دوره 12، شماره 2 - ( 12-1400 )
جلد 12 شماره 2 صفحات 84-57 |
برگشت به فهرست نسخه ها
1- استادیار جامعه‌شناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه خوارزمی ، karamhabibpour@yahoo.com
2- دانشیار جامعه‌شناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه خوارزمی
3- کارشناس ارشد جامعه شناسی دانشگاه خوارزمی
2- دانشیار جامعه‌شناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه خوارزمی
3- کارشناس ارشد جامعه شناسی دانشگاه خوارزمی
چکیده: (3063 مشاهده)
با توجه به تفاوت فهم، زمینه‌ها و انگیزه‌های مصرف سیگار در میان دانشجویان دختر و پسر، پژوهش حاضر به مقایسۀ تجربۀ مصرف سیگار در بین دانشجویان دختر و پسر در دانشگاه خوارزمی می‌پردازد. رویکرد این پژوهش، کیفی و روش آن پدیدارشناسی بوده که با روش نمونه‌گیری هدفمند با استراتژی گلوله برفی انجام شده است. افراد موردمطالعه شامل 2 گروه از دانشجویان دختر و پسر شاغل به تحصیل در دوره‌های تحصیلی کارشناسی و کارشناسی‌ارشد دانشگاه خوارزمی (15 دختر و 15 پسر) بودند که مورد مصاحبۀ عمیق نیمه‌‌ساختاریافته با معیار اشباع نظری قرار گرفتند. برای تحلیل داده‌ها، از تکنیک تحلیل تماتیک (مضمونی) بهره گرفته شد. بر پایۀ یافته‌های پژوهش، دانشجویان دختر و پسر درک و پنداشت متفاوتی از مصرف سیگار داشته‌اند و و به دلایل مختلف به مصرف سیگار ترغیب شده‌اند؛ دانشجویان پسر برای گریز از درگیری‌های فکری به مصرف سیگار روی می‌آورند و دانشجویان دختر با مصرف سیگار سعی در بازیابی هویت زنانۀ خود دارند. همچنین خوابگاه و دانشگاه در افزایش مصرف سیگار در دانشجویان پسر و در زمینه‌سازی و آغاز مصرف سیگار در دانشجویان دختر نقش داشته است. زمینۀ خانوادگی و پیرامونیان سیگاری در انگیزش هر دو جنس به مصرف سیگار نقش داشته‌اند. وجود دوستان سیگاری و کسب تجربه، اگرچه در مصرف سیگار از سوی هر دو جنس نقش داشت، ولی نقش آن در میان دانشجویان پسر برجسته‌تر بود. تفاوت تجربۀ زیستۀ مصرف سیگار در بین دانشجویان دختر و پسر، دلالت بر آن دارد که الگوی متفاوتی بر مصرف سیگار ایشان به‌ویژه از حیث انگیزه‌ها و شرایط زمینه‌ساز و تسهیلگر حاکم بوده است. افزون بر آن، فضای خوابگاه با کارکردی یکسان تااندازه‌ای بستری برای آغاز مصرف سیگار در میان دختران و تشدید آن در بین پسران بوده است.
نوع مقاله: پژوهشی اصیل |
موضوع مقاله:
امنیت
دریافت: 1399/6/23 | پذیرش: 1400/6/17 | انتشار: 1400/12/10
دریافت: 1399/6/23 | پذیرش: 1400/6/17 | انتشار: 1400/12/10
فهرست منابع
1. ابراهیمی، حسین، صاحبی‌حق، محمدحسن، غفرانی‌پور، فیض‌الله، محمدپور اصل، اصغر و صادق تبریزی، جعفر (1394). الگوهای مصرف سیگار در بزرگ‌سالان سیگاری در ایران - تحلیل محتوی. مجله دانشکده پرستاری و مامایی ارومیه، دورۀ 13، شمارۀ 12: 1104-1118.
2. ابوالحسن تنهایی، حسین (1374). درآمدی بر مکاتب و نظریه‌های جامعه‌شناسی. چاپ دوم، تهران: نشر مرندیز.
3. احتشامی، علی (1394). دروازه ورود به اعتیاد. فصلنامه سلامت اجتماعی و اعتیاد، دورۀ 2، شمارۀ 5: 87-102.
4. افراسیابی، حسین و مداحی، جواد (1394). شناسایی و تبیین عوامل خوابگاهی در اعتیاد به سیگار دانشجویان. همایش ملی هزاره سوم و علوم انسانی، شیراز.
5. اکبری، یونس و سراج‌زاده، سیدحسین (1397). مطالعه طولی تغییرات مصرف و نگرش نسبت به مواد و تغییرات مصرف مشروبات الكلی و سیگار در بین نمونه‌ای از دانشجویان بر اساس یك طرح پانل گذشته‌نگر. جامعه‌شناسی نهادهای اجتماعی، دورۀ 5، شمارۀ 11: 9-37.
6. انصاری، رضوان، خسروی، علیرضا و مختاری، محمدرضا (1386). شیوع و علل گرایش به سیگار در دانشجویان پزشکی. مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی سمنان، دورۀ 9، شمارۀ 1: 21-27.
7. حریری، نجلا (1385). اصول و روش‌های پژوهش کیفی تهران: انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات.
8. داودی، محمدرضا، امیری، عبدالله و صحت، مجتبی (1395). مقایسه نشانه‌های اضطراب و افسردگی در بین افراد سیگاری با الگوی روزانه و افراد سیگاری با الگوی غیرروزانه در مردان شهر کاشان طی سال 1395. دوماهنامه علمی-پژوهش فیض، دورۀ 21، شمارۀ 5: 490-497.
9. رضاخانی مقدم، حامد، شجاعی‌زاده، داوود، صادقی، رویا، پهلوان‌زاده، باقر، شکوری مقدم، رویا و فاتحی، وحید (1391). بررسی شیوع و علل گرایش به مصرف سیگارو قلیان در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی تهران در سال تحصیلی 90-1389. فصلنامه دانشکده بهداشت یزد، دورۀ 11، شمارۀ 14: 103-113.
10. رمضانی، طاهره، گواری، فاطمه، محمدعلیزاده، سکینه، ریانی، مسعود و بهرام‌پور، محمدرضا (1389). شیوع و علل گرایش به مصرف سیگار در دانشجویان دانشگاه‌های شهر کرمان. مجله دانشکده پرستاری و مامایی رازی کرمان، دورۀ 10، شمارۀ 19: 1-6.
11. ستوده، هدایت‌الله (1383). آسیب‌شناسی اجتماعی (جامعه‌شناسی انحرافات). چاپ شانزدهم، تهران: انتشارات آوای نو.
12. سعیدی، علی‌اصغر، دیباجی فروشانی، شکوه و فیروزآبادی، احمد (1389). عوامل جامعه‌شناختی مؤثر بر مصرف سیگار در بین زنان و دختران شهر تهران. مجله بررسی مسائل اجتماعی ایران، دورۀ 1، شمارۀ 4: 73-92.
13. سلیمی، علی و داودی، محمد (1385). جامعه‌شناسی کج‌روی: مجموعه مطالعات کج‌روی و کنترل اجتماعی. ویرایش دوم، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
14. صدیق سروستانی، رحمت‌الله و قادری، صلاح‌الدین (1388). ابعاد فرهنگی، اجتماعی، سیاسی، هویت دانشجویان بر مبنای مؤلفه‌های سنتی و مدرن. فصلنامه تحقیقات فرهنگی، دورۀ 2، شمارۀ 8: 35-63.
15. کاظمی زهرانی، حمید، کمالی، ایوب و قربانی، مریم (1393). الگوی پیش‌بینی‌کنندگی وابستگی به نیکوتین بر اساس شاخص‌های سلامت روانی و تصور از خود. ماهنامه دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه، دورۀ 18، شمارۀ 9: 539-546.
16. کامران، عزیز و شرقی، افشان (1388). عوامل ایجادکنندۀ هنجارهای مؤثر بر رفتار کشیدن سیگار در بین دانشجویان. مجلۀ علمی و پژوهشی دانشکده پرستاری و مامایی، شمارۀ 11، 17-22.
17. مرکز تحقیقات پیشگیری و کنترل دخانیات (1399، 7 تیر). 8 درصد دانشجویان کشور به‌طور مستمر سیگار می‌کشند/ رشد مصرف قلیان در دختران دانشجو از پسران پیشی گرفت. دسترسی در تاریخ 7 تیر 1400 از:
18. http://sbmu.ac.ir/index.jsp?fkeyid=&siteid=188&pageid=6706&newsview=93646
19. مصطفی بلوردی، زهیر و مهنی، امید (1398). تجربۀ مصرف سیگار در میان دختران دانشجو؛ پژوهشی پدیدارشناختی در دانشگاه‌های شهر كرمان. مجلۀ مطالعات اجتماعی ایران، دورۀ 12، شمارۀ 4: 35-63.
20. هومین‌فر، الهام (1382). تحول جامعه‌پذیری جنسیتی. پژوهش زنان، دورۀ 1، شمارۀ 7: 90-113.
21. Alexopoulos, Evangelos C., Jelastopulu, Eleni, Aronis, Konstantinos, & Dougenis, Dimitris (2010). Cigarette smoking among university students in Greece a comparison between medical and other students. Environ Health Prev Med, 15(2): 115-120. [DOI:10.1007/s12199-009-0110-0]
22. Chinwong, Dujrudee, Mookmanee, Ngamtip, Chongpornchai, Jongkonnee, & Chinwong, Surarong (2018). A Comparison of Gender Differences in Smoking Behaviors, Intention to Quit, and Nicotine Dependence among Thai University Students. Journal of addiction, 8081670. [DOI:10.1155/2018/8081670]
23. Hunt, Kate, Mary, Hannah, & West, PatricK (2004). Contextualizing smokins masculinity. Feminity and class differences in smoking in men and women from threegenerations in the westof scotiand. Health Education Research, 19(3): 239-49. [DOI:10.1093/her/cyg061]
24. Mandil, Ahmed, Binsaeed, Abdulaziz, & Ahmad, Shaffi (2010). Smoking among university students: A gender analysis. Journal of Infection and Public Health, 3(4): 179-187. [DOI:10.1016/j.jiph.2010.10.003]
25. Nasser, Abdulsalam M. A. & Zhang, Xinping (2019). Knowledge and factors related to smoking among university students at Hodeidah University, Yemen. Tobacco induced diseases, 17, 42. [DOI:10.18332/tid/109227]
26. Shafiq, Muhammad, Butt, Muhammad Naeem, Ud Din, Muhammd Naseer, & Ul Haq, Ihtisham (2010). Motivational Factors of Smoking among the Students: A Survey of Kohat University. European Journal of Social Sciences, 18(1): 46-50.
27. Wamamili, Ben, Wallace-Bell, Mark, Richardson, Ann, Grace, Randolph C., & Coope, Pat (2019). Cigarette smoking among university students aged 18-24 years in New Zealand: results of the first (baseline) of two national surveys. BMJ Open, 9, e032590. doi: 10.1136/bmjopen-2019-032590 [DOI:10.1136/bmjopen-2019-032590]
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |