شمارۀ جدید فصلنامه (زمستان 1403) منتشر شد


دوره 15، شماره 4 - ( 10-1403 )                   جلد 15 شماره 4 صفحات 160-125 | برگشت به فهرست نسخه ها


XML English Abstract Print


Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

Zia-Naserani M, Afrasiabi H, ebadollahi-Chanzanagh H, Afshani A. (2024). Social Shame of Unemployment: A Grounded Theory Study Among Unemployed Workers. Social Problems of Iran. 15(4), 125-160. doi:10.61186/jspi.15.4.4
URL: http://jspi.khu.ac.ir/article-1-3767-fa.html
ضیاء ناصرانی محدثه، افراسیابی حسین، عبادالهی چنذانق حمید، افشانی علیرضا. شرم اجتماعی بیکاری: مطالعۀ زمینه‌ای در میان کارگران بیکارشده مسائل اجتماعی ایران 1403; 15 (4) :160-125 10.61186/jspi.15.4.4

URL: http://jspi.khu.ac.ir/article-1-3767-fa.html


1- دکتری جامعه‌شناسی اقتصادی و توسعه، دانشکدهٔ علوم اجتماعی، دانشگاه یزد، یزد، ایران
2- استاد گروه جامعه‌شناسی، دانشکدهٔ علوم اجتماعی، دانشگاه یزد، یزد، ایران ، hafrasiabi@ac.yazd.ir
3- دانشیار گروه علوم اجتماعی، دانشکدهٔ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران
4- استاد گروه تعاون و رفاه اجتماعی، دانشکدهٔ علوم اجتماعی، دانشگاه یزد، یزد، ایران
چکیده:   (404 مشاهده)
این مطالعه بر اهمیت توجه به ابعاد اجتماعی و روانی بیکاری و نقش نهادهای حمایتی در کاهش آثار منفی آن تأکید دارد. در شرایط دشوار اقتصادی و تنگناهای حاکم بر بنگاه‌های تولیدی، توجه بیش‌ازپیش به کارگران به‌عنوان سرمایه‌های ارزشمند کشور و موتور محرک توسعۀ اقتصادی ضروری به نظر می‌رسد. ناامنی شغلی و بیکاری می‌تواند تأثیر عمیقی بر زندگی شخصی و آیندۀ شغلی افراد داشته باشد و آن‌ها را با بحران‌هایی نظیر ازدست‌دادن هویت، مشکلات اقتصادی و خانوادگی مواجه کند. این مقاله با بررسی تجربه بیکاری و پیامدهای روانی و اجتماعی آن در میان کارگران بیکارشده در تهران، در پی فهم فرآیند مواجهه و کنارآمدن کارگران با بیکاری و آسیب‌های ناشی از آن است. مطالعۀ حاضر با رویکرد تفسیری-کیفی و روش نظریۀ زمینه‌ای (داده‌بنیاد) برساخت‌گرا اجرا شده است. پژوهشگران برای گردآوری داده‌های موردنیاز، در سه نقش کارگر، محقق و کارمند یکی از نهادهای حمایتی در میدان تحقیق حضور یافته‌اند و داده‌ها از طریق مصاحبه با ۳۷ کارگر بیکارشده گردآوری شد. مشارکت‌کنندگان با استفاده از نمونه‌گیری هدفمند از نوع دردسترس و نظری انتخاب شدند. داده‌ها نیز در چهارچوب نظریۀ زمینه‌ای برساخت‌گرا، طی سه مرحلۀ کدگذاری اولیه، متمرکز و نظری تحلیل شد. یافته‌ها نشان داد تجربۀ بیکاری دارای ابعاد گوناگونی ازجمله ننگ اجتماعی بیکاری، بحران هویت، بحران اقتصادی، بحران خانوادگی، تجربۀ شرمساری و روان‌رنجوری است که درنهایت همگی ذیل مقولۀ «شرم اجتماعی بیکاری» صورت‌بندی شده‌اند. این مقوله ابعاد مختلفی از تجربۀ طرد، تجربۀ شکست شخصی و ناتوانی در کامیابی را به دنبال دارد.
 
متن کامل [PDF 697 kb]   (168 دریافت)    
نوع مقاله: پژوهشی اصیل | موضوع مقاله: مسائل اجتماعی
دریافت: 1403/6/7 | پذیرش: 1403/8/25 | انتشار: 1403/11/12

فهرست منابع
1. ابراهیمی، مهرزاد و چاکرزهی، عبدالوهاب (1394). ارتباط میان نرخ جرم و جنایت با تورم و بیکاری در ایران. پژوهش‌های راهبردی مسائل اجتماعی، 4(2)، 113-127.
2. ابونوری، اسماعیل و اسکندری، جمال (1395). مقایسه اثرات تورم و بیکاری بر شادمانی. سیاست‌گذاری اقتصادی، 8(15)، 137-152.
3. پناهی، حسین و آل‌عمران، علی (1395). بررسی رابطه علیت بین بیکاری و سلامت در ایران. سلامت کار ایران، 13(3)، 81-89.
4. حسین‌آبادی، مهدی (1390). ناامنی شغلی در محیط کار. کار و جامعه، (134)، 82-88.
5. حسین‌آبادی، مهدی (1399). درک جامعه‌شناختی رابطه مناسبات کاری و انسجام اجتماعی در محیط. تأمین اجتماعی، 16(2)، 167-190.
6. خانباشی، محمد (1393). پیشینه‌کاوی تحقیقات انجام‌شده پیرامون جامعه کارگری کشور. کار و جامعه، (172)، 52-71.
7. خیراللهی، علیرضا (1395). بررسی میزان تطابق وضعیت تشکل‌های کارگری موجود با مقاوله‌نامه‌های بنیادین سازمان بین‌المللی کار، انتشارات مؤسسه عالی پژوهش تأمین اجتماعی.
8. رستمی، میلاد و ایمانی جاجرمی، حسین (1395). مطالعه بیکاری از نگاه بیکاران روستایی و پیامدهای آن (مطالعه موردی: روستای حسن‌آباد در شهرستان دلفان). فصلنامه توسعه اجتماعی (توسعه انسانی سابق)، 11(1)، 73-102.
9. صادقی، احمد، صالح‌آبادی، ابراهیم و مختاری، عقیل (1392). بررسی عوامل مؤثر بر بروز اختلاف میان کارگر و کارفرما در کارگاه‌های مشمول قانون کار شهر سبزوار. کار و جامعه، (162)، 31-43.
10. صباغی، شهلا، دل‌عظیمی، فریده، ابراهیمی، زهرا، زمانی، سمیرا و امرایی، مجتبی (1402). سالنامه آماری وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی سال 1401. تهران: مرکز آمار و اطلاعات راهبردی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی.
11. عارف، هادی، بودلایی، حسن و بیگی، وحید (1394). پدیدارشناسی تجربه اخراج شدن از کار. مدیریت دولتی، 7(3)، 573-594.
12. عباس‌زاده، محمد، بوداقی، علی و پریزاد، شیدا (1395). عوامل مؤثر بر بحران‌های کارگری (تحلیل آمارهای تجمع‌های کارگری استان آذربایجان شرقی در سال‌های 1394-1393). دانش انتظامی آذربایجان شرقی، 6(23)، 49-21.
13. کریمی، علیرضا (1398). پدیدارشناسی زندگی پس از اخراج از کارخانه. جامعه‌شناسی نهادهای اجتماعی، 6(13)، 149-174. https://doi.org/10.22080/ssi.2019.14880.1495
14. گافمن، اروینگ (1386). داغ ننگ: چاره‌اندیشی برای هویت ضایع‌شده (مسعود کیانپور، مترجم). تهران: مرکز.
15. ممیزی، مهدیه، فرزانه، فاطمه و لطفی، محمدحسن، (1397). بررسی سلامت روان (افسردگی، اضطراب، استرس) در زنان شاغل و غیرشاغل شهر یزد در سال 1394. مجلۀ بهداشت و توسعه، 7(3)، 239-249.doi: 10.22062/jhad.2018.91291
16. نوری، رضا، بابائیان، علی، (1395). شناخت تأثیر بیکاری در گرایش جوانان به اعتیاد با تأکید بر عوامل جمعیت شناختی شهر همدان سال 94، نشریه مطالعات فرهنگی پلیس، 3(2)، 101-134.
17. نوفرستی، محمد و نصیری، محمود (1397). اثر بیکاری بر مصرف خانوارهای شاغل. فصلنامه تحقیقات اقتصادی، 53(4), 971-987. https://doi.org/10.22059/jte.2018.68394
18. یحیوی‌دیزج، جعفر، محمدزاده، یوسف، حکمتی، صمد و حسین‌یعقوبی، فرید (1397). رابطه بین عوامل اقتصادی و اجتماعی و آسیب‌های اجتماعی در کشورهای منتخب با رویکرد گشتاور تعمیم‌یافته. فصلنامۀ رفاه اجتماعی، 18(68)، 167-199.
19. Bloemen, H., Hochguertel, S., & Zweerink, J. (2018). Job loss, firm-level heterogeneity and mortality: Evidence from administrative data. Journal of health economics, 59, 78–90. https://doi.org/10.1016/j.jhealeco.2018.03.005
20. Browning, M., & Crossley, T. F. (2009). Shocks, Stocks, and Socks: Smoothing Consumption Over a Temporary Income Loss. Journal of the European Economic Association, 7(6), 1169-1192. https://doi.org/https://doi.org/10.1162/JEEA.2009.7.6.1169
21. Corrigan, P. W., & Lam, C. (2007). Challenging the Structural Discrimination of Psychiatric Disabilities: Lessons Learned from the American Disability Community. Rehabilitation Education(1), 53-58. https://doi.org/10.1891/088970107805059869
22. Corrigan, P. W., Markowitz, F. E., & Watson, A. C. (2004). Structural Levels of Mental Illness Stigma and Discrimination. Schizophrenia Bulletin, 30(3), 481–491. https://doi.org/10.1093/oxfordjournals.schbul.a007096
23. Deacon, H. (2006). Towards a sustainable theory of health-related stigma: lessons from the HIV/AIDS literature. Journal of Community & Applied Social Psychology, 16(6), 418-425. https://doi.org/https://doi.org/10.1002/casp.900
24. Engbersen, G., Schuyt, K., Timmer, J., van Waarden, F. (2006). Cultures of Unemployment: A Comparative Look at Long-term Unemployment and Urban Poverty. Netherlands: Amsterdam University Press.
25. Feldman, D. B., & Crandall, C. S. (2007). Dimensions of Mental Illness Stigma: What About Mental Illness Causes Social Rejection? Journal of Social and Clinical Psychology, 26(2), 137-154. https://doi.org/10.1521/jscp.2007.26.2.137
26. Furnham, A. (1994). The psychosocial consequences of youth unemployment. In A. C. Petersen & J. T. Mortimer (Eds.), Youth Unemployment and Society (pp. 199–224). chapter, Cambridge: Cambridge University Press.
27. Goffman, E. (1963). Stigma: Notes on the Management of Spoiled Identity. Englewood Cliffs: Prentice-Hall.
28. Grotenhuis, H. T., & Meijers, F. (1994). Societal consequences of youth unemployment. In A. C. Petersen & J. T. Mortimer (Eds.), Youth Unemployment and Society (pp. 227–247). chapter, Cambridge: Cambridge University Press.
29. Joachim, G., & Acorn, S. (2000). Stigma of visible and invisible chronic conditions. Journal of advanced nursing, 32(1), 243–248. https://doi.org/10.1046/j.1365-2648.2000.01466.x
30. Jones, E., Farina, A., Hastorf, A., Markus, H., Miller, D., & Scott, R. (1984). Social stigma: the psychology of marked relationships. New York: W.H. Freeman.
31. Karsten, P. I. & Moser, K. (2009). Unemployment impairs mental health: Meta-analyses. Vocational Behavior, 74, 264-282.https://doi.org/10.1016/j.jvb.2009.01.001
32. Link, B. G., & Phelan, J. C. (2006). Stigma and its public health implications. Lancet (London, England), 367(9509), 528–529. https://doi.org/10.1016/S0140-6736(06)68184-1
33. Link, B. G., & Phelan, J. C. (2001). Conceptualizing Stigma. Annual Review of Sociology, 27(Volume 27, 2001), 363-385.https://doi.org/https://doi.org/10.1146/annurev.soc.27.1.363
34. McKee-Ryan, F., Song, Z., Wanberg, C. R., & Kinicki, A. J. (2005). Psychological and physical well-being during unemployment: a meta-analytic study. The Journal of applied psychology, 90(1), 53–76. https://doi.org/10.1037/0021-9010.90.1.53
35. Parker, R., & Aggleton, P. (2003). HIV and AIDS-related stigma and discrimination: a conceptual framework and implications for action. Social Science & Medicine, 57(1), 13-24. https://doi.org/https://doi.org/10.1016/S0277-9536(02)00304-0
36. Perri, M., Craig-Neil, A., Gaspar, M., Hunter, C., Kendall, C., Alexander, O., & Pinto, A. D. (2021). A qualitative study of barriers to employment experienced by people living with HIV in Toronto and Ottawa. International journal for equity in health, 20(1), 36. https://doi.org/10.1186/s12939-020-01356-4Rutledge, Scott Edward, Abell, Neil, Padmore
37. Rantakeisu, U., Starrin, B., & Hagquist, C. (1997). Unemployment, shame and ill health — an exploratory study.Scandinavian Journal of Social Welfare, 6(1), 1. https://doi.org/10.1111/j.1468-2397.1997.tb00160.x
38. Rutter, M. (1994). Concepts of causation, tests of causal mechanisms, and implications for intervention. In A. C. Petersen & J. T. Mortimer (Eds.), Youth unemployment and society (pp. 147–171). Cambridge University Press. https://doi.org/10.1017/CBO9780511664021.010
39. Ryan, M. K., & Maitoza, Robyn. (2018). Job Loss, Unemployment, and Families, in Ute-Christine Klehe, and Edwin van Hooft (eds), The Oxford Handbook of Job Loss and Jo Search, Oxford Library of Psychology.
40. Scambler G. (2009). Health-related stigma. Sociology of health & illness, 31(3), 441–455. https://doi.org/10.1111/j.1467-9566.2009.01161.x
41. Schaller, J., & Stevens, A. H. (2015). Short-run effects of job loss on health conditions, health insurance, and health care utilization. Journal of health economics, 43, 190–203. https://doi.org/10.1016/j.jhealeco.2015.07.003
42. Sinfield, A. (2018). Fiscal welfare and its contribution to inequality. In C. Needham, E. Heins, & J. Rees (Eds.), Social Policy Review 30: Analysis and Debate in Social Policy, 2018 (pp. 91–110). Chapter, Bristol University Press.
43. Starrin, B., Åslund, C., & Nilsson, K. W. (2009). Financial stress, shaming experiences and psychosocial ill-health: studies into the finances-shame model. Social Indicators Research, 91(2), 283–298. https://doi.org/10.1007/s11205-008-9286-8
44. Sullivan, D., & Tifft, L. (2006). Handbook of Restorative Justice: A Global Perspective. Routledge. https://doi.org/10.4324/9780203346822
45. Winnie, Mak, Poon, C. Y., Pun, L. Y., & Cheung, S. F. (2007). Meta-analysis of stigma and mental health. Social science & medicine (1982), 65(2), 245–261. https://doi.org/10.1016/j.socscimed.2007.03.015

ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:
CAPTCHA

ارسال پیام به نویسنده مسئول


بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.

حقوق این وب‌سایت متعلق به فصلنامۀ مسائل اجتماعی ایران است.

طراحی و برنامه‌نویسی: یکتاوب افزار شرق

© 2025 CC BY-NC 4.0 | Journal of Social Problems of Iran

Designed & Developed by :Yektaweb