شمارۀ جدید فصلنامه (زمستان ۱۴۰۳) منتشر شد
دوره ۱۲، شماره ۲ - ( ۱۲-۱۴۰۰ )
جلد ۱۲ شماره ۲ صفحات ۲۳۸-۲۲۱ |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Lotfi Khachaki T, Akbari H, Kermani M, imani jajarmi H. (2022). Constructing the Meaning of Social Exclusion among the Poor in Mashhad. Social Problems of Iran. 12(2), 221-238.
URL: http://jspi.khu.ac.ir/article-1-3330-fa.html
URL: http://jspi.khu.ac.ir/article-1-3330-fa.html
لطفی خاچکی طاهره، اکبری حسین، کرمانی مهدی، ایمانی جاجرمی حسین. برساخت معناییِ طرد اجتماعی در میان افراد کم‌برخوردار شهر مشهد مسائل اجتماعی ایران ۱۴۰۰; ۱۲ (۲) :۲۳۸-۲۲۱
طاهره لطفی خاچکی۱ 
، حسین اکبری*۲ ، مهدی کرمانی۳ ، حسین ایمانی جاجرمی۴
، حسین اکبری*۲ ، مهدی کرمانی۳ ، حسین ایمانی جاجرمی۴
۱- دانشجوی دکتری جامعه‌شناسی اقتصادی و توسعه دانشگاه فردوسی مشهد
۲- دانشیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد ،h-akbari@um.ac.ir
۳- استادیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد
۴- دانشیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه تهران
۲- دانشیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد ،
۳- استادیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد
۴- دانشیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه تهران
چکیده: (۲۱۶۱ مشاهده)
طرد اجتماعی، به معنای واپس‌زنیِ افراد از جامعه و منابع و فرصت‌های آن استو افراد کم‌برخوردار، ازجمله کسانی هستند که در برابر طرد اجتماعی آسیب‌پذیری بیشتری دارند. بااین‌وجود، پژوهش‌هایی که از نگاه خودِ افراد کم‌برخوردار به پدیدۀ طرد اجتماعی بنگرد، در کشور ما کمتر انجام شده است. پژوهش حاضر با هدف کشف احساسات و تجارب افراد کم‌برخوردار دربارهٔ طرد اجتماعی و شناسایی بیشتر ویژگی‌های طرد و ارتباط آن با فقر صورت پذیرفته است. بدین‌منظور، از روش کیفی و ابزار مصاحبه استفاده شده است؛ مصاحبه‌شوندگان 18 نفر از افراد کم‌برخوردار شهر مشهد بوده‌اند و نمونه‌گیری در این پژوهش، به شیوۀ نمونه‌گیری نظری بوده است. داده‌های حاصل از این مصاحبه‌ها، با بهره‌گیری از تکنیک تحلیل مضمون موردنظر براون و کلارک (2006) بررسی و تجزیه‌وتحلیل شده است. یافته‌های این پژوهش نمایانگر دو گونۀ اصلی طرد اجتماعی است؛ طرد تعاملاتی که شامل طرد از خانواده و خویشان و کاهش تعاملات با افراد برخوردار است و طرد از فرصت‌های اقتصادی- اجتماعی که طرد از منابع مالی (دسترس‌ناپذیری وام و تسهیلات)، طرد از بازار کار (دسترس‌ناپذیری شغلی) و عدم‌حمایت بایسته سازمان‌ها و نهادهای دولتی را در برمی‌گیرد.
نوع مقاله: پژوهشی اصیل |
دریافت: 1399/12/8 | پذیرش: 1400/4/22 | انتشار: 1400/12/10
دریافت: 1399/12/8 | پذیرش: 1400/4/22 | انتشار: 1400/12/10
فهرست منابع
۱. ابراهیمی، مهدی (۱۳۹۱) «مرور و معرفی کتاب: طرد اجتماعی: علل و پیامدهای کوتاه‌مدت و بلندمدت»، جامعه‌شناسی ایران، دوره سیزدهم، شماره ۳، ص ۱۸۰-۱۷۵.
۲. اکبری، حسین (۱۳۹۷) «بسترهای اقتصادی آسیب‌ها و جرائم اجتماعی در شهر مشهد». در تحلیل مسائل و آسیب‌های اجتماعی کشور (۱۳۹۷)، پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات، تهران: چاپ دوم.
۳. اکبری، حسین (۱۳۹۷) «فقر شهری و توزیع آسیب‌ها و جرائم اجتماعی». مجموعهٔ چکیدهٔ مقالات سومین همایش ملی آسیب‌های اجتماعی ایران، تهران: انجمن جامعه‌شناسی ایران، مرکز مطالعات و تحقیقات زنان دانشگاه تهران.
۴. ایمانی جاجرمی، حسین و مسعودیان، مهدی (۱۳۹۸) «سکونتگاه‌های جدید و بازتولید نابرابری اجتماعی (تجربه زیسته ساکنان مسکن مهر صدرای شیراز)». مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران، دوره ۸، شماره ۱، ص ۲۲۲-۱۹۹.
۵. سفیری، خدیجه؛ احیایی، پویان؛ مرکزی، آیدا (۱۳۹۹) «بررسی جامعه‌شناختی احساس طردشدگی زنان در بین خانواده‌های زن سرپرست تحت پوشش اداره بهزیستی شهر مشهد». مطالعات اجتماعی روان‌شناسی زنان، دوره ۱۸، شماره ۱، ص ۱۰۴-۶۵.
۶. شرافت، سجاد؛ ازکیا، مصطفی؛ وثوقی، منصور؛ میرزایی، محمد (۱۳۹۷) «فهم تجربه زیسته طرد اجتماعی در بین فقرای روستایی استان ایلام: رویکردی کیفی». پژوهشنامه مددکاری اجتماعی، سال چهارم، شماره ۱۶، ص ۳۹-۱.
۷. صادقی، علیرضا (۱۳۹۵) زندگی روزمرهٔ تهی‌دستان شهری. رساله برای دریافت درجه دکتری در رشته جامعه‌شناسی، دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران.
۸. غفاری، غلامرضا؛ امیدی، رضا (۱۳۸۹) «چرخش مفهومی و نظری از فقر به سازه مطرودیت اجتماعی». برنامه‌ریزی رفاه و توسعه اجتماعی، دوره ۲، شماره ۴، ص، ۶۶-۳۵.
۹. فرهادی‌خواه، حسین؛ حاتمی نژاد، حسین؛ شاهی، عارف؛ ظفری، مسعود (۱۳۹۶) «تحلیل فضایی فقر شهری در سطح محله‌ها (نمونه‌پژوهی: شهر مشهد)». اقتصاد شهری، دوره ۲، توالی ۳، ص ۳۶-۱۷.
۱۰. فیروزآبادی، احمد؛ صادقی، علیرضا (۱۳۸۹) «وضعیت طرد اجتماعی زنان فقیر روستایی». بررسی مسائل اجتماعی ایران، سال اول، شماره ۱، ص ۱۴۳-۱۷۴.
۱۱. گیدنز، آنتونی؛ بردسال، کارل (۱۳۸۶) جامعه‌شناسی. ترجمه حسن چاووشیان. تهران: نشر نی. چاپ اول.
۱۲. محمدپور، احمد (۱۳۹۲) روش تحقیق کیفی ضدروش ۲. تهران: جامعه‌شناسان. چاپ دوم.
۱۳. یوسفی، علی؛ ورشویی، سمیه (۱۳۹۰) «نابرابری‌های اجتماعی در فضای شهر مشهد: برآوردی از نابرابری‌های درآمدی و تحصیلی». مطالعات اجتماعی ایران، دوره ۴، شماره ۴، شماره پیاپی ۱۲، صص ۱۸۳- ۱۵۳.
14. Amendah, D. D., Buigut, S., & Mohamed, S. (2014). Coping strategies among urban poor: Evidence from Nairobi, Kenya. PloS one, 9(1), e83428 [DOI:10.1371/journal.pone.0083428]
15. Bradshaw, J (2000). Poverty and social exclusion in Britain. Report. Findings. Joseph Rowntree Foundation, York.
16. Braun, V. & Clarke, V. (2006). Using thematic analysis in psychology, Qualitative Research in Psychology, 3, 77-101. [DOI:10.1191/1478088706qp063oa]
17. Clarke, S. (2002). 10 Sources of subsistence and the survival strategies of urban Russian households. Work, employment and transition: Restructuring livelihoods in post-communism, 15, 193.
18. de Haan, A., & Maxwell, S. (1998). Poverty and social exclusion in North and South, IDS Bulletin 29 (1), 1-19. [DOI:10.1111/j.1759-5436.1998.mp29001001.x]
19. de Haan, A (1997). Social exclusion in policy and research: operationalising the concept, Social Exclusion: An ILO Perspective, Geneva: IlLS
20. Desmond, M. (2012). Disposable ties and the urban poor. American Journal of Sociology, 117(5), 1295-1335. [DOI:10.1086/663574]
21. Edin, K., & Lein, L. (1997). Work, welfare, and single mothers' economic survival strategies. American sociological review, 253-266. [DOI:10.2307/2657303]
22. EUROSTAT (2018). Smarter, greener, more inclusive? Indicators to support the Europe 2020 strategy. Luxembourg, Publications Office of the European :union:.
23. Gallie, D., Paugam, S., & Jacobs, S. (2003). Unemployment, poverty and social isolation: Is there a vicious circle of social exclusion?. European societies, 5(1), 1-32. [DOI:10.1080/1461669032000057668]
24. Jaruwan Daengbuppha, Nigel Hemmington, Keith Wilkes (2006). Using grounded theory to model visitor experiences at heritage sites, Qualitative Market Research: An International Journal, 9(4), 367-388. [DOI:10.1108/13522750610689096]
25. Jenkins, S.P. & Rigg, J.A. (2001). the dynamics of poverty in Britain (Department for Work and Pensions Research Report) No. 157, Corporate Document Services, Leeds, (2001). London: Department for Work and Pensions.
26. Kabeer, N. (2000). Social exclusion, poverty and discrimination towards an analytical framework". IDS bulletin, 31(4), 83-97. [DOI:10.1111/j.1759-5436.2000.mp31004009.x]
27. Narayan, D. (2005). Conceptual framework and methodological challenges. Measuring empowerment, 1, THE WORLD BANK, Washington, DC. [DOI:10.1037/e597202012-002]
28. O'Reilly, C., & Gordon, A. (1995). Survival strategies of poor women in urban Africa: The case of Zambia. Natural Resources Institute. Chatham, UK.
29. Richardson, J., & Vil, C. S. (2015). Putting in work: Black male youth joblessness, violence, crime, and the code of the street. Spectrum: A Journal on Black Men, 3(2), 71-98. [DOI:10.2979/spectrum.3.2.71]
30. Saunders, P., & Tsumori, K. (2002). Poor concepts:'Social exclusion', poverty and the politics of guilt. Policy: A Journal of Public Policy and Ideas, 18(2), 32.
31. Sen, A. (2000). Social exclusion: Concept, application, and scrutiny, Master of Trinity College, Cambridge, and Lamont University Professor Emeritus, Harvard University, Social Development.
32. Virto, L. M., & Eransus, B. P. (2020). Understanding Social Exclusion through Minimum Income Recipients' Living Conditions. Intersections, 6(2), 154-175. [DOI:10.17356/ieejsp.v6i2.614]
33. Waxman, C. I. (1977). The Stigma of Poverty; A Critique of Poverty Theories and Policies, United Kingdom, Pergamon Press.
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
