شمارۀ جدید فصلنامه (پاییز 1403) منتشر شد
دوره 11، شماره 1 - ( 1-1399 )
جلد 11 شماره 1 صفحات 61-35 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Mahdavi S M S, Sarookhani B. (2020). Ethical Crisis and the Social Factors Affecting it
(Research in Tehran). Social Problems of Iran. 11(1), 35-61. doi:10.29252/jspi.11.1.35
URL: http://jspi.khu.ac.ir/article-1-3260-fa.html
URL: http://jspi.khu.ac.ir/article-1-3260-fa.html
بیات فریبرز، صادق مهدوی سید محمد، ساروخانی باقر. بحران اخلاقی و عوامل اجتماعی مؤثر بر آن (پژوهشی در بین شهروندان تهرانی) مسائل اجتماعی ایران 1399; 11 (1) :61-35 10.29252/jspi.11.1.35
1- دانشجوی دکتری جامعه‌شناسی واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی تهران، ایران
2- استاد جامعه‌شناسی واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی تهران، ایران ،ms_mahdavi@sbu.ac.ir
3- استاد جامعه‌شناسی واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی تهران، ایران
2- استاد جامعه‌شناسی واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی تهران، ایران ،
3- استاد جامعه‌شناسی واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی تهران، ایران
چکیده: (6102 مشاهده)
اخلاق به‌عنوان مجموعه‌قواعد مشترکی که کنش‌ها و رفتار را در جهت خیر اجتماعی، منظم و پیش‌بینی‌پذیر می‌کند، یکی از بنیان‌های اساسی نظم اجتماعی است. اکنون این نظم اخلاقی در جوامع مختلف با تهدید مواجه شده است. جامعه‌شناسان از چنین وضعیتی به‌عنوان بحران اخلاقی و آنومی نام می‌برند. این مقاله به بررسی بحران اخلاقی و عوامل اجتماعی مؤثر بر آن در پرتو نظریۀ آنومی می‌پردازد. جمعیت تحقیق، شهروندان تهرانی 18 سال به بالا در سال 1396 هستند. نمونه‌ای 400نفری از این جمعیت به روش خوشه‌ای چند‌مرحله‌ای انتخاب شده است. روش پژوهش پیمایش بوده و برای جمع‌آوری داده‌ها از پرسش‌نامه و داده‌های ثانویه استفاده شده است. یافته‌ها نشان داد بیش از 93درصد پاسخ‌گویان وضعیت اخلاقی جامعه را بحرانی ارزیابی کرده‌اند. یافتههای تبیینی نشان می‌دهد چهار متغیر احساس نابرابری، ضعف کنترلهای اجتماعی، احساس نارضایتی و فردگرایی خودخواهانه، بیشترین تأثیر را در تلقی بحرانی از وضعیت اخلاقی جامعه دارند و 70درصد تغییرات آن را توضیح می‌دهند. بحران اخلاقی در جامعۀ ما بنا بر یافتههای این پژوهش به تشدید عوامل بیگانه‌ساز و تضعیف عوامل یگانه‌ساز اجتماعی بر‌می‌گردد. اما، به زعم این پژوهش، این وضعیت بحرانی غیرقابل حل و تعدیل نیست. با تلاش در جهت بازاندیشی ارزش‌ها و سنن فرهنگی و اخلاقی، تقویت عوامل یگانه‌ساز و تضعیف و تخفیف نیروهای بیگانه‌ساز، نظم اخلاقی بر جامعه حکم‌فرما خواهد شد. بدون چنین تلاش‌ها و تغییراتی، جامعه به ناگزیر دورانی از آشفتگی اخلاقی را تجربه خواهد کرد.
نوع مقاله: پژوهشی اصیل |
دریافت: 1399/6/23 | پذیرش: 1399/1/10 | انتشار: 1399/6/26
دریافت: 1399/6/23 | پذیرش: 1399/1/10 | انتشار: 1399/6/26
فهرست منابع
1. آبرکرامبی، نیکلاس و همکاران (1367) فرهنگ جامعه‌شناسی، ترجمۀ حسن پویان، تهران: انتشارات چاپخش.
2. احمدی، حبیب (1384)، جامعه‌شناسی انحرافات، تهران: انتشارات سمت.
3. آملی لاریجانی، صادق (1394) «15میلیون پرونده در دستگاه قضایی داریم»، ایسنا، دسترسی در http://www. isna. ir/news/94110804874
4. ازکمپ، استوارت (1370) روان‌شناسی اجتماعی کاربردی، ترجمۀ فرهاد ماهر، تهران: انتشارات آستان قدس رضوی.
5. بيرو، آلن (1370) فرهنگ علوم اجتماعي، ترجمۀ باقر ساروخاني، تهران: انتشارات كيهان.
6. پورمحمدی، مصطفی (۱۳۹۵) «ورود بیش از ۱۴میلیون پرنده به قوۀ قضائیه»، سایت تابناک، دسترسی در http://www. tabnak. ir/fa/news/601380
7. پیران، پرویز (۱۳۸۴) «آنومی در تهران»، سخنرانی در خانۀ هنرمندان ایران، سایت آفتاب آنلاین، دسترسی
8. http://www. aftabir. com/articles/view/art_culture/art/c5 c1143803482_art _p1.php
9. پیوزی، مایکل (1384) یورگن هابرماس، ترجمۀ احمد تدین، تهران: هرمس.
10. ترنر، جاناتان. اج. ال (۱۳۷۰) پیدایش نظریۀ جامعه‌شناسی، ترجمۀ عبدالعلی لهستایی زاده، ج۲، شیراز: مرکز نشر دانشگاه شیراز.
11. جوادی، حسن و همکاران (۱۳۹۱) «بررسی عوامل مؤثر اجتماعی در احساس آنومی اجتماعی در بین دانشجویان دانشگاه تبریز»، مطالعات جامعه‌شناختی، سال چهارم، شمارۀ ۱۰: 29-45.
12. جوادی‌یگانه، محمدرضا (۱۳95) ارزش‌ها و نگرش‌های ایرانیان، موج سوم، تهران: دفتر طرحهای ملی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
13. چلبی، مسعود (1375) جامعه‌شناسی نظم، تحلیل و تشریح نظری نظم اجتماعی، تهران: نشر نی.
14. دوركيم، اميل (1360) فلسفه و جامعه‌شناسي، ترجمۀ فرحناز خمسه‌اي، تهران: مركز ايراني مطالعۀ فرهنگ‌ها.
15. دوركيم، اميل (1369) تقسيم كار اجتماعي، ترجمۀ باقر پرهام، بابل: انتشارات كتابسراي بابل.
16. دوركيم، اميل (1378) خودكشي، ترجمۀ نادر سالارزاده، تهران: انتشارات دانشگاه علامه طباطبائي.
17. دوركيم، اميل (1394) دربارۀ تقسيم كار اجتماعي، ترجمۀ باقر پرهام، تهران: نشر مركز.
18. دورکیم، امیل (1383) صور بنیانی حیات دینی، ترجمۀ باقر پرهام، تهران: نشر مرکز.
19. رابینگتن، ارل و مارتین وایتنبرگ (۱۳۹۰) رویکردهای نظری هفت‌گانه در بررسی مسائل اجتماعی، ترجمۀ رحمت‌الله صدیق سروستانی، تهران: دانشگاه تهران.
20. رجب‌زاده، احمد و مسعود كوثري (1382) «آنومي سياسي در ايران با تكيه بر شهروندان تهراني»، نامۀ علوم اجتماعي، دورۀ یکم، شمارۀ 21، شمارۀ پیاپی 444: 319-348.
21. رحمانی فضلی، عبدالرضا (۱۳۹۵) «گزارش وزیر کشور از آسیب‌های اجتماعی»، مجلس شورای اسلامی، خبرگزاری خانۀ ملت، دسترسی در
22. http://www. icana. ir/fulnews/300413
23. رفيع‌پور، فرامرز (1378) آنومي يا آشفتگي اجتماعي، پژوهشي درزمينۀ پتانسيل آنومي در شهر تهران، تهران: انتشارات سروش.
24. رضایی، عبدالعلی (1380) ارزش‌ها و نگرش‌های ایرانیان، موج اول، تهران: دفتر طرحهای ملی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
25. زاهدی، محمدجواد (1385) توسعه و نابرابری، تهران: انتشارات مازیار.
26. سازمان شفافیت بین‌المللی (2015) «گزارش 13 سال گذشتۀ رده‌بندی کشورهای جهان براساس شاخص ادراک فساد»، دسترسی در
27. http://www. transparency. org/cpi2015#results-table
28. سازمان ثبت‌احوال كشور (1389) «مجموعه آمارهاي جمعيتي كشور»، سازمان ثبت‌احوال كشور معاونت آمار و انفورماتیک، دفتر آمار و اطلاعات جمعيتي.
29. سازمان ثبت و احوال کشور (۱۳۹۵) پایگاه خبری مهرخانه، دسترسی در
30. http://www. mehrkhane.com/fo/news/25310
31. ستوده، هدايت‌الله (1372) مقدمه‌اي بر آسيب‌شناسي اجتماعي، تهران: آواي نور.
32. سریرافراز، محمد، نازی محمدزاده اصل و قدرت‌الله امام‌وردی (1389) «رتبه‌بندی شاخص‌‌های رفاه شهری مناطق مختلف شهر تهران»، مجلۀ پژوهش و برنامه‌ریزی شهری، سال اول، شمارۀ ۱: 85-106.
33. شهرياري، حميد (1394) «تشكيل بيش از 11ميليون پروندۀ قضايي در سال 93»، شفا آنلاين، دسترسی در http://www. shafaonline. ir/fa/news/65887.
34. شیانی، ملیحه و محمدعلی محمدی (۱۳۸۶) «تحلیلی بر احساس آنومی فردی در میان جوانان با تأکید بر جنسیت»، فصلنامۀ تحقیقات علوم اجتماعی ایران، شمارۀ ۳: 21-36.
35. غفاری، غلامرضا، محمدرضا جوادی‌یگانه (1396) وضعیت اجتماعی، فرهنگی و اخلاقی جامعه ایران، تهران: دفتر طرحهای ملی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات.
36. كوثري، مسعود و سيدمحمود نجاتی‌حسینی (1388) پتانسيل آنومي اجتماعي در مناطق حاشيه‌اي شهر تهران، تهران: دانشگاه آزاد اسلامی، معاونت پژوهشی دفتر گسترش تولید علم.
37. کوزر، لوئیس و برنارد روزنبرگ (1378) نظریه‌های بنیادی جامعه‌شناختی، ترجمۀ فرهنگ ارشاد، تهران: نشر نی.
38. کوئن، بروس (۱۳۷۵) مبانی جامعه‌شناسی، ترجمۀ غلام‌عباس توسلی و رضا فاضل، تهران: انتشارات سمت.
39. کیویستو، پیتر (۱۳۸6) اندیشه‌های بنیادین در جامعه‌شناسی، ترجمۀ منوچهر صبوری، تهران: نشر نی.
40. گرب ج، ادوارد (1381) نابرابری اجتماعی: دیدگاه‌ها و نظریه‌پردازان کلاسیک و معاصر، ترجمۀ محمد سیاهپوش و احمد غروی‌نژاد، تهران: نشر معاصر.
41. گودرزی، محسن (۱۳۸۲) ارزش‌ها و نگرش‌های ایرانیان، موج دوم، تهران: دفتر طرحهای ملی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
42. گولدنر، آلوین (۱۳۸۳) بحران در جامعه‌شناسی غرب، ترجمۀ فریده ممتاز، تهران: شرکت سهامی انتشار.
43. گیدنز، آنتونی (۱۳85) تجدد و تشخص: جامعه و هویت شخصی در عصر جدید، ترجمۀ ناصر موفقیان، تهران: نشر نی.
44. محسنی تبریزی، علیرضا (1369) «بررسی عوامل مرتبط با مشارکت اجتماعی دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز»، مطالعات جامعه‌شناسی، سال دوم، شمارۀ ۶: 87-106.
45. مركز آمار ايران (1393) سالنامۀ آماري كشور 1393، رياست‌جمهوري، تهران: سازمان مديريت و برنامه‌ریزی كشور.
46. مركز آمار ايران (1394) سالنامۀ آماري كشور 1394، رياست‌جمهوري، تهران: سازمان مديريت و برنامه‌ریزی كشور.
47. مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی (۱۳۹۱) «گزارش ساعت کار مؤثر سالیانه در ۱۱ کشور»، خبرگزاری مهر، دسترسی در http://www. mehrnews. com/news/1604-196.
48. مرکز مطالعات بین‌المللی زندان‌های جهان (2014) «گزارش چکیدۀ وضعیت زندانیان در جهان»، دسترسی در http://www. prisonstudies. org/country/iran.
49. مسنر، استیون اف و ریچارد روزنفلد (۱۳۹۲) «مزایا و معایب رؤیای آمریکایی»، ترجمۀ علی موسی‌نژاد، نشریۀ فرهنگ ایلام، دورۀ چهاردهم، شمارۀ 38 و ۳۹: 201-212.
50. معیدفر، سعید (1385) جامعه‌شناسی مسائل اجتماعی ایران، تهران: نشر علم.
51. میلر، دلبرت (1380) راهنمای سنجش تحقیقات اجتماعی، ترجمۀ هوشنگ نایبی، تهران: نشر نی.
52. نادری، حمدالله و همکاران (۱۳90) «سنجش چندبعدی آنومی در بین جوانان»، فصلنامۀ مطالعات اجتماعی، دورۀ جدید، شمارۀ 25: 179-210.
53. ورسلي، پيتر (1388) نظريه‌هاي جامعه‌شناسي نظم، ترجمۀ سعيد معيدفر، تهران: انتشارات جامعه‌شناسان.
54. Adnanes, Martin (2007) "Social Transitions and Anomie among Post- Communist Bulgarian Youth", Young, Nordic Journal of Youth Research, Vol. 15, No. 1: 46-69. [DOI:10.1177/1103308807072684]
55. Allen, Michael (2009) The Civil Sphere by Jeffrey C. Alexander, (review), Social Forces, Vol. 88, No. 2 :984-985. [DOI:10.1353/sof.0.0277]
56. Bellah, Robert N. [et. Al. ] (1985) Habits of the Heart: Individualism and Commitment in American Life, Berkeley University of California Press.
57. Bjerregaard, Beth, Cochran, JK (2008) "A Cross-National Test of Institutional Anomie Theory: DoThe Strength of other Social Institutions Mediate or Moderate the Effects of the Economy on the Rate of Crime?" western Criminology Review 9(1): 31-48.
58. Cao, Liqun (2007) "Returning to Normality: Anomie and Crime in China", International Journal of Offender Therapy and Comparative criminology vol. 51. No. 1: 40-51. [DOI:10.1177/0306624X06294427]
59. Chamlin Mitchell B and John k, Cochran (1995) "Assessing Messner and Rosenfelds, Institutional Anomie Theory: A Partial Test'', Criminology 33:411-429. [DOI:10.1111/j.1745-9125.1995.tb01184.x]
60. Durkheim, Emile ([1893]1994) Division of Labour in Social, Paris: PUF.
61. Durkeim, Emile (1951) "Suicide: A Study in Sociology", Translated by G, Simpson, the Free Press: 245-257.
62. Durkheim, Emile ([1897]1999) Leducation Morale, Paris: PUF.
63. Lee, Gary R. , Robert W. Clyde (1974) "Religion, Socioeconomic Status, and Anomie", Journal of the Scientific study of Religion, Vol. 13, No. 1: 35-47. [DOI:10.2307/1384799]
64. Legge, Sandra (2008), Social Structural Effects on the Level and Development of The individual Experience of Anomie in the German Population", International Journal of Conflict and Violence Vol. 2, No. 2: 248- 267.
65. Merton, Robert K. (1949) Social Theory and Social structure, New york: Free Press.
66. Merton, Robert K. (1938) "Social Structure and Anomie", American Sociological Review, Vol. 3, No. 5: 672-682. [DOI:10.2307/2084686]
67. Mestrovic, Stjepan G. (1989) "Durkheim's Conceptualization of Political Amonie", Research in Political Sociology, Vol. 4: 1-26.
68. Messner, Steven F and Richard Rosenfeld. (1997) "Political Restraint of the Market and Levels of Criminal Homicide: A Cross Nationl Application of Institutional Anomie Theory", Social Forces 75:1395 - 1416. [DOI:10.1093/sf/75.4.1393]
69. Parsons, Talcot, Shills, Edward (1951) Toward A General Theory of Action, New York, Horper and Row.
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
