شمارۀ جدید فصلنامه (تابستان 1404) منتشر شد


XML English Abstract Print


1- دانشجوی دکتری مسائل اجتماعی ایران، گروه جامعه‌شناسی، دانشکدۀ علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران
2- استاد جامعه‌شناسی، دانشکدۀ علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران ، aliverdinia@umz.ac.ir
3- دانشیار جامعه‌شناسی، دانشکدۀ علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران
چکیده:   (194 مشاهده)
موضوع اصلی پژوهش حاضر تبیین تخلف از قوانین راهنمایی و رانندگی با استفاده از نظریه‌­های بازدارندگی بسط‌یافته استفورد و وار، یادگیری اجتماعی ایکرز و کنش موقعیتی ویکستروم می‌­باشد. روش تحقیق، پیمایش و ابزار جمع‌­آوری داده‌­ها پرسشنامه بود. جامعۀ آماری تحقیق شامل افراد بالای ۱۸ سال دارندۀ گواهی­نامۀ رانندگی در استان مازندران بود که ۴۰۰ نفر از آن‌ها با شیوۀ نمونه‌­گیری تصادفی طبقه‌­ای متناسب به‌عنوان نمونه انتخاب شدند. یافته‌های توصیفی نشان داد که بیش‌ترین تخلفات انجام‌شده پاسخگویان در دو سال اخیر، استفاده از تلفن همراه در حین رانندگی و کم‌ترین تخلفات، عبور از چراغ قرمز راهنمایی و رانندگی می‌­باشد. نتایج حاصل از تحلیل رگرسیون حاکی بود که تأثیر متغیرهای تمایل مجرمانه، جرم‌­زایی محیط، تعاریف خنثی‌­ساز و گریز از مجازات بر متغیر تخلف از قوانین راهنمایی و رانندگی معنادار است، اما تأثیر تقویت افتراقی بر این تخلف معنادار نیست. لذا مطابق با نظریۀ کنش موقعیتی می‌­توان گفت که افزایش تمایل مجرمانه و جرم­زایی محیط باعث افزایش میزان تخلف از قوانین راهنمایی و رانندگی می­‌شود. همچنین، مطابق با نظریۀ بازدارندگی بسط‌یافته می‌توان اظهار کرد که گریز از مجازات با کاهش قطعیت درک‌شدۀ مجازات، احتمال تخلف از قوانین را افزایش می‌­دهد. باید اضافه نمود که اگرچه مطابق با نظریۀ یادگیری اجتماعی، تعاریف خنثی­‌ساز از طریق کاهش احساس گناه می­‌تواند منجر به تکرار تخلف از قوانین راهنمایی و رانندگی گردد اما تقویت افتراقی، این پیامد را به‌دنبال ندارد. این شاید به‌خاطر عادی‌­سازی تخلفات و باور به عدم قطعیت مجازات در بین افراد باشد.
متن کامل [PDF 916 kb]   (91 دریافت)    
نوع مقاله: پژوهشی اصیل | موضوع مقاله: مسائل اجتماعی
دریافت: 1404/3/7 | پذیرش: 1404/4/12

ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:
CAPTCHA

ارسال پیام به نویسنده مسئول


بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.

حقوق این وب‌سایت متعلق به فصلنامۀ مسائل اجتماعی ایران است.

طراحی و برنامه‌نویسی: یکتاوب افزار شرق

© 2025 CC BY-NC 4.0 | Journal of Social Problems of Iran

Designed & Developed by :Yektaweb