شمارۀ جدید فصلنامه (تابستان 1403) منتشر شد
دوره 11، شماره 1 - ( 1-1399 )
جلد 11 شماره 1 صفحات 256-233 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Ganji M, Amirmazaheri A, Labibi M. (2020). Discourse struggles in the field of women body manipulation and representation. Social Problems of Iran. 11(1), 233-256. doi:10.29252/jspi.11.1.233
URL: http://jspi.khu.ac.ir/article-1-3258-fa.html
URL: http://jspi.khu.ac.ir/article-1-3258-fa.html
گنجی مهدی، امیر مظاهری امیر مسعود، لبیبی مهدی. کشمکش‌های گفتمانی در عرصۀ دست‌کاری و بازنمایی بدن در زنان مسائل اجتماعی ایران 1399; 11 (1) :256-233 10.29252/jspi.11.1.233
1- دانشجوی دکتری جامعه‌شناسی فرهنگی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران
2- دانشیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز ،Ami.Amir-Mazaheri@iauctb.ac.ir
3- استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز
2- دانشیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز ،
3- استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز
چکیده: (2390 مشاهده)
مقالۀ حاضر به مطالعۀ کشمکش‌های گفتمانی و خوانش‌های وارونۀ بدن در عرصۀ بدن و بازنمایی آن می‌پردازد. در این راستا، تلاش شده است با تأکید بر روش دیرینه‌شناسی فوکو (تحلیل مقاومت و تصادف و گفتمانی) درمورد مناسبات قدرت و دست‌کاری بدن، به فهم و الگوی خاصی از چگونگی رابطۀ بین قدرت و دال‌های موجود در متن اجتماعی و فرهنگی جامعه بر بدن زنان دست یابیم؛ چراکه بدن زنان همچون یک متن در نظر گرفته می‌شود. سؤال اصلی که این مقاله سعی می‌کند به آن پاسخ دهد این است که چگونه نظام یا نظام‌های گفتمانی حاکم بر جامعه باعث بازنمایی، دست‌کاری و خوانش بدن می‌شوند. به عبارت دیگر، چرا بازنمایی و دست‌کاری بدن در دوره‌های مختلف، با خوانش‌های متفاوت در عرصۀ نمادها و معانی مواجه بوده است؟ استاندارد‌های زیبایی در هر گفتمان متأثر از چه نوع شرایط اجتماعی و فرهنگی بوده است؟ آیا می‌توان ردپای قدرت و گفتمان را در نحوۀ دست‌کاری بدن جست‌وجو کرد؟ یافته‌های این پژوهش نشان داد که بازنمایی و دست‌کاری بدن زنان، منعکس‌کنندۀ روابط قدرت و گفتمان‌های مسلط در جامعه، در هر مقطع تاریخی است. درحقیقت، اعمال مدیریت و حکمرانی بدن زنان، کاملاً با شرایط انتخابی‌شان منطبق نیست و برساخت‌های آن‌ها بر پایۀ ایدئولوژی‌ها و نوع گفتمان حاکم در برهه‌های خاص تاریخی قرار دارد و شاهد نوعی بی‌ثباتی و کشمکش معنا در عرصۀ بدن، متأثر از قدرت‌های سازندۀ متن در هر دوره‌ای از تاریخ هستیم و بدن در جریان «قدرت»، به‌صورت گفتمان از نو تولید و نهادینه می‌شود.
نوع مقاله: پژوهشی اصیل |
دریافت: 1399/6/23 | پذیرش: 1399/1/10 | انتشار: 1399/6/26
دریافت: 1399/6/23 | پذیرش: 1399/1/10 | انتشار: 1399/6/26
فهرست منابع
1. اباذری، یوسف و نفیسه حمیدی (1387) «جامعه‌شناسی بدن و پاره‌ای مناقشات»، پژوهش زنان، دورۀ ششم، شمارۀ 4: 127-160.
2. ابراهیمی، قربانعلی و عباس بهنوئی گدنه (1389) «سرمایۀ فرهنگی، مدیریت ظاهر و جوانان (مطالعه دختران و پسران شهر بابلسر)»، زن در توسعه و سیاست، دورۀ هشتم، شمارۀ 3: 153-176.
3. احمدنیا، شیرین (1384) «جامعه‌شناسی بدن و بدن زن»، فصل زنان، شمارۀ 5.
4. اعتمادی فرد، سیدمهدی و ملیحه امانی (1392) «مطالعۀ جامعه‌شناختی انگیزۀ زنان از گرایش به جراحی‌های زیبایی»، پژوهش‌نامۀ زنان، سال چهارم، شمارۀ ۲: 1-22.
5. آزادارمکی، تقی و حسن چاوشیان (1381) «بدن به‌مثابۀ رسانه هویت»، مجلۀ جامعه‌شناسی ایران، دورۀ چهارم، شمارۀ 4: 57-75.
6. برگر، پیتر. ال و توماس لاکمن (1375) (ساخت اجتماعی واقعیت) رساله‌ای در جامعه‌شناسی شناخت، ترجمۀ فریبرز مجیدی، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
7. بروتون، داویدلو (1392) جامعه‌شناسی بدن، ترجمۀ ناصر فکوهی، تهران: نشر ثالث.
8. بودریار، ژان (1389) جامعۀ مصرفی، ترجمۀ پیروز ایزدی، تهران: نشر ثالث.
9. ذکایی، محمدسعید و مریم امن‌پور (1392) درآمدی بر تاریخ فرهنگی بدن، تهران: انتشارات تیسا.
10. رضایی، احمد، مینا اینانلو و محمد فکری (1389) «مدیریت بدن و ارتباط آن با عوامل اجتماعی در بین دختران دانشگاه مازندران»، مطالعات راهبردی زنان، فصلنامۀ شورای فرهنگی- اجتماعی زنان، دورۀ دوازدهم، شمارۀ 47: 141-170.
11. رفعت جاه، مریم (1386) «هویت انسانی زن در چالش آرایش و مد»، مطالعات راهبردی زنان، فصلنامۀ شورای فرهنگی- اجتماعی زنان، دورۀ دهم، شمارۀ 38: ۱۳۵- 179.
12. ریترز، جرج (1374) نظریه‌های جامعه‌شناسی دوران معاصر، ترجمۀ محسن ثلاثی، چ۳، تهران: انتشارات علمی.
13. سراج زاده، حسين، محمدجواد غلامرضاكاشي، مینا هلالي ستوده (1391) «گفتمان جامعه پاک: شالوده شکني سياست نمايش بدن زنانه در دوره پهلوي»، دوره 8، شماره 26: 27-50.
14. شهابی، محمود (1384) تکنولوژی- فرهنگ ظاهرآرایی و زیباسازی بدن در ایران، تهران: پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات.
15. فاتحی، ابوالقاسم و ابراهیم اخلاصی (1389) «گفتمان جامعه‌شناسی بدن و نقد آن بر مبنای نظریۀ حیات معقول و جهان‌بینی اسلامی»، معرفت فرهنگی اجتماعی، شمارۀ 2.
16. فوکو، میشل (1382) مراقبت و تنبیه (تولد زندان)، ترجمۀ نیکو سرخوش و افشین جهاندیده، تهران: نشر نی.
17. گافمن، اروینگ (1386) داغ ننگ: چاره‌اندیشی برای هویت ضایع‌شده، تهران: چاپ مرکز.
18. میلز، سارا (1389) میشل فوکو، ترجمۀ داریوش نوری، تهران: نشر مرکز.
19. نش، کیت (1382) جامعه‌شناسی سیاسی معاصر، جهانی‌شدن، سیاست، قدرت، ترجمۀ محمدتقی دلفروز، تهران: انتشارات کویر.
20. Bourdieu, Pierre (1979), Distinction: A Social Critique of the Judgment of Taste, Cambridge, MA: Harvard University Press.
21. Douglas, M. (1996), Purity and Danger: An Analysis of the Concepts of pollution And Taboo, London: Routledge.
22. Elliott, A. (2008), Contemporary Social Theory, London: Routledge. [DOI:10.4324/9780203930540]
23. Shilling, C. (1993), The Body and Social Theory, London: Sage.
24. Simmel, G. (1957) {1904}, " Fashion", American Journal of Sociology, 62 (6): 541-558. [DOI:10.1086/222102]
25. Synnott, Anthony (1993) The Body Social: Symbolism, Self and Society, London: Routledge.
26. Swami, Viren et al. (2010), "The Attractive Female Body Weight and Female Body Dissatisfaction in 26 Countries across 10 World Regions: Result of The International Body Project I", Personality and Social Psychology Bulletin, 36 (3): 309-325. [DOI:10.1177/0146167209359702]
27. The Economist (2003) Post of Promise: The Beauty Business, 22 May.
28. Veblen, T. (1992) The Theory of Leisure Class, London: Transaction Publishers.
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
