%0 Journal Article %A mohamadi, jamal %A Hassani, Kwestan %T The emancipative and repressive elements of body-building and body-representation(a study on women in Tehran) %J Social Problems of Iran %V 11 %N 2 %U http://jspi.khu.ac.ir/article-1-3301-fa.html %R %D 2020 %K Body-Representation, Emancipative, Repressive, Consumer Society, Self-Image., %X مسئلۀ محوری این پژوهش بازنمایی اجتماعی بدن است که عمدتاً در قالب دو کنش بدن‌­آرایی و بدن­‌نمایی نمود می­یابد؛ پرسش اصلی این است که این پدیده واجد چه ظرفیت­‌های رهایی­‌بخش و چه سویه­‌های سرکوب­‌گرانه‌­ای است؟ برای پاسخ به این پرسش بر رویکردی مفهومی تکیه شده است که استخوان­‌بندی آن مصرفی­‌شدنِ بدن و برساخت بدن­مندِ «خود» در جامعۀ مصرفیِ معاصر است، امری که مصادیق آن در هر دو ساحتِ مجازی (اینستاگرام، تلگرام، فیس­بوک و غیره) و واقعی (خیابان، مراکز خرید، پارک‌­ها و دیگر فضاهای همگانی) خاصه در میان زنان به‌­وضوح قابل رؤیت است. میدان مطالعۀ پژوهش زنان تهرانی 19 تا 40 است که تجارب زیستۀ آن­ها با استفاده از نظریۀ زمینه‌­ای و تکنیک مصاحبه­ عمیق تفسیر شده است. نتایج گویای آن است با سترون­‌شدنِ مؤلفه­‌های جامعۀ مدنی (انجمن­‌ها، پاتوق­‌ها، شبکه­‌های همیاری، سندیکاها، جنبش­‌ها و حوزۀ عمومی) و سیطرۀ فرهنگ مصرفی، بدن به یگانه سرمایۀ قابل‌­اتکا، تنها منبع لذت و یگانه وسلیۀ برقراری تعامل بدل شده است. داشتن خودپندارۀ ضعیف، پایین­‌بودن سرمایۀ اقتصادی و رواج انگارۀ خیر محدود در میان زنان، در کنار زمینه‌­هایی همچون گم­گشتگی زنان در هزارتوی جامعۀ مصرفی، کاربرد تکنیک‌­های انضباطی مدیریت بدن و مردانه­ بودن فضاها، باعث شده­‌اند که زنان از دستیابی به تثبیت نَفس‌زنانه و نهادینه‌­کردن جایگاه و مطالبات خویش بازمانند و با اتخاذ راهبردهایی واکنشی مثل خودخواهی و دگرگریزی، لذت­‌گرایی افراطی، پنهان­‌کاری و پرخاشگری عملاً به‌­سوی تخریب نَفس و بیگانگی فزاینده از جامعه سوق داده شوند. سوژۀ مؤنثی که سلبریتیزه­ کردن بدن را مناسب­ترین راه به‌­عنوان ابراز وجود در جامعه برگزیده است، با جامعه بیگانه گشته و سلامت روانی و اجتماعی­‌اش دستخوش تهدید می­‌شود. نَفس زنانه در این وضعیتِ انسداد اجتماعی از انجام کنش راهگشا ناتوان و به مصرف­‌کنندۀ تولیداتِ عامه­‌پسندِ فرهنگِ مصرفی بدل شده است. %> http://jspi.khu.ac.ir/article-1-3301-fa.pdf %P 321-354 %& 321 %! %9 Original Research %L A-10-735-1 %+ Associate professor of sociology at University of Kurdisatn %G eng %@ 2476-6933 %[ 2020