شمارۀ جدید فصلنامه (پاییز1404) منتشر شد
1- استاد جامعهشناسی توسعه، گروه توسعۀ اجتماعی، دانشکدۀ علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، تهران، ایران. ، anbari@ut.ac.ir
2- دانشجوی دکتری توسعۀ اجتماعی، گروه توسعۀ اجتماعی، دانشکدۀ علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
2- دانشجوی دکتری توسعۀ اجتماعی، گروه توسعۀ اجتماعی، دانشکدۀ علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
چکیده: (139 مشاهده)
پایداری توسعه در روستاهای ایران، به دلایل متعددی مانند مهاجرت روستاییان به شهرها و جذب ساکنان جدید و غیرمولّد، بهرهبرداری نامناسب از کشاورزی و تغییر کاربری زمینها، تخریب محیطزیست در اثر طرحهای توسعهای و تغییر برنامههای مدیریت روستایی از مشارکتمحوری و درونزایی به دولتمحوری و برونزایی، به یک مسئله تبدیل شده است. مقالۀ حاضر با هدف تحلیل مسئلۀ پایداری در روستای لواسان بزرگ با رویکرد کیفی و مبتنی بر ورود به میدان و انجام مصاحبههای عمیق انجام شده است. دادهها از طریق ۳۱ مصاحبه اکتشافی با مسئولین، مطلعین و مردم محلی (با شیوۀ هدفمند و رعایت تناسب شغل و جایگاه اجتماعی)، به همراه مشاهده میدانی و بررسی اسناد، جمعآوری گردید. بر اساس یافتهها و فراونی تکرار مقولات در مصاحبهها، پایداری در شش عرصۀ اصلی «جمعیتی»، «اقتصادیـمعیشتی»، «مدیریتیـحاکمیتی»، «اجتماعی»، «زیستمحیطی» و «فرهنگی» اولویتبندی و دستهبندی شد. این عرصهها در تعامل دوطرفه با یکدیگر نقش علت و معلولی جایگزین دارند، اما در این میان مفهوم «نزدیکی به پایتخت» و «امنیت آب» در تحلیل سطح توسعه و پایداری آن در روستای مورد مطالعه، اولویت دارند. همجواری با تهران ظرفیتهای بالقوهای برای توسعۀ روستا فراهم میآورد، اما عواملی مانند ضرورت تأمین آب شرب پایتخت، محدودیتهای زیستمحیطی و گسترش سوداگری زمین، نقش تولیدی و معیشتی روستا را تضعیف کرده است. نتیجهگیری نهایی بیانگر قرارگیری روستا در وضعیت «ابهام و چرخۀ معیوب ناپایداری» است. دستیابی به پایداری واقعی در گرو تغییر رویکرد به سمت توسعۀ محلی، مشارکتی و چندبُعدی با تأکید بر تنوعبخشی معیشت، تقویت حکمرانی شایستۀ چندسطحی و مدیریت یکپارچۀ منابع طبیعی خواهد بود.
واژههای کلیدی: پایداری اجتماعی، مسئلۀ پایداری روستایی، توسعۀ اجتماعات روستایی، پارادایم نوین توسعۀ روستایی، لواسان بزرگ.
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
کلمات کلیدی
نشریه, مجلۀ علمی, مقالۀ علمی, مقالۀ پژوهشی, داوری، ارزیابی، کمیسیون نشریات، ارسال، دریافت، اصلاح، پذیرش، رَد، چاپ و انتشار
نشریه تحت قوانین Creative Commons Attribution-NonCommercial ۴.۰ International License (CC-BY-NC) منتشر میشود.
