسایشگاه‌های سالمندان شهر یزد. مجله پرستاری گروه‌های آسیب‌پذیر، (3)5، 15-1.
7. سیف‌زاده، علی، حقیقتیان، منصور و مهاجرانی، علی‌اصغر (1397). بررسی انزوای اجتماعی سالمندان شهر تهران و عوامل اجتماعی مؤثر بر آن. فصلنامه جمعیت، (105)25، 34-1.
8. شاهوردی، حسین، فتحی، سروش و شیری، طهمورث (1401). ارزیابی تطبیقی برنامه‌های رفاهی سالمندان با کشورهای منتخب. مجلۀ مطالعات توسعه اجتماعی ایران، (4)14، 73-61.
9. شریفی، مهدی، محمدامین‌زاده، دانا، سلیمانی‌صفت، عرفان، سودمند، نسرین و یونسی، سیدجلال (1396). ارتباط بین تفکر قطعی‌نگر با احساس تنهایی و افسردگی در سالمندان. مجله سالمندی ایران، (3)12، 287-276.
10. شمسائی، فرشید، فاطمه، چراغی، اسمعیلی، روانبخش و محسنی‌فرد، جواد (1393). تبیین احساس تنهایی در سالمندان و تحلیلان بر اساس تئوری رشد روانی-اجتماعی: یک مطالعه کیفی. آموزش و سلامت جامعه، 1(2)، 38-30.
11. لاریجانی، مهسا و مصلحی، محدثه (1401). ادراک زنان سالمند از تنهایی و نحوه سازگاری با آن در فضای مجازی. مطالعات اجتماعی روان‌شناختی زنان، (1)20، 98-65.
12. عسکری‌ندوشن، عباس، روحانی، علی و عابدی‌دیزناب، محدثه (1400). تحلیل داده‌بنیاد از احساس تنهایی و چالش‌های مدیریت عواطف در بین بازنشستگان. فصلنامۀ بررسی مسائل اجتماعی ایران، (2)12، 200-171.
13. غلامی‌شیلسر، فائزه، اسماعیل‌پور، محمد و بشرخواه، عاطفه (1399). بررسی تأثیر خاطره‌گویی گروهی بر میزان احساس تنهایی سالمندان ایرانی. مجله مراقبت و پرستاری ابن‌سینا، (1)29، 45-33.
14. مجدم، مهدی، عشقی‌زاده، مریم و جوهری‌نعیمی، احمد (1394). بررسی مهارت‌های ارتباطی بین فردی سالمندان شهر گناباد. فصلنامه پرستاری سالمندان، 2(1)، 38-30.
15. محولاتی، آزاده، سیاح، عاطفه و شهریاری، مه‌سیما (1397). بررسی رابطه جهت‌گیری مذهبی با افسردگی و احساس تنهایی سالمندان. فصلنامه مطالعات روانشناسی و علوم تربیتی. 4(3)، 155-144.
16. مرکز آمار ایران (1396). سرشماری عمومی نفوس و مسکن. تهران: مرکز آمار ایران.
17. معتمدی، نرگس، شفیعی‌دارابی، مهرنوش و امینی، زهرا (1397). بررسی میزان احساس تنهایی اجتماعی و عاطفی در سالمندان و ارتباط آن با برخی از عوامل اجتماعی مؤثر بر سلامت در شهرستان اصفهان. مجله دانشکده پزشکی اصفهان، (486)36، 756-750.
18. میردریکوند، فضل‌الله، پناهی، هادی و حسینی‌رمقانی، نسرین (1395). احساس تنهایی در سالمندان: نقش مهارت‌های ارتباطی، حمایت اجتماعی و ناتوانی عملکردی، روانشناسی پیری، (2)2، 115-103.
19. Alvarez, P. (2023). Charted: The world’s aging population from 1950 to 2100. Available at: https://www.visualcapitalist.com/cp/charted-the-worlds-aging-population-1950-to-2100/
20. Antonelli-Salgado, T., Monteiro, G.M.C., & Marcon, G. (2021). Loneliness, but not social distancing, is associated with the incidence of suicidal ideation during the COVID-19 outbreak: A longitudinal study. Journal of Affective Disorders, 290, 52–60.
21. Bai, Z., Wang, Z., Shao, T., Qin, X., & Hu, Z. (2021). Association between social capital and loneliness among older adults: a cross-sectional study in Anhui Province, China. BMC Geriatrics, 21, 1-10.
22. Barran, B.D. (2020). Psychology of loneliness: Why it matters and what we can do? UK: Sheffield Hallam University.
23. Beck, U. (1992). Risk society: Towards a new modernity. London: Sage Publications.
24. Berg, S., Mellstrom, D., Persson, G., & Svanborg, A. (1981). Loneliness in the Swedish aged. Journal of Gerontology, 36, 342–49.
25. Bhandari, S. (2024). What is positive thinking? Available at: https://www.webmd.com/mental-health/positive-thinking-overview
26. Birren, E. (2007). Encyclopedia of gerontology. Oxford: Oxford Academic Press.
27. Borys, S., Perlman, D. (1985). Gender differences in loneliness. Personality & Social Psychology Bulletin, 11, 63–74.
28. Brinkerhoff, D. B., White, L. K., Ortega, S. T., Weitz, R. (2011). Essentials of Sociology. Belmont: Wadsworth.
29. Cohen, S. (2004). Social relationships and health. American psychologist, 59(8), 676.684.
30. Cole, S., Hua, C., Peng, S., & Wang, W. (2024). Exploring the relationship of leisure travel with loneliness, depression, and cognitive function in older adults. International Journal of Environmental Research in Public Health, 21, 498-509.
31. De Jong-Gierveld, J. (1998). A review of loneliness: Concepts and definitions, determinants and consequences. Reviews in Clinical Gerontology, 8, 73-80.
32. Domènech-Abella, A., Lara, E., Rubio-Valera, M., Olaya, B., Mundo,J., & Mario Haro, J. (2017). Loneliness and depression in the elderly: the role of social network. National Library of Medicine. 52(4), 381-390.
33. Felstead, A., Fuller, A., Jewson, N., & Unwin, L. (2009). Improving working as learning. Abingdon: Routledge.
34. Galkin, F., Kochetov, K., & Koldasbayeva, D. (2022). Psychological factors substantially contribute to biological aging: Evidence from the aging rate in Chinese older adults. Aging, 14(18), 7206–7222.
35. Grover, S. (2022). Loneliness among the elderly: A mini review. Consortium Psychiatricum, 3(1),30–36.
36. Hansen, R. E. (2018). Mass communication: Living in a media world. Los Angeles: Sage Publication.
37. Henrich, L. M., & Gullone, E. (2006). The clinical significance of loneliness: A literature review. Clinical psychology review, 27(6), 695-718.
38. Holden, L., Lee, C., Hockey, R., Ware, R. S., & Dobson, A. J. (2015). Longitudinal analysis of relationships between social support and general health in an Australian population cohort of young women. Quality of Life Research, 24(2), 485-492.
39. Hsu, L.J., Yueh, H.P., & Hsu, S.H. (2021). Subjective social capital and loneliness for the elderly: The moderator role of Line and Facebook use. Social Media & Society, 7(3), 1-12.
40. Johnson, H.D., LaVoie, J.C., & Spenceri, M.C. (2001). Peer conflict avoidance: Associations with loneliness, social anxiety, and social avoidance. Psychological Reports, 88(1), 227–235.
41. Kretzler, B., Konig, H., & Hajek, A. (2022). Pet ownership, loneliness, and social isolation: A systematic review. Social Psychiatry and Psychiatric Epidemiology, 57, 1935–1957.
42. Kapadia, F., Levy, M., Griffin-Tomas, M., Greene, R. E., Halkitis, S. N., Urbina, A., & Halkitis, P. N. (2016). Perceived social support and mental health states in a clinicbased sample of older HIV positive adults. Journal of HIV/AIDS & Social Services, 15(4), 417-427.
43. Kausar, R., & Farooqi, Y. N. (2015). Impact of perceived social support, social skills and coping strategies on general health of female college teachers. Indian Journal of Health and Wellbeing, 6(7), 688.
44. Landeiro, F., Barrows, P., Musson, E.N., Gray, A.M., & Leal, J. (2018). Reducing social isolation and loneliness in older people: A systematic review protocol. BMJ Open, 7(5), 1-6.
45. Luhmann, M., & Hawkley, L. C. (2016). Age differences in loneliness: From late adolescence to oldest old age. Development Psychology, 52(6), 943–59
46. Macionis, J.J. (2017). Sociology. New York: Pearson Publishing.
47. Marangoni, C., & Ickes, W. (1989). Loneliness: A theoretical review with implications for measurement. Journal of Social and Personal Relationships 6, 93–128.
48. Marczak, J., Wittenberg, R., Frisina Doetter, L., Casanova, G., & Golinowska, S. (2019). Preventing social isolation and loneliness among older people, Eurohealth Observer, 25(4), 3-6.
49. Metz, M. E., & Miner, M.H. (1998). Psychosexual and psychosocial aspects of male aging and sexual health. Canadian Journal of Human Sexuality. 7(3), 245–60.
50. McCreadie, M., Payne, S., & Froggatt, K. (2010). Ensnared by positivity: A constructivist perspective on ‘being positive’ in cancer care. European Journal of Oncology Nursing, 14, 283-290.
51. Mellor, D., Stokes, M., & Firth, L. (2008). Need for belonging, relationship satisfaction, loneliness, and life satisfaction. Personality and Individual Differences, 45(3), 213–218.
52. Mullins, L. C. (2007). Loneliness. In: Birren, E. (Ed.), Encyclopedia of gerontology. Oxford: Oxford Academic Press.
53. Panayiotou, G., Panteli, M., & Theodorou, M. (2016). Predictors of loneliness in a sample of college Men and Women in Cyprus: The role of anxiety and social skills. Psychology, Community & Health, 5(1), 16-5.
54. Perlman, D., & Peplau, L. A. (1982). Theoretical approaches to loneliness. In: L. A. Peplau & D. Perlman (Eds.), Loneliness. New York: Wiley.
55. Phillips, J., Ajrouch, K., & Hillcoat-Nallétamby, S. (2010). Key concepts in social gerontology. Sage Publications Ltd.
56. Riesman, D., Glazer, N., & Denny, R. (1965). The lonely crowd: A study of the changing American character. New Haven, CT: Yale University Press.
57. Rokach, A., & Patel, K. (2024). The health consequences of loneliness. Environment and Social Psychology, 9(6), 1-17.
58. Rouhi, F., Asiri, S., Bakhshi, F., & Kazemnezhad Leili, E. (2023). Factors related to feelings of Loneliness and attitudes toward aging in retired older adults in Rasht City, Iran. Journal of Holistic Nursing and Midwifery, 33(4), 239-249
59. Schroders, J., Nichter, M., San Sebastian, M., Nilsson, M., & Dewi F.S.T. (2021). The devil’s company: A grounded theory study on aging, loneliness and social change among older adult children in rural Indonesia. Frontiers in Sociology, 6, 1-23.
60. Shankar, A., McMunn, A., Demakakos, P., Hamer, M., & Steptone, A. (2017). Social isolation and loneliness: Prospective associations with functional status in older adults. Health Psychology, 36(2), 178-179.
61. Shankardass, M.K. (2020). International handbook of elder abuse and mistreatment. New Delhi, Springer.
62. Stickley, A., Kondo, K., Inoue, Y., Kanamori, M., Kino, S., Arakawa, Y., & McKee, M. (2023). Worry about crime and loneliness in nine countries of the former Soviet :union:. SSM- Population Health, 21, 1-9.
63. Sterin, J. C., & Winston, T. (2017). Mass media revolution. London: Routledge.
64. Stevens N. (1995). Gender and adaptation to widowhood in later life. Ageing & Society, 15, 37–58.
65. Strauss, A., & Corbin, J. (1998). Basic of qualitative research and procedures for developing grounded theory. London: Sage Publication.
66. Suzuki, K., Dollery, B.E., & Kortt, M.A. (2021). Addressing loneliness and social isolation amongst elderly people through local co-production in Japan. Social Policy Administration, 55, 674–686.
67. Treas, J. (1995). Older Americans in the 1990s and beyond. Population Bulletin. 50(2), 1-48
68. Warr, M., & Ellison, C. G. (2000). Rethinking social reactions to crime: Personal and altruistic fear in family households. American Journal of Sociology, 106(3), 551–78.
69. Weeks, D.J. (1994). A review of loneliness concepts, with particular reference to old age. International Journal of Geriatric Psychiatry, 9, 345–55.
70. Wei, M., Russel, D. W., & Zakalik, R. A. (2005). Adult attachment, social self-efficacy, self-disclosure, loneliness, and subsequent depression for fresh man college students: A longitudinal study. Journal of Counselling Psychology, 52(4), 602-614.
71. Willis, K. (2011). Theories and practices of development. London: Routledge.
72. Wilson, L. (2017). Art of positive thinking. Available at: https://eprints.cmfri.org.in /11447/1/Theeranaipunya_2_Livi%20Wilson.pdf
73. World Health Organization. (2021). Social isolation and loneliness among older people: Advocacy brief. Available at: https://iris.who.int/bitstream/handle/10665/343206/9789240030749-eng.pdf?sequence=1
74. Yang, K. (2019). Loneliness as a social problem. London: Routledge.
75. Zhang, B., Gao, Q., Fokkema, M., Alterman, V., & Liu, Q. (2015). Adolescent interpersonal relationships, social support and loneliness in high schools: Mediation effect and gender differences. Social science research, 53, 104-117.
76. Zhang, K., Burr, J., Kim, K., & Silverstein, N, M. (2020).Social media use and loneliness among older adults: The mediating role of social contact and perceived social support. Innovation in Aging, 4,321-321.
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
