شمارۀ جدید فصلنامه (پاییز 1403) منتشر شد
دوره 14، شماره 1 - ( 7-1402 )
جلد 14 شماره 1 صفحات 162-135 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Enayat H, Zare H. (2023). Qualitative analysis of the early child marriage experiences in secondary schools in Meimand city. Social Problems of Iran. 14(1), 135-162. doi:10.61186/jspi.14.1.135
URL: http://jspi.khu.ac.ir/article-1-3627-fa.html
URL: http://jspi.khu.ac.ir/article-1-3627-fa.html
عنایت حلیمه، زارع حکیمه. واکاوی تجارب ازدواج زودهنگام دانش‌آموزان مقطع متوسطه در شهر میمند مسائل اجتماعی ایران 1402; 14 (1) :162-135 10.61186/jspi.14.1.135
حلیمه عنایت1 
، حکیمه زارع* 2
، حکیمه زارع* 2
1- گروه جامعه‌شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه شیراز
2- گروه جامعه‌شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه شیراز ،hzare775@gmail.com
2- گروه جامعه‌شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه شیراز ،
چکیده: (1471 مشاهده)
پژوهش حاضر به دنبال واکاوی کیفی تجارب ازدواج زودهنگام دانش‌آموزان در مقطع متوسطه شهر میمند است. این مطالعه جزو پارادایم تفسیری و ماهیت آن کیفی است و با روش نظریۀ زمینه‌ای با رویکرد اشتروس و کوربین صورت گرفته است. با استفاده از طریق نمونه‌گیری هدفمند با استراتژی نمونه‌گیری نظری با ۱۵ نفر از دانش‌آموزان دوره‌های متوسطۀ اول و دوم که در سنین کمتر از هجده سال ازدواج کردند، مصاحبههای عمیق صورت گرفت. همزمان با جمع‌آوری داده‌ها، کدگذاری و تحلیل یافته‌ها انجام گرفت. یافته‌ها شامل ۶۲ مقولۀ فرعی، ۱۲ مقولۀ اصلی و مقولۀ مرکزی تحت عنوان «ازدواج زودهنگام به‌مثابۀ فقدان صدا و عاملیت دختران دانش‌آموز» بود. نتایج این پژوهش نشان داد که در بافت سنتی و طایفه‌ای محل زندگی دختران و تحت شرایط مداخله‌گر بحران هویت در دوران نوجوانی، ازدواج زودهنگام در سنین مدرسه اتفاق می‌افتد. شرایط علّی که در بروز این پدیده نقش ایفا نمودند، پدرسالاری، مشکلات اقتصادی و فقر معیشتی و محیط نابسامان خانواده دختر بودند. کنش‌هایی که در پاسخ به پدیدۀ ازدواج زودهنگام ارایه شد شامل تجربۀ جنسی، چالش‌های تحصیلی، کودک‌مادری، خشونت خانگی و آثار روحی و روانی بودند. پیامدهای ازدواج زودهنگام نیز به شکل نابسامانی زندگی زناشویی و طلاق در سنین نوجوانی رُخ داده است.
نوع مقاله: پژوهشی اصیل |
موضوع مقاله:
خانواده و ازدواج
دریافت: 1402/5/19 | پذیرش: 1402/7/8 | انتشار: 1402/7/17
دریافت: 1402/5/19 | پذیرش: 1402/7/8 | انتشار: 1402/7/17
فهرست منابع
1. ابراهیمی، حبیبه و فخرایی، سیروس (1394). بررسی عوامل اجتماعی مرتبط با ازدواج زودرس درشهرستان نقده. فصلنامۀ مطالعات جامعه‌شناسی، 6(21)، 110-93.
2. احمدی، حبیب (1382). روانشناسی اجتماعی. شیراز: دانشگاه شیراز.
3. احمدی، کامیل (1396). طنین سکوت: پژوهشی جامع درباره ازدواج زودهنگام کودکان در ایران. تهران: شیرازه.
4. احمدی، کامیل (1400). نقش ازدواج موقت (TM) در ترویج کودک همسری (ECM) در ایران. مطالعات روانشناسی و علوم تربیتی (دانشگاه تاکستان)، 7(3)، 57-39.
5. اسدپور، عهدیه؛ کمالی، افسانه و سفیری، خدیجه (1398). فهم مسئلۀ ازدواج در دوران کودکی از نگاه کودک-زنانِ ازدواج‌کردۀ خراسانی. بررسی مسائل اجتماعی ایران، 10(1)، 194-167.
6. اعزاری، شهلا (1383). ساختار جامعه و خشونت علیه زنان. فصلنامۀ علمی پژوهشی رفاه اجتماعی، 4(14)، 111-66.
7. اعزازی، شهلا (1394). جامعه‌شناسی خانواده. تهران: روشنگران و مطالعات زنان.
8. افتخارزاده، سیده‌زهرا (۱۳۹۴). تجربه زیسته زنان در ازدواج زودهنگام. پژوهشنامه مددکاری اجتماعی، 2(3)، 156-108.
9. ایمان، محمدتقی (1397). روش‌شناسی تحقیقات کیفی. قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
10. ایمان، محمدتقی؛ گلی، علی و زارع، اسما (1394). مطالعۀ الگوی فضایی شیوع ازدواج در بین زنان زیر 20 سال شهری و فرزندآوری آنان. مطالعات جامعه‌شناختی شهری، 5(14)، 24-1.
11. تیلر، هوارد. کانینگ (1378). باروری و جمعیت. ترجمه زهرا پورانصاری، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
12. حاجیلو، فتانه؛ آقایاری، توکل و علیپورآبدار، فریده (1400). علل زمینه‌ساز کودک همسری (مطالعه موردی زنان دارای تجربه زیسته مراجعه‌کننده به مراکز بهداشتی شهر تبریز). فصلنامه زن و جامعه، 12(48)، 116-107.
13. دانش‌مهر، حسین؛ خالق‌پناه، کمال و زندی‌سرابسوره، سهیلا (1399). طرد از میدان آموزش و بازتولید نابرابری جنسیتی: تحلیل روایت زنان روستاهای شهرستان دهگلان. نشریه زن در توسعه و سیاست، 18(1)، 129-105.
14. ریتزر، جورج (1374). نظریه‌های جامعه‌شناسی در دوران معاصر. ترجمه محسن ثلاثی (1993). تهران: علمی.
15. زارعی‌محمودآبادی، حسن و زارعی، فاطمه (1400). علل و پیامدهای ازدواج زودهنگام و وقوع کودک‌همسری در دانش‌آموزان دختر استان یزد (طلاق دانش‌آموزی): مطالعه داده بنیاد. دوماهنامه علمی پژوهشی دانشکده یزد، 20(3)، 27-12.
16. سلحشور، عصمت و حبیب‌پورگتابی، کرم (1400). تحلیل جامعه‌شناختی نقش فقر در تجربه کودک‌همسری (مطالعه موردی: زنان شهر چابهار). فصلنامه پژوهش مسائل اجتماعی ایران، 1(2)، 75-31.
17. صفوی، حنانه‌سادات و مینایی، ماه‌گل (۱۳۹۴). تجربه زیسته دختران نوجوان در نقش همسر (مطالعه ازدواج زودهنگام دختران آران و بیدگل) ویژه‌نامه پژوهشنامه زنان. پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، 6(1)، 106-87.
18. عباسی‌شوازی، محمدجلال و صادقی، رسول (1384). قومیت و الگوهای ازدواج در ایران. پژوهش زنان. 3(1)، 47-25.
19. غدیری، ماهرو (1395). سن رضایت به ازدواج از منظر نظام بین‌المللی حقوق بشر. فصلنامۀ خانواده پژوهشی، 12(45)، 139-115.
20. قلی‌پور، سیاوش؛ امیری، نادر و تیزچنگ، مهسا (1393). زنان و بازتولید پدرسالاری (مطالعه موردی: شهر کرمانشاه). مجله جامعه‌شناسی ایران، 15(4)، 152-111.
21. کاظمی‌پور، شهلا (1383). حول سن ازدواج در ایران و عوامل جمعیتی مؤثر بر آن. پژوهش زنان، 2(3)، 124-103.
22. کیانپورقهفرخی، فاطمه و حقیقی، جمال (1386). رابطۀ هفت مرحلۀ اول نظریۀ رشد روانی-اجتماعی اریکسون با سلامت روانی بین سالمندان استان خوزستان. مجلۀ علمی پزشکی جندی شاپور، 6(4)، 453-446.
23. کیانی، مژده و رهنمافلاورجانی، زهره (1394). تأثیر احساس نابرابری جنسیتی بر سرمایه اجتماعی زنان تحصیلکرده شهر اصفهان. جامعه‌شناسی کاربردی، 26(2)، 90-77.
24. لطفی، راضیه (1389). پیامدهای سلامتی ازدواج زودرس در زنان. فصلنامه زن و بهداشت، 1(2)، 79-67.
25. محسنی‌تبریزی، علیرضا (1395). کتاب روش تحقیق کیفی در مکاتب تفسیری (زمینه و کاربرد). تهران: اطلاعات.
26. مرادی، علی (1397). مطالعه جامعه‌شناختی عاملیت زنان: مورد مطالعه شهر کرمانشاه. جامعه‌شناسی اقتصادی و توسعه، 7(1)، 182-151.
27. مسگرطهرانی، زینب؛ کاظمی، عباس و میرزایی، خلیل (1399). دیوارهایی که ترک می‌خورند: پیش روی آرام عاملیت زنان، مطالعۀ موردی زنان ترکیه و ایران. جامعه‌شناسی نهادهای اجتماعی، 7(16)، 347-317.
28. مرکز آمار ایران (1400). نتایج سرشماری نفوس و مسکن 1400: نتایج تفصیلی زناشویی. دسترسی در: https://www.amar.org.ir
29. میرشاه، سمیه (1400). پیامدها و آسیب‌های کودک همسری. چهارمین کنفرانس بین‌المللی فقه، حقوق و پژوهش‌های دینی. دسترسی در: https://civilica.com/doc/1439936
30. هاشمی‌نسب، فخرالسادات؛ مقصودی، سوده و قنادزاده، مهدی (1401). واکاوی کیفی تجربۀ کودک‌همسری در بین زنان جداشده از همسر شهر کرمان. مسائل اجتماعی ایران، 13(1)، 291-271.
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
