شمارۀ جدید فصلنامه (زمستان ۱۴۰۳) منتشر شد
جستجو در مقالات منتشر شده
۵ نتیجه برای سبک زندگی
بیژن زارع، اعظم نیازی کومله، کرم حبیب پور گتابی، ناصر کرمی،
دوره ۱۱، شماره ۱ - ( ۱-۱۳۹۹ )
چکیده
اکثر مسائل زیست محیطی در قرن بیست‌ویکم، پیامد کنش انسان است. درنتیجه، شناسایی عوامل مؤثر بر این رفتارها گامی اساسی در جهت کاهش پیامدهای آن است. این تحقیق، با کاربرد رویکرد فراتحلیل، بر شناسایی این عوامل اهتمام دارد. جامعۀ آماری تحقیق شامل ۷۰ پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد و دکتری و پژوهش‌های سازمانی مرتبط با رفتار زیست‌محیطی بود که ۱۳ مورد با استفاده از روش نمونه‌گیری غیرتصادفی هدفمند، به‌عنوان نمونه وارد فرایند فراتحلیل شدند. یافته‌ها نشان داد از میان ۳۹ اندازه اثر، سطح ۴ اندازه اثر زیاد (بیشتر از ۵/۰)، ۴ اندازه اثر متوسط (بین ۳/۰ تا ۵/۰) و ۳۱ اندازه اثر پایین (بین ۱/۰ تا ۳/۰) است. همچنین، متغیرهای سن، تحصیلات، سرمایۀ اجتماعی و نیت زیست‌محیطی بیشترین اندازه اثر، و متغیرهای فردگرایی، جنسیت و سبک زندگی کمترین اندازه اثر را در رفتارهای زیست‌محیطی افراد دارند.
الهام شیردل، فاطمه حامی کارگر، مهری مرادخانی،
دوره ۱۲، شماره ۱ - ( ۱-۱۴۰۰ )
چکیده
با ظهور همه گیری کووید-۱۹ در کشورهای مختلف از جمله ایران چه در سطح کلان و ساختاری و چه در سطح خرد و تعاملات بین فردی از جمله کنش های سلامت محور افراد تغییراتی رخ داده است. در این پژوهش تجربۀ زیستۀ جوانان استان سیستان و بلوچستان از سلامت در موج اول همه گیری بیماری کووید-۱۹ با رویکرد کیفی و روش‌شناسی پدیدارشناسی توصیفی مورد واکاوی قرار گرفت. تعداد ۴۰ نفر از بین جوانان سیستان و بلوچستان با شیوۀ نمونه گیری هدفمند انتخاب و اطلاعات با استفاده از ابزار مصاحبۀ نیمه‌ساختاریافته جمع‌آوری و با روش کولایزی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. الگوی مضامین مشترک حاصل از تحلیل تجربۀ زیستۀ کنش‌های سلامت محور جوانان سیستان و بلوپستان در دوران بحران کرونا شامل ۲ مضمون اصلی، ۴ مضمون فرعی و ۳۴ مضمون اولیه میشود. مضمون اصلی "فقدان مسئولیت‌پذیری بهداشت اجتماعی و به خطر افتادن سلامت جمعی" از دو مضمون فرعی "واکنشهای منفی به هنجارشکنان سلامتی در همه‌گیری" و "کنش‌های سهلانگارانه و بی اعتنایی به سلامت جمعی" بدست آمده است. مضمون اصلی دیگر عبارت از "اشاعه سبک زندگی سلامت محور با همه‌گیری کووید-۱۹" است که از دو مضمون فرعی "انتخاب الگوهای سلامت محور در زندگی" و "نفوذ رسانه‌ای و گسترش آگاهی سلامت محور" پدیدار گشته است. جوانان در موج اول با ظهور پدیده همه‌گیری کووید-۱۹ هر دو طیف از عدم مسئولیت پذیری اجتماعی و ریسک ابتلای جمعی تا مصرف رسانه‌ای و سبک زندگی سلامت محور را تجربه نمودند که مانع انسجام اجتماعی برای دستیابی به سلامت جمعی و رهایی از این بحران میشود.
سمیه توحیدلو،
دوره ۱۲، شماره ۲ - ( ۱۲-۱۴۰۰ )
چکیده
سن و مقولۀ «نسل»، در پژوهش‌های مختلف مطرح شده‌اند و صورت‌بندی‌های خطی و غیرخطی مرسومی از جوانی در این پژوهش‌ها وجود دارد. در این تحقیقات، الگوهایی چون توجه به دوره‌های زمانی، توجه به زمان‌های اجتماع‌پذیری و تمایز بر پایۀ کانون‌های همگرایی و واگرایی به چشم می‌خورد که در دو مدل اخیر به زمینه‌های اجتماعی تحلیل معاصر از تاریخ ایران اشاره میشود.
مسئلۀ اصلی این نوشتار، دستیابی به توصیف دقیق‌تری از صورت‌بندی‌های موجود است. با کمک نتایج پژوهش‌های مورداشاره و از راه تحلیل محتوای ۱۳ کتاب، ۲۰ مقالۀ مهم و ۸ گزارش ملّی در این زمینه و نیز بهره‌بردن از نظریات «ذهنیت نسلی» کریستوفر بالس و «دوره‌های اجتماع‌پذیری» رونالد اینگلهارت، کوشش شد مدل نوینی با محوریت نسل جدیدتر (متولدین پس از انقلاب) ارائه گردد. مدعای نهایی مقاله به این نکته پرداخته است که اگرچه کانون مرکزی توجه نسل انقلاب در انقلاب و جنگ بنا نهاده شده بود، بااین‌همه نسل جدید دانشگاهیان می‌توانند کانون تحلیلی جدیدتری را مانند سبک زندگیِ لذت‌گرا بازتولید نمایند و از هژمونی گفتمانی نسل گذشته در ارتباط با موضوع نسل‌ها فارغ شوند.
دکتر حلیمه عنایت، خانم سیده نرگس افضلی،
دوره ۱۵، شماره ۲ - ( ۵-۱۴۰۳ )
چکیده
کافه‌نشینی مفرّی به‌منظور تجربۀ سبک‌های تازۀ زندگی و رهایی از فشارهای هنجاری مسلط و رسمی برای زنان جوان است این پدیده همچنین بستری برای نمایش و تعامل زنانگی‌های متنوع خارج از چهارچوب‌های سنتی برای تعامل و گفت‌وگو فراهم می‌آورد تا دختران بدون ترس و واهمه از فشارهای سنتی و اجتماعی، سبک‌های جدید زندگی را تجربه کنند و از این طریق هویت خود را به نمایش بگذارند. با توجه به اهمیت هویت و خود، نظریۀ کنش متقابل نمادین به فهم بهتر این پدیده کمک می‌کند، زیرا خودادراکی دختران در تعاملات روزمره اجتماعی شکل می‌گیرد. پژوهش حاضر که با رویکرد کیفی و روش نظریه زمینه‌ای (اشتراوس و کوربین) انجام شده، به بررسی کافه‌نشینی به‌مثابه زیست پنهان در میان دختران مجرد ۱۶ تا ۳۵ ساله در منطقۀ مرکزی شیراز پرداخته است. در این راستا با استفاده از نمونه‌گیری هدفمند و استراتژی نمونه‌گیری نظری، با ۳۰ نفر از دختران که به‌طورپیوسته به کافه‌ها مراجعه داشتند، مصاحبه‌های عمیق انجام شد. داده‌ها از طریق کدگذاری باز، محوری و انتخابی تحلیل شد که به شناسایی ۱۱۸مقولۀ فرعی، ۱۴ مقولۀ اصلی و یک مقولۀ مرکزی با عنوان «تمایل به زیست پنهان» منجر گردید. شرایط علّی مؤثر در بروز این پدیده شامل فشارهای اجتماعی، محدودیت‌های خانوادگی، خشونت‌های فرهنگی، باورهای افراطی مذهبی و مشکلات اقتصادی و نشانگر آن بود که ساختارهای سلسله‌مراتبی پدرسالارانه و نابرابری‌های اجتماعی ریشۀ اصلی محدودیت‌های جامعه هستند. همچنین، شرایط زمینه‌ای شامل افزایش آگاهی، استقلال مالی، تغییر سبک زندگی و دل‌بستگی‌های مکانی به تقویت عاملیت زنان منجر شده و آنان را قادر به مقابله با ساختارهای پدرسالاری و تصمیم‌سازی‌ها در عرصۀ اجتماعی و عمومی کرده است. درنهایت، وجود شرایط مداخله‌گری چون تغییرات هویتی، سبب‌ساز تجربۀ جدید و تازه از زندگی (در قالب اتخاذ راهبردهایی چون فردگرایی، عادت‌گرایی، تنوع‌طلبی، مُدگرایی، مصرف‌گرایی و رقابت‌جویی) به شکل پدیدۀ کافه‌نشینی و تمایل به زیست پنهان از سوی دختران شده است. این راهبرد پیامدهایی همچون دگرگونی ارزش‌ها و فاصله‌گرفتن از کانون خانواده را در پی دارد.
وحید قاسمی، رسول ربانی، علی ربانی خوراسگانی، محمدباقر علی‌زاده اقدم،
دوره ۱۳۸۷، شماره ۶۳ - ( ۱۰-۱۳۸۷ )
چکیده
در دو یا سه دهه گذشته، مفهوم سبک زندگی به طور عام و سبک زندگی سلامت‌محور به‌طور خاص، توجه بسیاری از متفکران اجتماعی، پژوهش‌گران سلامت و جامعه‌شناسان پزشکی را به خود جلب کرده است. در یک نگاه دقیق، سبک زندگی سلامت‌محور به عنوان پدیده‌ای چند علتی، چند بعدی و چند دلالتی به الگوهای جمعی رفتار مربوط میشود که به مسایل تهدیدکننده سلامت افراد می‌پردازد تا از این طریق بتواند تضمین‌کننده سلامت ایشان باشد. نگاهی دقیق به ادبیات موضوع نشان می‌دهد که برخی پژوهش‌گران در پی تبیین الگوهای رفتاری سلامت هستند؛ در حالی که بعضی دیگر در پی تبیین آن با تعیین‌کننده‌هایی چون انتخاب‌های فردی برآمده‌اند. این انتخاب‌ها در یک خلأ اجتماعی، سیاسی و فرهنگی صورت نمی‌گیرد و انواع تعیین‌کننده‌های زمینه‌ای چون جنس، طبقه، وضعیت تأهل و اشتغال بر آن تأثیر گذارند. با اتخاذ رویکردی مشابه و با اتکا به پیشینه جامعه‌شناسی پزشکی، این مقاله در پی مطالعه پیمایشی سبک زندگی سلامت‌محور و تعیین‌کننده‌های سرمایه‌ای و زمینه‌ای آن در میان شهروندان بالای ۱۵ سال تبریز است. یافته‌های این تحقیق نشان می‌دهد که سبک زندگی سلامت‌محور شهروندان برحسب جنسیت، سن و وضعیت تأهل آن‌ها متفاوت است و اشکال متفاوت سرمایه انسانی (اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی) با سبک زندگی سلامت‌محور شهروندان رابطه معنی‌داری دارد.
