1- استادیار گروه جامعهشناسی، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران ، a.pilevari@khu.ac.ir
2- کارشناسی ارشد جامعهشناسی گروه علوم اجتماعی، دانشکده حقوق و علوم اجتماعی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
3- کارشناسی مددکاری اجتماعی، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران
چکیده: (57 مشاهده)
خشونت خانگی یکی از تجربههای پُرچالش زنان مهاجر افغان در ایران است؛ تجربهای که در تعامل با ساختارهای فرهنگی، اقتصادی و قانونی بازتولید میشود. پژوهش حاضر با هدف فهم تجربۀ زیستۀ زنان مهاجر افغان از خشونت خانگی و آشکارساختن سازوکارهای فرهنگی و اجتماعی تداوم آن انجام شد. در همین راستا، دو پرسش اصلی هدایتکنندۀ تحقیق بودند: «زنان مهاجر افغان چگونه خشونت خانگی را در ایران معنا میکنند؟» و «چه عواملی سبب میشود آنان این خشونت را بپذیرند؟». این مطالعه با رویکرد کیفی و روش پدیدارشناسی انجام شد. دادهها از طریق مصاحبههای نیمهساختاریافته با ۱۸ زن مهاجر افغان که تحت حمایت مراکز خدماتی ویژۀ زنان سرپرست خانوار در محلۀ هرندی تهران بودند، گردآوری و سپس تحلیل شدند. یافتهها در قالب چهار مضمون اصلی شکل گرفتند: «سلب عاملیت در سایۀ نظام پدرسالارانه»، «خشونت نهادینهشده در خانواده و اجتماع»، «جنسیت بهمثابۀ میدان بازنمایی سلطۀ مردانه» و «طرد چندلایه زنان». این مضامین نشان دادند که خشونت خانگی علیه زنان مهاجر تنها در سطح فردی و خانوادگی شکل نمیگیرد، بلکه ریشه در سطوح نهادی، فرهنگی و قانونی نیز دارد. بر این اساس، خشونت علیه زنان مهاجر افغان محصول برهمکنش پیچیدۀ نابرابری جنسیتی، فقر، شرایط مهاجرت و ضعف حمایتهای نهادی است. این یافتهها ضرورت طراحی مداخلات چندسطحی، شناسایی موانع قانونی و توسعۀ حمایتهای اجتماعی برای کاهش آسیب و توانمندسازی این گروه از زنان را برجسته میسازد.
نوع مقاله:
پژوهشی اصیل |
موضوع مقاله:
زنان دریافت: 1404/4/18 | پذیرش: 1404/6/10