---

هدف پژوهش حاضر آزمون نظریه یادگیری اجتماعی ایکرز در تبیین تقلب دانشگاهی میان دانشجویان است. ازآنجاکه تاکنون در تحقیقات داخلی تقلب دانشگاهی با نظریه ایکرز به بررسی تجربی گذاشته نشده است، در این پژوهش مدلی ساختاری که روابط علّی بین متغیرهای مکنون را مشخص می­ کند جهت آزمون این نظریه تدوین شد. روش تحقیق، پیمایشی و ابزار جمع­آوری داده­ ها پرسش­نامه بوده است. جمعیت تحقیق شامل کلیه دانشجویان دختر و پسر دانشگاه هرمزگان در سال تحصیلی ۹۳-۹۲ بوده­ اند که ۴۱۰ نفر برای نمونه، تحت مطالعه قرار گرفته‌اند. برای توزیع پرسش­نامه روش نمونه­ گیری تصادفی طبقه ­ای متناسب مورد استفاده قرار گرفت. توصیف متغیر وابسته نشان می­ دهد که تقلب دانشگاهی در میان دانشجویان به میزان ۴/۹۷ درصد شیوع دارد، به‌گونه‌ای که فقط ۶/۲ درصد (۱۱ نفر) اظهار کرده­ اند که اصلا تقلب دانشگاهی نداشته­ اند. براساس تحلیل آزمون مدل ساختاری تحقیق، برازش داده ­های مشاهده‌شده با مدل نظری تحقیق تأیید شد. اثر متغیرهای پیوند افتراقی، تعاریف، عکس­ العمل و پاداش بر تقلب دانشگاهی معنادار بود؛ درحالی‌که اثر متغیرهای تشویق، باز­دارندگی و تقلید معنادار نبود. درنهایت، نتایج نشان می­  دهد که نظریه یادگیری اجتماعی قادر به تبیین تقلب دانشگاهی است.

---

بزهکاری امروزه یکی از مهم­ترین مسائل اجتماعی ایران است؛ زیرا مشکلات بسیاری ازقبیل قتل، خشونت، پرخاشگری، تجاوز و دیگر جرائم دوره‌ بزرگسالی را به ­وجود­می­ آورد. هم­ نشینی با همسالان بزهکار نیز از مهم­ترین علل شناخته‌شده بزهکاری است که این مطالعه با هدف بررسی رابطه آن با سبک­های فرزندپروری والدین انجام شده ­است. در این پژوهش از روش توصیفی-تحلیلی از نوع همبستگی استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش حاضر دانش‌آموزان ۱۴–۱۹ ساله شهر تهران است که با استفاده از روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای، ۳۸۴ نفر از  آنها برای تحقیق انتخاب شده‌اند. ابتدا پایایی و روایی ابزار پژوهش با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ و تحلیل عامل اکتشافی سنجیده شد. یافته‌ها حاکی از آن است که دو سبک فرزندپروری سهل‌گیرانه و مقتدرانه  ۳/۴۰ درصد از تغییرات گرایش به سمت مصرف مواد و الکل و ۷/۳۱ درصد از گرایش به سمت درگیری و نزاع را تبیین می­ کنند.

ازاین­ میان، سبک فرزندپروری سهل‌گیرانه اثر مثبت و سبک مقتدرانه اثر منفی بر دو متغیر وابسته داشتند. درنهایت می‌توان گفت سبک فرزندپروری مستبدانه ارتباطی با هم­ نشینی با همسالان بزهکار ندارد و سبک فرزندپروری سهل‌گیرانه موجب گرایش نوجوانان به همسالان بزهکار و مصرف مواد و الکل و نزاع و درگیری می‌شود و سبک فرزندپروری مقتدرانه مانع گرایش نوجوان به همسالان بزهکار می‌شود.

---

---

هدف اصلی تحقیق حاضر بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر گرایش دانش‌آموزان به مصرف سیگار بوده است. روش تحقیق، پیمایشی و ابزار جمع‌آوری اطلاعات نیز پرسش‌نامه می‌باشد. جمعیت تحقیق حاضر عبارت است از دانش‌آموزان دبیرستانی شهر قائم‌شهر که در سال تحصیلی ۸۶-۸۵ مشغول به تحصیل بودند و در مجموع ۴۰۰ نفر از این دانش‌آموزان به روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای متناسب به عنوان نمونه تحقیق انتخاب شدند. چهارچوب نظری تحقیق عبارت است از نظریه‌های پیوند اجتماعی هیرشی، پیوند افتراقی ساترلند و تقویت افتراقی اکرز. متغیرهای مستقل الگوی تحلیلی شامل پیوستگی، التزام، دوستان سیگاری، باور و تقویت افتراقی می‌شوند. بر اساس تحلیل داده‌های تحقیق تمامی فرضیه‌های یازده‌گانه تحقیق تأیید شدند. از میان ۵ متغیر مستقل، متغیر باور با ضریب تأثیر ۲۴/۰- مهم‌ترین تبیین‌کننده گرایش به مصرف سیگار بوده است و متغیرهای دوستان سیگاری، التزام، تقویت افتراقی و پیوستگی به ترتیب تبیین‌کننده‌های بعدی متغیر وابسته هستند.