شمارۀ جدید فصلنامه (زمستان ۱۴۰۳) منتشر شد


دوره ۹، شماره ۱ - ( ۶-۱۳۹۷ )                   جلد ۹ شماره ۱ صفحات ۹۹-۷۹ | برگشت به فهرست نسخه ها

XML English Abstract Print


Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

Sajasi Qeydari H, Arab Teymouri Y. (2018). Measurement and Analysis of Environmental Protection as a Social Responsibility among Villagers: Case Study of Kahf County Districts. Social Problems of Iran. 9(1), 79-99.
URL: http://jspi.khu.ac.ir/article-1-2908-fa.html
سجاسی قیداری حمدالـله، عرب‌تیموری یاسر. سنجش و تحلیل مسئولیت‌پذیری اجتماعی روستاییان به حفظ محیط‌ زیست مسائل اجتماعی ایران ۱۳۹۷; ۹ (۱) :۹۹-۷۹

URL: http://jspi.khu.ac.ir/article-۱-۲۹۰۸-fa.html


۱- ، ssojasi@um.ac.ir
چکیده:   (۵۳۴۶ مشاهده)
امروزه توجه به محیط­ زیست در تمامی بخش­ های کشور بالاخص محیط­ های روستایی اهمیت یافته است. به همین دلیل حفاظت از محیط به‌عنوان یک مسئولیت اجتماعی همگانی تلقی می­گردد که همگان از جمله روستاییان در آن سهیم هستند. زیرا روستاییان به واسطه شیوه زندگی و فعالیت بیشترین ارتباط را با محیط و منابع موجود در آن دارند. بنابراین پژوهش حاضر با هدف تحلیل میزان مسئولیت­ پذیری اجتماعی روستاییان نسبت به پایداری محیط انجام شد. برای این منظور از روش­ شناسی توصیفی‌ـ‌‌تحلیلی با استفاده از منابع کتابخانه‌ای و مطالعه میدانی (پیمایش با ابزار پرسشنامه) استفاده شده است. حجم نمونه پژوهش را 213 خانوار روستایی چهار دهستان شهرستان خواف تشکیل داده ­اند. برای جمع­آوری داده ­ها از روش نمونه­ گیری تصادفی طبقه ­ای با ابزار پرسشنامه محقق‌ساخته استفاده شد که براساس شاخص‌ها و مؤلفه ­های ابعاد پنج‌گانه مسئولیت‌پذیری اجتماعی مستخرج از ادبیات نظری استفاده شد. یافته­ های این پژوهش حاکی از آن است که خانوارهای روستایی نمونه در برخورداری از مؤلفه‌های ابعاد زیست­ محیطی، اخلاقی و اجتماعی در وضعیت ضعیف، در مؤلفه­ های بعد اقتصادی در وضعیت متوسط و در مؤلفه­ های بعد قانونی در وضعیت خوبی قرار دارند. همچنین با استفاده از مدل اولویت­ بندی کوپراس بین روستاهای مورد مطالعه درخصوص برخورداری از مسئولیت‌پذیری اجتماعی رتبه‌بندی انجام گرفت که روستای مزرعه شیخ با بیشترین امتیاز در رتبه اول و روستای برآباد در رتبه دوم قرار دارند. به‌عبارت دیگر، روستاییان ساکن در این روستاها احساس مسئولیت بیشتری نسبت به محیط‌زیست دارند. لذا می‌توان گفت در شرایط موجود، حفظ محیط‌زیست به‌عنوان یک دغدغه اجتماعی و اخلاقی و رفتار جمعی در بین روستاییان شکل نگرفته است. چنین وضعیتی می‌تواند ناشی از ضعف در اجرای دقیق و اصولی قوانین زیست‌محیطی، ضعف در آگاهی‌بخشی‌های زیست‌محیطی در محیط‌های روستایی باشد که مستلزم تقویت است.
متن کامل [PDF 929 kb]   (۱۴۲۹ دریافت)    
نوع مقاله: پژوهشی اصیل | موضوع مقاله: امنیت
دریافت: 1397/6/4 | پذیرش: 1397/6/4 | انتشار: 1397/6/4

فهرست منابع
۱. ابزری، مهدی و مهدی یزدان‌شناس (۱۳۸۶) «مسئولیت اجتماعی و اخلاق کار در مدیریت کیفیت نوین»، فصلنامه فرهنگ مدیریت، سال ۵، شماره ۱۵: ۵ـ۴۲.
۲. ادهمی، عبدالرضا و الهام اکبرزاده (۱۳۹۰) «بررسی عوامل فرهنگی مؤثر بر حفظ محیط‌زیست شهر تهران (مطالعه موردی: مناطق ۱۸و ۵ تهران)»، مجله تخصصی جامعه‌شناسی، سال ۱، شماره ۱: ۳۷ـ۶۲.
۳. اژدری، افسون (۱۳۸۲)، «توسعة فرهنگی و محیط‌زیست»، فصلنامة علمی سازمان حفاظت محیط‌زیست، شماره ۳۹: ۲۷ـ۴۷.
۴. اسلام‌زاده، وحید (۱۳۸۲)، مقدمه‌ای بر جامعه‌شناسی محیط‌زیست، تهران: نشر سازمان سبز حزب اسلامی کار .
۵. بدری، سیدعلی و عبدالرضا رکن‌الدین افتخاری (۱۳۸۲) «ارزیابی پایداری: مفهوم و روش»، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، سال ۱۸، شماره ۶۹: ۹ـ۳۴.
۶. بوسل،‌ هارتموت (۱۳۸۶) معرف‌های توسعه‌پایدار: نظریه‌ها، روش‌ها و تجربیات، ترجمه علی بدری و عبدالرضا ركن‌الدین افتخاری، تهران: انتشارات دانشگاه پیام‌نور.
۷. بهرام سلطانی، کامبیز (۱۳۷۱) مجموعه مباحث روش‌های شهرسازی، چاپ اول، تهران: انتشارات مرکز مطالعات و تحقیقات شهرسازی و معماری ایران.
۸. پورطاهری، مهدی (۱۳۸۹) کاربرد روش‌های تصمیم‌گیری چند شاخصه در جغرافیا، تهران: انتشارات سمت.
۹. پورطاهری، مهدی، حمدالله سجاسی قیداری و طاهره صادقلو (۱۳۹۱) «سنجش و اولویت‌بندی پایداری اجتماعی در مناطق روستایی، با استفاده از تکنیک رتبه‌بندی براساس تشابه به حل ایده‌آل فازی، مطالعه موردی: دهستان حومه بخش مرکزی شهرستان خدابنده»، فصلنامه پژوهش‌های روستایی، سال ۱، شماره ۱: ۱ـ۳۲.
۱۰. پورنجف، عبدالحسین، علی عمارلویی، راضی ناصری‌فر، ابراهیم محمدی كلهری و حسین محمدی (۱۳۸۶) «بررسی وضعیت عوامل زیست‌محیطی در ارتباط با سلامت جامعه شهری ایلام»، مجله علمی دانشگاه علوم پزشكی ایلام، دوره ۱۵، شماره ۳: ۴۹ـ۵۴.
۱۱. حسین محمدی، مریم و داریوش حیاتی (۱۳۸۸) «توسعة توریسم روستایی رویکردی نوین در جهت توسعه پایدار روستایی»، مجموعه مقالات همایش ملی توسعه روستایی، سومین کنگره ترویج و آموزش کشاورزی، انجمن ترویج و کشاورزی ایران، مشهد، ۱۳۸۸: ۱۹ـ۲۷.
۱۲. درسنر، سیمون (۱۳۸۴) مبانی پایداری، ترجمه محمود دانشور کاخکی، سیاوش دهقانیان و فرخ دین قزلی. مشهد: انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد.
۱۳. درویشی، محسن، محمدشریف شریف‌زاده و غلامحسین عبدالله‌زاده (۱۳۹۳) «مسئولیت‌‌پذیری اجتماعی تعاونی‌ها، راهکاری در جهت توسعه پایدار روستایی»، اولین همایش ملی توسعه پایدار روستایی در افق ۱۴۰۴، اصفهان، ۱ـ۷.
۱۴. رسولی، اسحاق (۱۳۸۹) «مسئولیت اجتماعی شرکت‌های صنعتی و تجاری در حفاظت از محیط‌زیست»، پژوهش‌نامه علوم اجتماعی، شماره ۶۰: ۵۵ـ۹۸.
۱۵. رضوانی، محمدرضا (۱۳۷۶) «كاربرد مطالعات جغرافیایی در برنامه‌ریزی و توسعه سكونتگاه‌های روستایی كشور»، مجموعه خلاصه مقالات همایش پژوهش‌ها و قابلیت‌های علم جغرافیا در عرصه سازندگی، تهران.
۱۶. رکن‌الدین افتخاری، عبدالرضا و سیدعلی بدری (۱۳۹۱) بنیان‌های نظریه‌ای الگوی توسعه‌ای روستای نمونه، تهران: انتشارات استانداری گیلان.
۱۷. رکن‌‌الدین افتخاری، عبدالرضا و آقایاری هیر، محسن (۱۳۸۶) «سطح‌بندی پایداری توسعه روستایی: مطالعه موردی بخش هیر»، پژوهش‌های جغرافیایی، دوره ۳۹، شماره ۶۱: ۳۱ـ۴۴.
۱۸. رویایی، رمضانعلی و حسین مهردوست (۱۳۸۸) «بررسی نقش مدیران فرهنگی در ارتقای مسئولیت اجتماعی (بررسی موردی: مدیران تک‌پست سازمان صدا و سیما)»، پژوهش‌نامه علوم اجتماعی، سال ۳، شماره ۳: ۴۳ـ۵۹.
۱۹. سفیری، خدیجه و اکرم چشمه (۱۳۹۰) «مسئولیت‌‌پذیری نوجوان و رابطة آن با شیوه‌های جامعه‌‌‌‌پذیری در خانواده»، فصلنامه جامعه‌شناسی آموزش و پرورش، شماره ۱: ۱۰۳ـ۱۳۰.
۲۰. شافعی، رضا و نعمت‌الله عزیزی (۱۳۹۲) «مطالعة وضعیت مسئولیت‌‌پذیری اجتماعی سازمانی در دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی غرب کشور (طراحی یک الگوی ارزیابی)»، فصلنامة رفتار سازمانی در آموزش و پرورش، سال ۱، شماره ۲: ۵ـ۲۲.
۲۱. شایان، حمید، سیدرضا حسین‌زاده و رضا خسروبیگی (۱۳۸۹) «ارزیابی پایداری توسعه روستایی مطالعه موردی: شهرستان کمیجان»، جغرافیا و توسعه، شماره ۲۴: ۱۰۱ـ۱۲۰.
۲۲. صالحی، صادق و لقمان امام قلی (۱۳۹۱) «مطالعه تجربی رابطه آگاهی و رفتارهای زیست‌محیطی (مطالعه مناطق شهری و روستایی شهرستان سنندج)»، فصلنامه مسائل اجتماعی ایران، سال ۳، شماره ۱: ۱۲۱ـ۱۴۷.
۲۳. صرافی، مظفر (۱۳۷۹)« شهر پایدار چیست؟» فصلنامه مدیریت شهری، دوره ۱، شماره ۴: ۷ـ۱۵.
۲۴. صلواتی، عادل، مجتبی رستمی نوروزآباد، سامان رحمانی نوروزآباد و مصطفی باغبانیان (۱۳۹۳) «بررسی عوامل مؤثر بر مسئولیت‌‌پذیری اجتماعی در تعاونی‌های روستایی شهرستان‌های سنندج و کامیاران»، فصلنامه تعاون و کشاورزی، سال ۳، شماره ۱۲: ۱۵۷ـ۱۷۷.
۲۵. ضیاءپور، آرش، ندا کیانی‌پور و محمدرضا نیکبخت (۱۳۹۱) «تحلیل جامعه‌شناختی محیط‌زیست و رفتار افراد نسبت به آن در مناطق روستایی و شهری کرمانشاه»، فصلنامه آموزش محیط‌زیست و توسعه پایدار، سال ۱، شماره ۲: ۵۵ـ۶۷.
۲۶. طالبی، ابوتراب و امیرحسین بحری‌پور (۱۳۹۳) «بررسی میزان چگونگی جمع‌گرایی در مسئولیت‌‌پذیری اجتماعی (مطالعه موردی: شهروندان شهر کاشان)»، فصلنامه علوم اجتماعی، شماره ۶۶: ۳۷ـ۷۲.
۲۷. طالبی، ابوتراب و یوسف خوشبین (۱۳۹۱) «مسئولیت‌‌پذیری اجتماعی جوانان»، فصلنامه علوم اجتماعی، شماره ۵۹: ۲۰۷ـ۲۴۰.
۲۸. عزمی، آئیژ و حسن مطیعی لنگرودی (۱۳۹۰) «مروری بر مشکلات زیست‌محیطی روستاهای ایران و راهکارهای حل این مشکلات»، فصلنامه مسکن و محیط روستا، شماره ۱۳۳: ۱۰۱ـ۱۱۵.
۲۹. عسکریان، مصطفی (۱۳۸۵) «جایگاه فرهنگ‌های قومی در تربیت شهروند»، فصلنامه نوآوری‌‌های آموزشی، شماره ۱۷، سال ۵: ۱۳۳ـ۱۶۲.
۳۰. عقیلی، سیدمحمود، غلامرضا خوش‌فر و صادق صالحی (۱۳۸۸) «سرمایه اجتماعی و رفتارهای زیست‌محیطی مسئولانه در شمال ایران (مطالعه موردی: استان‌های گیلان، مازندران و گلستان)»، مجله دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، جلد ۱۶، ویژه نامه ۱- الف: ۲۳۶ـ۲۵۰.
۳۱. علی بیگی، امیرحسین (۱۳۸۵) توسعه پایدار و آرمان آموزش عالی، کرمانشاه: دانشگاه رازی.
۳۲. فنی، زهره (۱۳۸۸) درآمدی بر توسعه، جهانی‌شدن و پایداری (جغرافیای توسعه)، تهران: انتشارات سازمان نیروهای مسلح .
۳۳. فهیمی، عزیزالله (۱۳۸۷) «فلسفه حقوق محیط‌زیست و آثار آن»، فصلنامه دانشگاه قم، ۱(۳)، ۱۰۸ـ۱۱۷.
۳۴. گروه منابع طبیعی و محیط‌زیست سازمان ملل متحد (ENR) و برنامه عمران ملل متحد (UNDP) (۱۳۸۴) راهبردهای مدیریت محیط‌زیست (EMS): راهنمای محیط‌زیست و توسعة پایدار، تهران: انتشارات دبیرخانه کمیته ملی توسعه پایدار.
۳۵. گلاسر، ویلیام (۱۳۸۵) مدارس بدون شکست، ترجمه ساده حمزه و مژده حمزه تبریزی، تهران: آشیان.
۳۶. مارنات، گری گراث (۱۳۷۸) راهنمای سنجش روانی، جلد دوم، چاپ سوم، ترجمه حسن پاشا شریفی و محمدرضا نیک خو، تهران: رشد.
۳۷. مرکز مطالعات و خدمات شهری و روستایی وابسته به پژوهشکده علوم انسانی و اجتماعی جهاد دانشگاهی (۱۳۸۵) وزارت کشور، سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور، ۱ـ۹۶.
۳۸. مندل، رابرت (۱۳۷۷) چهره متغیر امنیت ملی، ترجمه پژوهشکده مطالعات راهبردی، تهران: انتشارات پژوهشکده مطالعات راهبردی.
۳۹. ولایی، عیسی (۱۳۸۴) الگوهای رفتار با طبیعت (محیط‌زیست) از دیدگاه قرآن و سنت، پایان‌نامه دکتری منتشرنشده، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران.
40. Carrol, A. B. (1991) 'The Pyramid of Corporate Social Responsibility: toward the Moral Management of Organizational Stakeholders', Business Horizon; Vol. 34, No. 4: 39-48. [DOI:10.1016/0007-6813(91)90005-G]
41. Fisscher, O. & Nijhof, A. (2005) 'Implication of Business Ethics for Quality Management', The TQM Magazine, Vol. 17 No. 2: 150-160. [DOI:10.1108/09544780510583227]
42. Guardia, Miguel De La & Salvador Garrigues (2014) 'The Social Responsibility of Environmental Analysis', Trends in Environmental Analytical Chemistry, 3- 4: 7-13 [DOI:10.1016/j.teac.2014.09.001]
43. Havvey, T. (1995) 'An Education 21 Program: Orienting Environmental Education towards Sustainable Development and Capacity Building for Rio'- the Environmentalist, Volume 15, Issue 3, pp 202-210. [DOI:10.1007/BF01901576]
44. Jerlouk, D. (2007) Education and Society, Interpreter: Khajepour, G., Tehran: Research Institute of Social and Cultural Studies.
45. Sarkar Arani, M, R. & Maadandar Arani, A. (2009) Education and Development, Tehran: Ney Press.
46. Sarvestani, A. (2007) 'Views of Nature and Environmental Ethics with Emphasis on the Islamic Perspective', Ethical Issues in Science and Technology, 2: 59-72. (in Persian)
47. Shobeiri, Seyed M. & Abdollahi, S. (2009) Theories and Applications of Environmental Education, Tehran: Pyamenoor Press.
48. Stone, D. (2006) 'Sustainable Development: Convergence of Public Health and Natural Environment Agendas, Nationally and Locally', Public Health, 120: 1110-1113. [DOI:10.1016/j.puhe.2006.10.011]
49. UNESCO (2009) Belem Framework for Action: Sixth International Conference on Adult Education in Brazil, Use The Power and Capacity of Adult Education and Learning for Dynamic Future, Interprete Department of Education of UNESCO National Commission of Iran.
50. Yavuz Agan, Cemil Kuzey & Mehmet Fatil Acar (2014) 'The Relationships between Corporate Social Responsibility, Environmental Supplier Development, and Firm Performance', Journal of Cleaner Production, 1-10.
51. Zachary, J. et al. (1995) Sustainable Community Indicators: Guideposts for Local Planning, Community Environmental Council, Gildea Resource Center, USA.

ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:
CAPTCHA

ارسال پیام به نویسنده مسئول


بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.

حقوق این وب‌سایت متعلق به فصلنامۀ مسائل اجتماعی ایران است.

طراحی و برنامه‌نویسی: یکتاوب افزار شرق

© 2025 CC BY-NC 4.0 | Journal of Social Problems of Iran

Designed & Developed by :Yektaweb