TY - JOUR T1 - The Pattern of Smoking among a Sample of Tehranian Citizens TT - انگارۀ مصرف دخانیات در بین نمونه‌ای از شهروندان تهرانی JF - jspi JO - jspi VL - 10 IS - 2 UR - http://jspi.khu.ac.ir/article-1-3169-fa.html Y1 - 2020 SP - 85 EP - 109 KW - Smoking KW - Consumption KW - Pattern of smoking KW - Genderization of consumption. N2 - مصرف دخانیات از مهم‌ترین عوامل تهدیدکنندۀ سلامتی و شایع‌ترین عامل قابل پیشگیری مرگ‌ومیر در جهان است و یکی از استراتژی‌های مهم کنترل آن، شناخت انگارۀ مصرف آن در بین افراد است. بنا به این ضرورت، تحقیق حاضر با ترکیبی از روش‌شناسی‌های کمی (پیمایش) و کیفی (تحلیل محتوای کیفی) به‌صورت همگرا، به شناسایی انگارۀ مصرف دخانیات در میان شهروندان تهرانی پرداخته است. نمونۀ آماری تحقیق شامل دو گروه بود: گروه اول)610 نفر از شهروندان استفاده‌کننده از برنامه‌های پیشگیرانۀ کنترل دخانیات در هفتۀ بدون دخانیات در مناطق بیست و دوگانۀ شهرداری تهران، که با ترکیبی از روش‌های نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای، تصادفی نظام‌مند و دردسترس انتخاب شدند. گروه دوم) 53 نفر از کارشناسان مرتبط با طرح «تهران شهر بدون دخانیات» که با روش نمونه‌گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. یافته‌ها نشان داد که شهروندان از نظر انگارۀ مصرف دخانیات شامل پنج دستۀ اصلیِ غیرسیگاری، سیگاری روزانه/ فعال، سیگاری قهار/ همیشگی، سیگاری ترک‌کرده و سیگاری تفننی/ اتفاقی می‌باشند. مصرف دخانیات در شهر تهران، پنج عامل اصلی شامل جوان‌بودن، قلیانی‌شدن، جنسیتی‌‌شدن، خانوادگی‌شدن و غیرطبقاتی‌شدن مصرف را تجربه می‌کند. همچنین، عوامل چندگانۀ فرهنگی (فرهنگ غلط فراموشی مشکلات به‌ویژه در بزرگسالان، کم/ ناآگاهی از خطرات استعمال دخانیات)، اجتماعی (فشار اجتماعی، مُدبودن)، روانی (رفع خستگی، دوری از غم‌ و غصه، اعتیادآوری دخانیات، رفع استرس، احساس بزرگی و شخصیت) و فردی (تجربه‌کردن، جذابیت بیشتر) مهم‌ترین دلایل مصرف دخانیات توسط شهروندان بودند. نتایج بر آن دلالت دارد که مصرف دخانیات در گروه‌های اجتماعی مختلف از انگارۀ یکسانی تبعیت نکرده است و به شرایط فردی، بینافردی،خانوادگی و ساختاری بستگی دارد. M3 ER -