شمارۀ جدید فصلنامه (زمستان ۱۴۰۳) منتشر شد
دوره ۱۵، شماره ۳ - ( ۶-۱۴۰۳ )
جلد ۱۵ شماره ۳ صفحات ۳۲۴-۲۹۱ |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Hatefirad L, Parsamehr M, Ruhani A. (2024). From Idealistic Thoughts to Practical Challenges of Dialogue in Parent-Child Relationships: A Grounded Theory in Yazd. Social Problems of Iran. 15(3), 291-324. doi:10.61186/jspi.15.3.291
URL: http://jspi.khu.ac.ir/article-1-3742-fa.html
URL: http://jspi.khu.ac.ir/article-1-3742-fa.html
هاتفی‌راد لیدا، پارسامهر مهربان، روحانی علی. از باورهای ذهنی مطلوب تا چالش‌های عملی شکل‌گیری تعاملات با فرزند: یک مطالعۀ زمینه‌ای در شهر یزد مسائل اجتماعی ایران ۱۴۰۳; ۱۵ (۳) :۳۲۴-۲۹۱ ۱۰,۶۱۱۸۶/jspi.۱۵.۳.۲۹۱
لیدا هاتفی‌راد۱ 
، مهربان پارسامهر* ۲، علی روحانی۳
، مهربان پارسامهر* ۲، علی روحانی۳
۱- دکتری بررسی مسائل اجتماعی ایران، گروه جامعه‌شناسی، دانشکدۀ علوم اجتماعی، دانشگاه یزد، یزد، ایران
۲- دانشیار گروه جامعه‌شناسی توسعه، دانشکدۀ علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران ،parsamehr@umz.ac.ir
۳- دانشیار گروه جامعه‌شناسی، دانشکدۀ علوم اجتماعی، دانشگاه یزد، یزد، ایران
۲- دانشیار گروه جامعه‌شناسی توسعه، دانشکدۀ علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران ،
۳- دانشیار گروه جامعه‌شناسی، دانشکدۀ علوم اجتماعی، دانشگاه یزد، یزد، ایران
چکیده: (۴۳۰ مشاهده)
ساختار خانواده، شیوه‌های تعاملات میان والدین با یکدیگر، سبک‌های تربیتی و شکاف نسلی میان والدین و فرزندان، نقش مهمی در شکل‌گیری تعاملات بین اعضای خانواده و ایجاد فضایی اقتدارگرایانه یا دموکراتیک دارند. در این راستا، پژوهش حاضر به مطالعۀ چگونگی شکل‌گیری و وضعیت گفت‌وگو میان والدین و فرزندان در خانواده‌های شهر یزد پرداخته است. بدین‌منظور، از رویکرد کیفی و روش نظریۀ زمینه‌ای استفاده شد و ضمن استفاده از نمونه‌گیری نظری با ۲۵ نفر از زوجین خانواده‌های متعارف شهر یزد مصاحبه‌های عمیق به عمل آمد. داده‌های گردآوری‌شده از طریق کدگذاری‌های باز، محوری و گزینشی تحلیل شدند و درنهایت ۶۷ مقوله فرعی و ۱۶ مقوله اصلی شناسایی گردید. مقولۀ هسته پژوهش «شکاف نظر و عمل در گفت‌وگو با فرزند» بود که در قالب مدل پارادایمی و طرح‌وارۀ نظری ارائه شد. نتایج تحقیق نشان‌دهندۀ شکاف میان باورهای ذهنی والدین و چالش‌های عملی در تعاملات آن‌ها با فرزندان است که تأثیر مستقیم بر وضعیت گفت‌وگو در خانواده دارد. درواقع، علی‌رغم آن‌که امروزه والدین به لحاظ ذهنی به برقراری تعاملات سازنده و گفت‌وگو با فرزندان خود معتقدند؛ اما در عمل به دلیل محدودیت‌های زمانی، تکنولوژی‌های ارتباطی، فرهنگ والدین و شکاف نسلی، در شکل‌گیری این تعاملات با مشکلاتی مواجه هستند.
نوع مقاله: پژوهشی اصیل |
موضوع مقاله:
خانواده و ازدواج
دریافت: 1403/4/7 | پذیرش: 1403/7/10 | انتشار: 1403/9/12
دریافت: 1403/4/7 | پذیرش: 1403/7/10 | انتشار: 1403/9/12
فهرست منابع
۱. اصل‌دهقان، فاطمه، رضائیان‌فرجی، حمید و حسینیان، سیمین (۱۳۹۷). نقش انعطاف‌پذیری خانواده و تمایزیافتگی مادران در خودکارآمدی نوجوانان. فصلنامۀ فرهنگی تربیتی زنان و خانواده، ۱۳(۴۵)، ۷۳-۵۵.
۲. آزادارمکی، تقی (۱۳۹۵). تغییرات، چالش‌ها و آینده خانواده ایرانی. تهران: تیسا.
۳. باقی‌نصرآبادی، علی (۱۳۸۷). جامعه‌شناسی خانواده. تهران: دانشگاه جامع علمی و کاربردی.
۴. برادشاو، جان (۱۳۸۶). خانواده، تحلیل سیستمی خانواده (مهدی قراچه‌داغی، مترجم). تهران: لیوسا.
۵. پژوهشکده مطالعات فرهنگی و ارتباطات (پمفا) (۱۴۰۱، ۲۵ خرداد). نبود دیالوگ بین نسلی گریبان خانواده را گرفته است. https://www.ihcs.ac.ir/communication/fa/news/۲۲۶۰۱
۶. چیل، دیوید (۱۳۸۸). خانواده‌ها در دنیای امروز (محمدمهدی لبیبی، مترجم). تهران: نقد افکار.
۷. حریری، نجلا (۱۳۸۵). اصول و روش‌های پژوهش کیفی. تهران: واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی.
۸. خانیکی، هادی (۱۳۸۳). گفت‌وگو؛ از مفهوم زبانی تا معنای جهانی. مجلۀ جامعه‌شناسی ایران، ۵(۱)، ۱۱۳-۹۰.
۹. ساروخانی، باقر و دودمان، لیلا (۱۳۸۹). ساختار قدرت در خانواده و تأثیر آن بر مشارکت اجتماعی. جامعه‌شناسی مطالعات جوانان، ۱(۱)، ۱۲۹-۱۰۵.
۱۰. ساروخانی، باقر، نظری، فهیمه و وثوقی، منصور (۱۳۹۶). نقش اعتماد اجتماعی بر ارتباطات انسانی در خانواده با تأکید بر خانواده‌های شهر تهران در سال ۱۳۹۵-۱۳۹۳. مطالعات جامعه‌شناختی شهری، ۷(۲۳)، ۳۰-۱.
۱۱. ستوده، هدایت‌اله و بهاری، سیف‌اله (۱۳۸۶). آسیب‌شناسی خانواده. تهران: ندای آریانا.
۱۲. سفیری، خدیجه و شایسته، سولماز (۱۳۹۴). بررسی رابطه سرمایه اجتماعی خانواده با سلامت اجتماعی جوانان. فصلنامۀ مددکاری اجتماعی، ۴(۳)، ۱۷- ۵.
۱۳. شفیع‌آبادی، عبدالله، نوابی‌نژاد، شکوه، فلسفی‌نژاد، محمدرضا و نجفلوی، فاطمه (۱۳۹۰). مقایسه الگوی تعاملات خانواده‌های دارای عضو وابسته به مواد و عادی و ارائه راهبردهای مداخله‌ای. فصلنامۀ مشاوره و روان‌درمانی خانواده، ۱(۳)، ۲۸۳- ۲۶۴.
۱۴. شهرکی‌ثانوی، فریبا، نویدیان، علی، انصاری‌مقدم، علیرضا و فرجی‌شوی، مهدی (۱۳۹۰). بررسی رابطه الگوهای ارتباطی خانواده بر کیفیت زندگی نوجوانان. فصلنامه مشاوره و روان‌درمانی خانواده، ۱(۱)، ۱۱۴- ۱۰۱.
۱۵. صادقی، مرسده (۱۳۹۱). کتاب کوچک گفت‌وگو. تهران: مؤسسۀ فرهنگی تحقیقاتی امام موسی صدر.
۱۶. صیادی، پری و عطایی، پری (۱۳۹۶). تحلیل جامعه‌شناختی تأثیر استفاده از اینترنت بر روابط افراد در خانواده (مورد مطالعه: شهر اصفهان). فصلنامۀ علوم اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شوشتر، ۱۱(۲)، ۳۴۲-۳۱۳.
۱۷. عباسی‌شوازی، محمدتقی، کرمی، فرشاد و عباسی‌آتشگاه، پروین (۱۴۰۰). تکنولوژی‌های نوین ارتباطی و خانواده: بررسی رابطه استفاده از رسانه‌های نوین و روابط والد-فرزندی در بین دانش‌آموزان دبیرستانی شهر شیراز. جامعه فرهنگ رسانه، ۱۰(۴۰)، ۸۹-۷۱.
۱۸. عباس‌شوازی، محمدجلال و عسکری‌ندوشن، عباس (۱۳۸۷). آرمان‌گرایی در توسعه و نگرش‌های مرتبط با خانواده در ایران: مطالعه موردی در شهر یزد. نامۀ علوم اجتماعی، ۱۶(۳۴): ۴۹-۷۲.
۱۹. غفوری‌زارچ، محمدرضا (۱۴۰۰). اثربخشی آموزش برقراری ارتباط کلامی به والدین بر کاهش تعارضات و بهبود رابطه مادر-دختر در دانش‌آموزان دختر مقطع متوسطه اول، پایه‌های هفتم و هشتم شهر یزد. فصلنامۀ خانواده و پژوهش، ۱۸(۳)، ۲۴-۱۱.
۲۰. فریدی‌زاد، فروزش، حیدری، محمدرضا و نیستانی، محمدرضا (۱۳۹۸). بررسی رابطه گفت‌وگومحوری در خانواده با خودگردانی فرزندان و تبیین تربیتی آن. فصلنامۀ علمی فرهنگی- تربیتی زنان و خانواده، ۱۴(۴۹)، ۲۳- ۷.
۲۱. گیدنز، آنتونی (۱۳۸۶). راه سوم بازسازی سوسیال‌دموکراسی (منوچهر صبوری کاشانی، مترجم). تهران: شیرازه.
۲۲. مهدی‌نژاد‌قوشچی، رحمان و اسدپور، اسماعیل (۱۳۹۷). شناسایی شاخص‌های گفت‌وگوی مؤثر زوجین: مطالعه‌ای پدیدار شناختی. فصلنامۀ فرهنگی تربیتی زنان و خانواده، ۱۳(۴۴)، ۸۸- ۶۷.
۲۳. نیستانی، محمدرضا (۱۳۹۸). اصول و مبانی دیالوگ. اصفهان: یار مانا.
۲۴. نیومن، ویلیام لاورنس (۱۳۹۳). روش‌های پژوهش اجتماعی؛ رویکردهای کمی و کیفی (ابوالحسن فقیهی و عسل آغاز، مترجمین). ویرایش جدید. تهران: ترمه با همکاری انجمن علوم مدیریت ایران.
25. Aloia L.S. (2020). Parent–child relationship satisfaction: The influence of family communication orientations and relational maintenance behaviors. The Family Journal, 28(1), 83-89.
26. Elias, N., Lemish, D., & Rovner-Lev, G. (2021). Food for Thought: Parent-Child Face-to-Face Communication and Mobile Phone Use in Eaterie. Journal of Family Communication, 21(4), 272–286.
27. Hall, E.D., Shebib, S.J., & Scharp, K.M. (2021). The Mediating Role of Helicopter Parenting in the Relationship between Family Communication Patterns and Resilience in First-semester College Students. Journal of Family Communication, 21(1), 34-45.
28. Koerner, A. F. & Fitzpatrick M.A. (1997). Family type and conflict: The impact of conversation orientation and conformity orientation on conflict in the family, Communication Studies, 48(1), 59-78.
29. Koerner, A. F., & Fitzpatrick, M. A. (2006). Family Communication Patterns Theory: A Social Cognitive Approach. In D. O. Braithwaite & L. A. Baxter (Eds.), Engaging theories in family communication: Multiple perspectives (pp. 50–65). Thousand Oaks, CA: Sage.
30. Lincoln, Y. S., & Guba, E. G. (1985). Naturalism inquiry, Newbury Park, CA: Sage.
31. Mauthner, N., & Doucet, A. (2003). Reflexive Accounts and Accounts of Reflexivity in Qualitative Data Analysis, Sociology, 37(3), 413-431. Sociology, 37(3), 413-431.
32. Miller-Day, M. (2017). Family Communication. In Jon Nussbaum (Ed.), Oxford Research Encyclopedia of Communication. New York: Oxford University Press.
33. Scharp, k.m., & Thomas, L.J. (2018). Making Meaning of the Parent–Child Relationship: A Dialogic Analysis of Parent-Initiated Estrangement Narratives, Journal of Family Communication, 18(4), 302-316.
34. Singh, R., & Nayak, J.K. (2016). Parent-adolescent conflict and choice of conflict resolution strategy: Familial holiday planning, International Journal of Conflict Management, 27(1), 88-115.
35. Vanassche, S., Sodermans, A. K., Matthijs, K., Swicegood, G. (2014). The Effect of family types, Family Relationships and Parental Role Models on Delinquency and Alcohol use Among Flemish Adolescents. Journal of Child and Family Studies, 23(1), 128-143.
36. Visser, M., Overbeek M. M., De Schipper, J. C., Schoemaker, K., Lamers-Winkelman, F. & Finkenauer, C. (2016). Mother–child emotion dialogues in families exposed to interparental violence. Journal of Child Custody, 13(2-3), 178-198.
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
