شمارۀ جدید فصلنامه (تابستان 1404) منتشر شد
علی حیدری قمی1 
، سیدحسین نبوی*2 ، ابراهیم حاجیانی3
، سیدحسین نبوی*2 ، ابراهیم حاجیانی3
1- دانشجوی دکتری مسائل اجتماعی ایران، گروه جامعه‌شناسی، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران
2- استادیار جامعه‌شناسی، گروه جامعه‌شناسی، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران ،Nabavi@khu.ac.ir
3- دانشیار جامعه‌شناسی، عضو هیأت علمی مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری، تهران، ایران
2- استادیار جامعه‌شناسی، گروه جامعه‌شناسی، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران ،
3- دانشیار جامعه‌شناسی، عضو هیأت علمی مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری، تهران، ایران
چکیده: (54 مشاهده)
«سکوت سازمانی» به معنای خودداری معلمان و کارکنان از ارائۀ نظرات کاربردی در جهت توسعۀ سازمانی، یکی از چالش‌های اساسی در سازمان‌های آموزشی است که مانع از بهره‌گیری بهینه از دانش و تجربیات کارکنان می‌شود. پژوهش حاضر با هدف طراحی مدلی برای تبیین سکوت سازمانی در آموزش‌وپرورش، از روش نظریۀ داده‌بنیاد بهره گرفته است. داده‌ها از طریق مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته با ۳۰ نفر از خبرگان فرهنگی، معلمان، مدیران و کارمندان ادارۀ کل آموزش‌وپرورش قم که به روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شده بودند، گردآوری شد. در مرحلۀ کدگذاری باز، 375 کد مفهومی، 60 مقولۀ فرعیه و 27 مقولۀ اصلی شناسایی شد. یافته‌های پژوهش بر پدیداری هشت گونه سکوت سازمانی شامل سکوت منفعلانۀ هژمونیک، سکوت محافظه‌کارانۀ هژمونیک، سکوت نوع‌دوستانۀ هژمونیک، سکوت منفعلانۀ استراتژیک، سکوت محافظه‌کارانۀ استراتژیک، سکوت منفعت‌طلبانۀ استراتژیک، سکوت رهایی و سکوت مبهم در آموزش‌وپرورش دلالت داشت. همچنین، از مهم‌ترین شرایط علّی در شکل‌گیری سکوت سازمانی می‌توان به «ضعف‌های کلامی و شخصیتی»، «جامعه‌پذیری ناکارآمد»، «ادراک ناامنی»، «بی‌عدالتی سازمانی»، «سبک مدیریت زهرآگین» و «هویت سازمانی شکننده» اشاره کرد. شرایط زمینه‌ای نظیر «فرهنگ سازمانی بازدارنده، سرخوردگی حمایتی، ناکارآمدی ارزیابی عملکرد، ناکارآمدی ارتباطی و ساختاری و عوامل جمعیت‌شناختی» و عوامل مداخله‌گری مانند «شرایط آنومیک سازمانی، فقدان استقلال نهادی و فرایندهای تسریع بخش همنوایی سازمانی» نیز در تشدید آن نقش دارند. در مواجهه با سکوت سازمانی، کنش‌گران دو راهبرد پذیرش منفعلانه یا مقاومت و تغییر را اتخاذ می‌کنند. پیامدهای این پدیده در سه سطح فردی (مانند کاهش انگیزه)، سازمانی (مانند اُفت کارایی) و اجتماعی (مانند کاهش اعتماد عمومی) دسته‌بندی شد. این پژوهش، با ارائۀ یک مدل جامع، امکان درک عمیق‌تر و لزوم بازنگری در ساختارهای مدیریتی و فرهنگی برای کاهش سکوت سازمانی و تقویت مشارکت کارکنان را فراهم می‌سازد.
واژه‌های کلیدی: سکوت سازمانی، سازمان آموزش‌وپرورش، پیامدهای فردی و سازمانی، سبک مدیریت زهرآگین، بی‌عدالتی سازمانی، استان قم
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
کلمات کلیدی
نشریه, مجلۀ علمی, مقالۀ علمی, مقالۀ پژوهشی, داوری، ارزیابی، کمیسیون نشریات، ارسال، دریافت، اصلاح، پذیرش، رَد، چاپ و انتشار
نشریه تحت قوانین Creative Commons Attribution-NonCommercial ۴.۰ International License (CC-BY-NC) منتشر می‌شود.
