شمارۀ جدید فصلنامه (زمستان ۱۴۰۳) منتشر شد
دوره ۱۴، شماره ۱ - ( ۷-۱۴۰۲ )
جلد ۱۴ شماره ۱ صفحات ۱۶۲-۱۳۵ |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Enayat H, Zare H. (2023). Qualitative analysis of the early child marriage experiences in secondary schools in Meimand city. Social Problems of Iran. 14(1), 135-162. doi:10.61186/jspi.14.1.135
URL: http://jspi.khu.ac.ir/article-1-3627-fa.html
URL: http://jspi.khu.ac.ir/article-1-3627-fa.html
عنایت حلیمه، زارع حکیمه. واکاوی تجارب ازدواج زودهنگام دانش‌آموزان مقطع متوسطه در شهر میمند مسائل اجتماعی ایران ۱۴۰۲; ۱۴ (۱) :۱۶۲-۱۳۵ ۱۰,۶۱۱۸۶/jspi.۱۴.۱.۱۳۵
حلیمه عنایت۱ 
، حکیمه زارع* ۲
، حکیمه زارع* ۲
۱- گروه جامعه‌شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه شیراز
۲- گروه جامعه‌شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه شیراز ،hzare775@gmail.com
۲- گروه جامعه‌شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه شیراز ،
چکیده: (۱۷۶۰ مشاهده)
پژوهش حاضر به دنبال واکاوی کیفی تجارب ازدواج زودهنگام دانش‌آموزان در مقطع متوسطه شهر میمند است. این مطالعه جزو پارادایم تفسیری و ماهیت آن کیفی است و با روش نظریۀ زمینه‌ای با رویکرد اشتروس و کوربین صورت گرفته است. با استفاده از طریق نمونه‌گیری هدفمند با استراتژی نمونه‌گیری نظری با ۱۵ نفر از دانش‌آموزان دوره‌های متوسطۀ اول و دوم که در سنین کمتر از هجده سال ازدواج کردند، مصاحبههای عمیق صورت گرفت. همزمان با جمع‌آوری داده‌ها، کدگذاری و تحلیل یافته‌ها انجام گرفت. یافته‌ها شامل ۶۲ مقولۀ فرعی، ۱۲ مقولۀ اصلی و مقولۀ مرکزی تحت عنوان «ازدواج زودهنگام به‌مثابۀ فقدان صدا و عاملیت دختران دانش‌آموز» بود. نتایج این پژوهش نشان داد که در بافت سنتی و طایفه‌ای محل زندگی دختران و تحت شرایط مداخله‌گر بحران هویت در دوران نوجوانی، ازدواج زودهنگام در سنین مدرسه اتفاق می‌افتد. شرایط علّی که در بروز این پدیده نقش ایفا نمودند، پدرسالاری، مشکلات اقتصادی و فقر معیشتی و محیط نابسامان خانواده دختر بودند. کنش‌هایی که در پاسخ به پدیدۀ ازدواج زودهنگام ارایه شد شامل تجربۀ جنسی، چالش‌های تحصیلی، کودک‌مادری، خشونت خانگی و آثار روحی و روانی بودند. پیامدهای ازدواج زودهنگام نیز به شکل نابسامانی زندگی زناشویی و طلاق در سنین نوجوانی رُخ داده است.
نوع مقاله: پژوهشی اصیل |
موضوع مقاله:
خانواده و ازدواج
دریافت: 1402/5/19 | پذیرش: 1402/7/8 | انتشار: 1402/7/17
دریافت: 1402/5/19 | پذیرش: 1402/7/8 | انتشار: 1402/7/17
فهرست منابع
۱. ابراهیمی، حبیبه و فخرایی، سیروس (۱۳۹۴). بررسی عوامل اجتماعی مرتبط با ازدواج زودرس درشهرستان نقده. فصلنامۀ مطالعات جامعه‌شناسی، ۶(۲۱)، ۱۱۰-۹۳.
۲. احمدی، حبیب (۱۳۸۲). روانشناسی اجتماعی. شیراز: دانشگاه شیراز.
۳. احمدی، کامیل (۱۳۹۶). طنین سکوت: پژوهشی جامع درباره ازدواج زودهنگام کودکان در ایران. تهران: شیرازه.
۴. احمدی، کامیل (۱۴۰۰). نقش ازدواج موقت (TM) در ترویج کودک همسری (ECM) در ایران. مطالعات روانشناسی و علوم تربیتی (دانشگاه تاکستان)، ۷(۳)، ۵۷-۳۹.
۵. اسدپور، عهدیه؛ کمالی، افسانه و سفیری، خدیجه (۱۳۹۸). فهم مسئلۀ ازدواج در دوران کودکی از نگاه کودک-زنانِ ازدواج‌کردۀ خراسانی. بررسی مسائل اجتماعی ایران، ۱۰(۱)، ۱۹۴-۱۶۷.
۶. اعزاری، شهلا (۱۳۸۳). ساختار جامعه و خشونت علیه زنان. فصلنامۀ علمی پژوهشی رفاه اجتماعی، ۴(۱۴)، ۱۱۱-۶۶.
۷. اعزازی، شهلا (۱۳۹۴). جامعه‌شناسی خانواده. تهران: روشنگران و مطالعات زنان.
۸. افتخارزاده، سیده‌زهرا (۱۳۹۴). تجربه زیسته زنان در ازدواج زودهنگام. پژوهشنامه مددکاری اجتماعی، ۲(۳)، ۱۵۶-۱۰۸.
۹. ایمان، محمدتقی (۱۳۹۷). روش‌شناسی تحقیقات کیفی. قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
۱۰. ایمان، محمدتقی؛ گلی، علی و زارع، اسما (۱۳۹۴). مطالعۀ الگوی فضایی شیوع ازدواج در بین زنان زیر ۲۰ سال شهری و فرزندآوری آنان. مطالعات جامعه‌شناختی شهری، ۵(۱۴)، ۲۴-۱.
۱۱. تیلر، هوارد. کانینگ (۱۳۷۸). باروری و جمعیت. ترجمه زهرا پورانصاری، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
۱۲. حاجیلو، فتانه؛ آقایاری، توکل و علیپورآبدار، فریده (۱۴۰۰). علل زمینه‌ساز کودک همسری (مطالعه موردی زنان دارای تجربه زیسته مراجعه‌کننده به مراکز بهداشتی شهر تبریز). فصلنامه زن و جامعه، ۱۲(۴۸)، ۱۱۶-۱۰۷.
۱۳. دانش‌مهر، حسین؛ خالق‌پناه، کمال و زندی‌سرابسوره، سهیلا (۱۳۹۹). طرد از میدان آموزش و بازتولید نابرابری جنسیتی: تحلیل روایت زنان روستاهای شهرستان دهگلان. نشریه زن در توسعه و سیاست، ۱۸(۱)، ۱۲۹-۱۰۵.
۱۴. ریتزر، جورج (۱۳۷۴). نظریه‌های جامعه‌شناسی در دوران معاصر. ترجمه محسن ثلاثی (۱۹۹۳). تهران: علمی.
۱۵. زارعی‌محمودآبادی، حسن و زارعی، فاطمه (۱۴۰۰). علل و پیامدهای ازدواج زودهنگام و وقوع کودک‌همسری در دانش‌آموزان دختر استان یزد (طلاق دانش‌آموزی): مطالعه داده بنیاد. دوماهنامه علمی پژوهشی دانشکده یزد، ۲۰(۳)، ۲۷-۱۲.
۱۶. سلحشور، عصمت و حبیب‌پورگتابی، کرم (۱۴۰۰). تحلیل جامعه‌شناختی نقش فقر در تجربه کودک‌همسری (مطالعه موردی: زنان شهر چابهار). فصلنامه پژوهش مسائل اجتماعی ایران، ۱(۲)، ۷۵-۳۱.
۱۷. صفوی، حنانه‌سادات و مینایی، ماه‌گل (۱۳۹۴). تجربه زیسته دختران نوجوان در نقش همسر (مطالعه ازدواج زودهنگام دختران آران و بیدگل) ویژه‌نامه پژوهشنامه زنان. پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، ۶(۱)، ۱۰۶-۸۷.
۱۸. عباسی‌شوازی، محمدجلال و صادقی، رسول (۱۳۸۴). قومیت و الگوهای ازدواج در ایران. پژوهش زنان. ۳(۱)، ۴۷-۲۵.
۱۹. غدیری، ماهرو (۱۳۹۵). سن رضایت به ازدواج از منظر نظام بین‌المللی حقوق بشر. فصلنامۀ خانواده پژوهشی، ۱۲(۴۵)، ۱۳۹-۱۱۵.
۲۰. قلی‌پور، سیاوش؛ امیری، نادر و تیزچنگ، مهسا (۱۳۹۳). زنان و بازتولید پدرسالاری (مطالعه موردی: شهر کرمانشاه). مجله جامعه‌شناسی ایران، ۱۵(۴)، ۱۵۲-۱۱۱.
۲۱. کاظمی‌پور، شهلا (۱۳۸۳). حول سن ازدواج در ایران و عوامل جمعیتی مؤثر بر آن. پژوهش زنان، ۲(۳)، ۱۲۴-۱۰۳.
۲۲. کیانپورقهفرخی، فاطمه و حقیقی، جمال (۱۳۸۶). رابطۀ هفت مرحلۀ اول نظریۀ رشد روانی-اجتماعی اریکسون با سلامت روانی بین سالمندان استان خوزستان. مجلۀ علمی پزشکی جندی شاپور، ۶(۴)، ۴۵۳-۴۴۶.
۲۳. کیانی، مژده و رهنمافلاورجانی، زهره (۱۳۹۴). تأثیر احساس نابرابری جنسیتی بر سرمایه اجتماعی زنان تحصیلکرده شهر اصفهان. جامعه‌شناسی کاربردی، ۲۶(۲)، ۹۰-۷۷.
۲۴. لطفی، راضیه (۱۳۸۹). پیامدهای سلامتی ازدواج زودرس در زنان. فصلنامه زن و بهداشت، ۱(۲)، ۷۹-۶۷.
۲۵. محسنی‌تبریزی، علیرضا (۱۳۹۵). کتاب روش تحقیق کیفی در مکاتب تفسیری (زمینه و کاربرد). تهران: اطلاعات.
۲۶. مرادی، علی (۱۳۹۷). مطالعه جامعه‌شناختی عاملیت زنان: مورد مطالعه شهر کرمانشاه. جامعه‌شناسی اقتصادی و توسعه، ۷(۱)، ۱۸۲-۱۵۱.
۲۷. مسگرطهرانی، زینب؛ کاظمی، عباس و میرزایی، خلیل (۱۳۹۹). دیوارهایی که ترک می‌خورند: پیش روی آرام عاملیت زنان، مطالعۀ موردی زنان ترکیه و ایران. جامعه‌شناسی نهادهای اجتماعی، ۷(۱۶)، ۳۴۷-۳۱۷.
۲۸. مرکز آمار ایران (۱۴۰۰). نتایج سرشماری نفوس و مسکن ۱۴۰۰: نتایج تفصیلی زناشویی. دسترسی در: https://www.amar.org.ir
۲۹. میرشاه، سمیه (۱۴۰۰). پیامدها و آسیب‌های کودک همسری. چهارمین کنفرانس بین‌المللی فقه، حقوق و پژوهش‌های دینی. دسترسی در: https://civilica.com/doc/۱۴۳۹۹۳۶
۳۰. هاشمی‌نسب، فخرالسادات؛ مقصودی، سوده و قنادزاده، مهدی (۱۴۰۱). واکاوی کیفی تجربۀ کودک‌همسری در بین زنان جداشده از همسر شهر کرمان. مسائل اجتماعی ایران، ۱۳(۱)، ۲۹۱-۲۷۱.
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
