شمارۀ جدید فصلنامه (پاییز 1403) منتشر شد
دوره 15، شماره 1 - ( 1-1403 )
جلد 15 شماره 1 صفحات 184-153 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
mohammad taghizade M, ghyasvand A. (2024). Sufferings of working women during the corona outbreak: challenges and consequences. Social Problems of Iran. 15(1), 153-184. doi:10.61186/jspi.15.1.153
URL: http://jspi.khu.ac.ir/article-1-3675-fa.html
URL: http://jspi.khu.ac.ir/article-1-3675-fa.html
محمدتقی‌زاده مهدیه، غیاثوند احمد. مصائب زنان شاغل در دوران همه‌گیری بیماری کرونا: تجارب و پیامدها مسائل اجتماعی ایران 1403; 15 (1) :184-153 10.61186/jspi.15.1.153
1- استادیار جامعه‌شناسی، دانشکدۀ علوم اجتماعی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران ، m.mtaghizade@yahoo.com
2- دانشیار جامعه‌شناسی، دانشکدۀ علوم اجتماعی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران
2- دانشیار جامعه‌شناسی، دانشکدۀ علوم اجتماعی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران
چکیده: (871 مشاهده)
پیدایش و گسترش بیماری کرونا در ایران و سراسر جهان، آثار و پیامدهای اجتماعی بسیاری در ابعاد گوناگون به همراه داشت. این پژوهش، با هدف بررسی چالش‌های نقش‌های شغلی و خانوادگی زنان شاغل در شرایط بحران کرونا در شهر تهران انجام شده است. با عنایت به مباحث نظری مطرح‌شده، ایدۀ نظری «هاید» پیرامون رابطۀ متقابل نقش‌های شغلی و خانوادگی و پیامدهای آن در قالب حساسیت نظری موضوع، مورد توجه قرار گرفته است. رویکرد پژوهش حاضر، کیفی است که به روش «تحلیل مضمون» انجام شده و مشارکت‌کنندگان آن را «زنان شاغل (دولتی و خصوصی) دارای فرزند شهر تهران» در سال 1400 تشکیل داده‌اند. در این مطالعه، از دو روش نمونه‌گیری هدفمند و نظری استفاده شد. با تحلیل واحدهای معانی و نیز تقلیل تجارب زنان شاغل از نقش‌های شغلی و خانوادگی در دوران کرونا، مضامین «فروکاست نقش مادری»، «حمایت چندلایه از بنیان خانواده»، «فشرده‌شدن صمیمت خانواده» و «اختلال در نظم زندگی روزمره» استخراج گردید. همچنین «هم‌زمانی ایفای نقش مادری و حرفه‌ای»، «دلهرۀ رسیدگی به تحصیل فرزندان»، «مصائب کرونایی زن شاغل تا لحظۀ مرگ»، «رهاشدگی فرزندان در فضای مجازی» از دسته چالش‌های زنان شاغل و مادر در دوران یادشده بوده است. درمجموع، مقایسه یافته‌های مختلف بیانگر آن بود که بیشتر زنان شاغل باوجود ارتقای سطح تحصیلات و افزایش توانمندی‌های حرفه‌ای خود، همچنان نقش‌های سنتی خانگی، رسیدگی به امور فرزندان و کارهای منزل را بر دوش دارند و به‌نوبۀ خود چالش‌های بسیاری را تجربه می‌کنند.
نوع مقاله: پژوهشی اصیل |
موضوع مقاله:
زنان
دریافت: 1402/9/20 | پذیرش: 1402/11/29 | انتشار: 1403/3/25
دریافت: 1402/9/20 | پذیرش: 1402/11/29 | انتشار: 1403/3/25
فهرست منابع
1. احمدی‌فراز، منصوره، عابدی، حیدر و آذرین، مهرداد (1393). تجارب زنان شاغل پیرامون نقش مادری: یک پژوهش کیفی پدیدارشناسی. مجله تحقیقات کیفی در علوم سلامت، 2(3) 15-5.
2. افشانی، سیدعلیرضا و هاتفی، لیدا (1395). نقش عوامل خانوادگی در تبیین تعارض نقش‌های شغلی و خانوادگی زنان. مجله خانواده‌پژوهی، 12(2)، 267-251.
3. بلالی، اسماعیل (1394). عوامل مؤثر بر تضاد نقش‌های زنان و رابطه آن با تعارضات خانوادگی در شهر همدان. مجله جامعه‌شناسی کاربردی، 27(4)، 132-117.
4. پاک‌نژاد، ثمین، آناهیتا، خدابخشی‌کولایی، تقی‌پور، ابراهیم و منصور، لادن (1394). مقایسه تعارض کار-خانواده و سازگاری زناشویی در کارمندان مرد نوبت‌کار و غیرنوبت‌کار شرکت پتروشیمی مناطق نفت‌خیز جنوب، مشاوره شغلی و سازمانی، 7(22)، 62-53.
5. پاک‌نگار، بیتا. (1386). تأثیر تعادل بین کار و زندگی بر عملکرد سازمانی کارکنان از دیدگاه کارکنان بانک (مطالعه موردی: شعب بانک تجارت شمال‌غرب تهران)، پایان‌نامه دانشگاه آزاد اسلامی واحد نراق.
6. توانگر، حسین، الحانی، فاطمه و ونگی، زهره (1391). نقصان خودکارآمدی: پیامد تعارض «کار-خانواده» پرستاران. تحقیقات کیفی در علوم سلامت، 1(2)، 147-135.
7. حبیب‌پورگتابی، کرم (1397). تعارض نقش زنان در خانه و کار: ماهیت و پیامدها. مجله مطالعات روانشناسی اجتماعی زنان، سال 16(2)، 35-10.
8. رئیسی، رسول، عباسی، زهرا، بکایی، سعید، راعی، مهدی و هوشمندی، کیاوش (1400). بررسی ارتباط تعارض کار-خانواده با کیفیت مراقبت‌های پرستاری در پرستاران بخش کووید-۱۹. ابن‌سینا، ۲۳(۴)، 43-33.
9. رستگارخالد، امیر (1385). خانواده، کار جنسیت. تهران: شورای فرهنگی اجتماعی زنان.
10. رستگارخالد، امیر (1383). بررسی تعارض نقش شغلی-خانوادگی و عوامل اجتماعی مؤثر بر آن. مجله دانشور، 11(4)، 48-35.
11. رفیعی، لیلا، ارسلانی، نرگس، زابلی‌پور سهیلا، گیلوری، طاهره، خواجه‌میرزایی فائزه و فلاحی‌خشکناب، مسعود (1401). چالش‌های تعارض کار و خانواده پرستاران در دوران همه‌گیری کووید ۱۹و راهکارهای مدیریت آن: یک مطالعه مروری. نشریه پژوهش پرستاری ایران، ۱۷(۶)، 74-56.
12. سفیری، خدیجه و محمدی، سیده‌عقیله (1384). هویت جنسیتی مادران و دختران، شکاف یا تفاوت. مجله علوم اجتماعی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد، 2(1)، 139- 107.
13. صلاحیان، افشین، کجباف، محمدباقر و حسن‌زاده، مجید (1387). برخی عوامل سازمانی مؤثر بر تعارض کار-خانواده، مجله دانشور رفتار، 17(43)، 30-1.
14. طیبی‌نیا، مهری و رحمانی، جبار (1396). نحوه تعامل زنان در چالش نقش‌های چندگانه مورد مطالعه: زنانی که هم‌زمان شاغل، دانشجو، متأهل و دارای فرزند در شهر تهران هستند. مجله مطالعات جنسیت و خانواده، 5(1)، 169-134.
15. غیاثوند، احمد (1399). سازوکارهای افزایش حساسیت و مشارکت مردم در زمینه پیشگیری از شیوع ویروس کرونا (آماج). تهران: دانشگاه علامه طباطبایی، معاونت پژوهشی، گروه پژوهشی مطالعات فرهنگی-اجتماعی جوانان.
16. غیاثوند، احمد و محمدتقی‌زاده، مهدیه (1400). رفتارهای پیشگیرانه مردم ایران در برابر شیوع ویروس کرونا و عوامل مؤثر بر آن، فصلنامه بررسی مسائل اجتماعی ایران، 12(1)، 236-205.
17. فاتحی‌زاده، مریم، نقوی، اعظم و سلطانی، مرضیه (1386). بررسی ارتباط بین حمایت اجتماعی و تعارض «کار-خانواده». فصلنامهٔ مشاوره شغلی و سازمانی، 11(1)، 132-121.
18. فلاحی خشکناب، مسعود و ارسلانی، نرگس (1396). فرآیند ایفای نقش‌های کاری و خانوادگی در زنان پرستار. مجله نشریه پژوهش توان‌بخشی در پرستاری، 4(2)، 6-1.
19. موسوی‌نیا سیدمحمدجواد، نعامی، عبدالزهرا، ارشدی، نسرین و بشلیده، کیومرث (1398). نقش تعدیلگر تسهیل خانواده-خود و محیط کاری خانواده-دوستانه در کاهش اثر تعارض کار-خانواده بر خشنودی خانوادگی، کیفیت روابط زناشویی و کیفیت فرزندپروری پرستاران. فصلنامه مدیریت پرستاری، ۸(۳)، 25-10.
20. Allen, T. D. (2001). Family-Supportive Work Environments: the role of organizational perceptions. Journal of Vocational Behavior, 58(3), 414-443.
21. Boyar, S. L., Maertz Jr., C. P. & Pearson, A. W. (2005). The effects of work– family conflict and family–work conflict on nonattendance behaviors. Journal of Business Research, 58(7), 919-925.
22. Clark. S.C. (2000) Family/work border theory: A new theory of work/family balance. Hauman relation: 53(6), 747-770.
23. Dorothy A. M., Mensah, J.M., Adorkor Kpakpo G.N. & Asante, C. (2020). Work -Family Conflict and Employee Performance in Ghana’s Banking Sector. International Journal of Comparison of Work-Family Conflict and Marital Adjustment in Shift and Non-Shift Male Employees in South Oil Compan.
24. Gilligan, C. (1982). In a different voice: Psychological theory and women’s development. Harvard University Press: Cambridge.
25. Greenhaus, Jeffrey H. & Beutell, Nicholas J. (1985). Sources of Conflict between Work and Family Roles. The Academy of Management Review, 10(1), 76-88.
26. Jafri, H. & Batra, M. (2014). Work-Life Balance and Subjective Well-Being:Role of Social Support and Psychological Detachment. MERC Global’s International Journal of Management, 2(4), 133-150.
27. Lovette, M. (2009). Can CEOS Establish and Maintain Work-Life Balance. Master`s Thesis, University of Calgary.
28. Gardiner, Judith Kegan (1998). “Feminism and the Future of Fathering” in Tom Digby(ed.) Men Doing Feminism, New York and London: Routledge
29. Greenhaus, Jeffrey H., Collins, Karen M. & Shawc, Jason D. (2003). The relation between work–family balance and quality of life. Journal of Vocational Behavior, 63, 510-531.
30. Maxwell, G. A. (2005). Checks and balance: The role of managers in work-life balance policies and practices. Journal of Retailing and Consumer services, 12, 179-189.
31. Michel, J.S. & Clark, M.A. (2009). A test of work-family and family-work models of conflict, enrichment and satisfaction. Personality and Individual Differences, 47, 163-168.
32. Porter, S. & Ayman, R. (2010). Work flexibility as a mediator of the relationship between work-family conflict and intention to quit. Journal of Management & Organization, 16(3), 411-424.
33. Swanson, V. & Power, K.G. & Simposon, R. J. (1998) Occupational stress and family life: A comparison of male and femaile doctoes, Jounal of Occupational and Organizational.
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
