شمارۀ جدید فصلنامه (زمستان 1403) منتشر شد
دوره 15، شماره 4 - ( 10-1403 )
جلد 15 شماره 4 صفحات 46-9 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Hajilou F, Aghayari Hir T, Pilvari A. (2024). Accumulated Losses: Ground Theory Research on the Social Needs of the Elderly in Arak City. Social Problems of Iran. 15(4), 9-46. doi:10.61186/jspi.15.4.1
URL: http://jspi.khu.ac.ir/article-1-3774-fa.html
URL: http://jspi.khu.ac.ir/article-1-3774-fa.html
حاجیلو فتانه، آقایاری‌هیر توکل، پیل‌وری علی. فقدان‌های انباشته: کاوشی بر نیازهای اجتماعی سالمندان شهر اراک مسائل اجتماعی ایران 1403; 15 (4) :46-9 10.61186/jspi.15.4.1
فتانه حاجیلو* 
1، توکل آقایاری‌هیر2 ، علی پیل‌وری3
1، توکل آقایاری‌هیر2 ، علی پیل‌وری3
1- استادیار جامعه‌شناسی گروه علوم اجتماعی، دانشکدۀ حقوق و علوم اجتماعی دانشگاه تبریز، تبریز، ایران ، fhajilou@tabrizu.ac.ir
2- دانشیار جمعیت‌شناسی، گروه علوم اجتماعی، دانشکدهٔ حقوق و علوم اجتماعی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
3- دانشجوی کارشناسی ارشد جامعه‌شناسی گروه علوم اجتماعی، دانشکدۀ حقوق و علوم اجتماعی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
2- دانشیار جمعیت‌شناسی، گروه علوم اجتماعی، دانشکدهٔ حقوق و علوم اجتماعی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
3- دانشجوی کارشناسی ارشد جامعه‌شناسی گروه علوم اجتماعی، دانشکدۀ حقوق و علوم اجتماعی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
چکیده: (440 مشاهده)
در آینده‌ای نزدیک، سالمندان به گروه سنی گسترده‌ای در ایران تبدیل خواهند شد. تغییرات ایجادشده در زندگی سالمندی، چالش‌های بسیاری را در زمینۀ تأمین رفاه اجتماعی آنان به همراه خواهد داشت و شناسایی این چالش‌ها مستلزم پژوهش در این زمینه است. مطالعۀ حاضر، کاوشی داده‌بنیاد دربارۀ نیازهای اجتماعی سالمندان در شهر اراک با رویکردی کیفی است. داده‌ها با استفاده از نمونه‌گیری هدفمند و از خلال مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته با ۲۵ سالمند ساکن اراک که به‌صورت داوطلبانه در فرایند مصاحبه شرکت کردند، جمع‌آوری شده است. یافته‌های پژوهش شامل چهار مقولۀ اصلی «پیوندهای کژقواره، بی‌همنوایی، تقاضای فناوری و حسرت تکریم» است که درنهایت به مقوله محوری «انباشت فقدان» منجر شده‌اند. این یافته‌ها بر اساس ۱۳ مقولۀ فرعی مرتبط با نیازهای اجتماعی سالمندان و مفاهیم استخراج‌شده از مصاحبه‌ها به دست آمده‌اند.
اگرچه نیازهای اجتماعی سالمندان متنوع است، اما همه آن‌ها تحت تأثیر مفاهیمی هستند که در قالب مقولۀ محوری «انباشت فقدان» بروز می‌کنند. مشارکت‌کنندگان پژوهش، در بسیاری از زمینه‌ها از تعاملات رسمی اجتماعی تا روابط غیررسمی و حتی روابط صمیمی خانوادگی، نشانه‌های مهمی از فقدان را در زندگی سالمندی بیان کرده‌اند. این فقدان می‌تواند به کمبود آرامش روانی ناشی از احساس عدم صمیمیت در روابط خانوادگی یا فشارهای اقتصادی روزمره مرتبط باشد. بررسی این فقدان انباشته نشان می‌دهد که کاستن از این فقدان‌ها، مهم‌ترین نیاز اجتماعی سالمندان است.
اگرچه نیازهای اجتماعی سالمندان متنوع است، اما همه آن‌ها تحت تأثیر مفاهیمی هستند که در قالب مقولۀ محوری «انباشت فقدان» بروز می‌کنند. مشارکت‌کنندگان پژوهش، در بسیاری از زمینه‌ها از تعاملات رسمی اجتماعی تا روابط غیررسمی و حتی روابط صمیمی خانوادگی، نشانه‌های مهمی از فقدان را در زندگی سالمندی بیان کرده‌اند. این فقدان می‌تواند به کمبود آرامش روانی ناشی از احساس عدم صمیمیت در روابط خانوادگی یا فشارهای اقتصادی روزمره مرتبط باشد. بررسی این فقدان انباشته نشان می‌دهد که کاستن از این فقدان‌ها، مهم‌ترین نیاز اجتماعی سالمندان است.
نوع مقاله: پژوهشی اصیل |
موضوع مقاله:
سیاست‌گذاری و رفاه اجتماعی
دریافت: 1403/7/8 | پذیرش: 1403/9/17 | انتشار: 1403/11/12
دریافت: 1403/7/8 | پذیرش: 1403/9/17 | انتشار: 1403/11/12
فهرست منابع
1. افرا، هادی، اسلامی، رضا و ایار، علی (1399). سالمندی موفق بر اساس رویکردهای سرمایه اقتصادی و فرهنگی (مورد مطالعه: معلمان بازنشسته 60 سال بالاتر شهر تبریز). فصلنامۀ برنامه‌ریزی رفاه و توسعه اجتماعی، 11(45)، 220-193.
2. النحاس، فائزه، نایبی، هوشنگ، حسینی، سیدحسن و محمدی، الهام (1401). اثر ابعاد سرمایه فرهنگی و اجتماعی بر کیفیت زندگی سالمندان در مراکز مراقبت سالمندی (مطالعه موردی آسایشگاه خیریه کهریزک). پژوهشنامه مددکاری اجتماعی، 9(33)، 130-87.
3. پروایی، شیوا و آزادارمکی، تقی (1400). جامعه‌شناسی سالمندی (سالمندی و زندگی روزمره). تهران: آگاه.
4. پورجعفر، محمدرضا، تقوایی، علی‌اکبر، بمانیان، محمدرضا، صادقی، علیرضا و احمدی، فریال (1389). ارائه انگاره‌های محیطی مؤثر بر شکل‌گیری فضاهای عمومی مشوق سالمندی موفق با تأکید بر ترجیحات سالمندان شهر شیراز. سالمند، 5(15)، 34-22.
5. حاجیلو، فتانه (1399). درآمدی بر نیازهای انسانی. تبریز: دانشگاه تبریز.
6. خزائی، ملیحه (1396). طراحی مرکز روزانۀ سالمندان در مشهد با تأکید بر نیازهای محیطی سالمند. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه یزد.
7. دانشفر، ناعمه (1400). طراحی سرای آرامش سالمندان با رویکرد سالمندی موفق. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. موسسه عالی آموزش نبی اکرم (ص)، تبریز.
8. رژه، ناهید، هروی‌کریموی، مجیده و فروغان، مهشید (1389). نیازهای بیماران سالمند بستری در بیمارستان. سالمند: مجله سالمندی ایران، 5(1)، 52-42.
9. زارعی، علی و قربانی، شهین (1386). نیازهای اوقات فراغت سالمندان شهرستان قزوین. سالمند: مجله سالمندی ایران، 2(1)، 195-190.
10. زنجری، نسیبه و صادقی، رسول (1399). شاخص دیده‌بان سالمندی در ایران 1395. تهران: موسسه راهبری بازنشستگی صبا.
11. زنجری، نسیبه، بهرامی، گیتی، نوری‌کوچی، مهسا و علی‌اکبرزاده آرانی، زهرا (1400). عوامل مرتبط با کیفیت زندگی سالمندان در خاورمیانه: یک مطالعه مرور نظام‌مند. آموزش و سلامت جامعه، 8(2)، 143-158.
12. صدرالهی، علی (1395). جامعه‌شناسی و مبانی بهداشت سالمندی. تهران: جامعه‌نگر.
13. عابدی‌جعفری، حسن، سلمانی، داوود و رادمند، محبوبه (1389). بررسی نیازهای منابع انسانی برنامه پنجم توسعه: رویکردی آینده‌پژوهی. راهبرد (بخش ویژه بررسی‌های سیاست خارجی)، 19(56)، 364-345.
14. عبدی، محمدمصطفی (1399). مطالعۀ جامعه‌شناختی پدیدۀ سالمندی موفق (مورد مطالعه: سالمندان 60 سال به بالای شهر تبریز). پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه تبریز.
15. غفاری، سعید و حسینی، زهرا (1399). بررسی مهم‌ترین عوامل و موانع توسعه و جذب سالمندان به کتابخانه‌های عمومی استان کرمان. نخستین همایش ملی پیشگیری از بزه دیدگی زنان و کودکان در فضای مجازی، یزد: دانشگاه آزاد اسلامی یزد.
16. قلی‌پور، زینب، محمودی‌مجدآبادی فراهانی، محمود، ریاحی، لیلا و حاجی‌نبی، کامران (1399). اولویت‌های سیاست‌گذاری سالمندی فعال برای ایران. تصویر سلامت، 11(1)، 61-52.
17. کارادک، ونسان (1391). جامعه‌شناسی پیری و پیرشدگی (سوسن کباری، مترجم). تهران: جامعه‌شناسان.
18. گلاسر، ویلیام (1400). تئوری انتخاب (سید محمد طهماسبی و حمید غلامی، مترجمین). تهران: آتیسا.
19. محققی‌کمال، سیدحسین، سجادی، حمیرا، زارع، حسین و بیگلریان، اکبر (1387). بررسی نیازهای سلامتی سالمندان مستمری‌بگیر سازمان تأمین اجتماعی و بازنشستگی کشوری. سالمند: مجله سالمندی ایران، 13(1)، 15-8.
20. محمدی، محمدمهدی و اسمعیلی‌وند، معصومه (1395). بررسی نگرش به مراقبت از سالمندان از دیدگاه دانشجویان پرستاری دانشکده پرستاری و مامایی استان کرمانشاه در سال 1394. سالمند، 11(4)، 483-476.
21. معتمدی، نرگس و اسکندری، عطاءالله (1400). بررسی ارتباط بین نیازهای اساسی روان‌شناختی با کیفیت زندگی در سالمندان شهر اصفهان. تحقیقات علوم رفتاری، 19(1)، 115-107.
22. میرزایی، خلیل (1396). پژوهش، پژوهشگری و پژوهش‌نامه‌نویسی. (چاپ سوم) تهران: جامعه‌شناسان.
23. Annele, U., Satu, K. J., & Timo, E. S. (2019). Definitions of successful aging: a brief review of a multidimensional concept. Acta Bio Medica: Atenei Parmensis, 90(2), 359.
24. Baars, J. (1991). The challenge of critical gerontology: The problem of social constitution. Journal of aging studies, 5(3), 219-243.
25. Balestra, C., & Dottori, D. (2012). Aging society, health, and the environment. Journal of Population Economics, 25, 1045-1076.
26. Boz, H. (2018). Social relationship network and communication at old age. Kıbrıslı Eğitim Bilimleri Dergisi, 13(1), 81-93.
27. Corbin J, Strauss, A. (2015). Basics of Qualitative Research. Thousand Oaks, London: CA Sage
28. Coyne, I. & Cowley, S. (2006). Using grounded theory to research parent participation. Journal of Research in Nursing, 11(6), 501–515.
29. Dean, H. (2020). Needs in theory. In Understanding Human Need (pp. 47-70). Policy Press.
30. Delis, K. (2024). The Elderly in a Post-War Shopping Mall: A study on the needs of the elderly in a neighborhood shopping mall and the preservation of the neighborhood shopping mall’s values.
31. Foster, L., & Walker, A. (2015). Active and successful ageing: A European policy perspective. The gerontologist, 55(1), 83-90.
32. Havighurst, R. J. (1952). Social and psychological needs of the ageing. The Annals of the American Academy of Political and Social Science, 279(1), 11-17.
33. Huang, L. H., & Lin, Y. C. (2002). The health status and needs of community elderly living alone. Journal of Nursing Research, 10(3), 227-236.
34. Katz, R. (2009). Intergenerational family relations and subjective well-being in old age: A cross-national study. European Journal of Ageing, 6, 79-90.
35. Lopes, M. J., Escoval, A., Pereira, D. G., Pereira, C. S., Carvalho, C., & Fonseca, C. (2013). Evaluation of elderly persons' functionality and care needs. Revista latino-americana de enfermagem, 21, 52-60.
36. Mann, W. C. (2004). The aging population and its needs. IEEE Pervasive Computing, 3(2), 12-14.
37. McClelland, D. C., & Boyatzis, R. E. (1982). Leadership motive pattern and long-term management success. Journal of Applied Psychology, 67(6), 737.
38. McPake, B., & Mahal, A. (2017). Addressing the needs of an aging population in the health system: the Australian case. Health Systems & Reform, 3(3), 236-247.
39. Mohammad, N. M. N., & Abbas, M. Y. (2012). Elderly environment in Malaysia: Impact of multiple built environment characteristics. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 49, 120-126.
40. Parkar, S. R. (2015). Elderly mental health: needs. Mens sana monographs, 13(1), 91.
41. Van Dyk, S. (2014). The appraisal of difference: Critical gerontology and the active-aging-paradigm. Journal of Aging Studies, 31, 93-103.
42. Warner, R., Hornsey, M. J., & Jetten, J. (2007). Why do minority group members resent impostors? European Journal of Social Psychology, 37(1), 1-17.
43. Yung, E. H., Conejos, S., & Chan, E. H. (2016). Social needs of the elderly and active aging in public open spaces in urban renewal. Cities, 52, 114-122.
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
