دوره 10، شماره 2 - ( 12-1398 )
جلد 10 شماره 2 صفحات 269-243 |
برگشت به فهرست نسخه ها
1- ، simin.kazemi@sbmu.ac.ir
چکیده: (1869 مشاهده)
قصور پزشکی از مسائل اجتماعی در حوزۀ جامعه شناسی پزشکی و کژ‌کارکرد پزشکی نوین است که سلامت بیماران را تهدید می کند و پیامدهای منفی برای بیماران، پزشکان و جامعه دارد. هدف مطالعه تحلیل جامعه‌شناختی این مسئله در شهر تهران با استفاده از روش ترکیبی است که در آن دادههای کمّی نقش تکمیلی برای دادههای کیفی دارند. بخش کیفی شامل دو روش است: 1) مشاهدۀ بدون مشارکت در 15 جلسۀ رسیدگی به شکایات قصور پزشکی در شورای حل اختلاف شهر تهران. 2) مصاحبۀ نیمه ساختاریافته با 15 پزشک و 15 بیمار دارای پروندۀ قصور پزشکی. در بخش کمّی 370 پروندۀ قصور پزشکی به شیوۀ تمام شماری مطالعه و برای توصیف دادههای کمّی از نرم افزار SPSS نسخۀ 24 و برای تحلیل دادههای کیفی از روش کدگذاری و مقوله بندی استفاده شده است. در نهایت دادههای کمّی و کیفی در تفسیر و نتیجه‌گیری داده‌‌ها با هم تلفیق شده‌اند. یافته‌‌ها نشان داده که محورهای تضاد بین پزشک و بیمار در طرح شکایت قصور پزشکی، شامل تضاد بر سر منافع مالی، دانش تخصصی، و قدرت سازمانی است و بیماران و پزشکان دیدگاه‌ها و تفسیرهای متفاوتی از نتیجۀ اقدام پزشکی دارند. طبق یافته‌های کمّی بیش از نیمی از بیماران، مقدار هزینۀ پرداخت‌شده در ازای خدمات دریافت‌شده را غیرمنصفانه می دانستند و نیز هدف حدود نیمی از بیماران از طرح شکایت قصور پزشکی، دریافت خسارت از پزشک بوده است. در مجموع این مطالعه نشان داد که قصور پزشکی به مثابۀ مسئله‌ای اجتماعی در حوزۀ سلامت، نتیجۀ تضاد مضاعف بین بیمار و پزشک بر محورهای منفعت و دانش و قدرت است.
نوع مقاله: پژوهشی اصیل |
موضوع مقاله:
امنیت
دریافت: 1398/12/23 | پذیرش: 1398/12/23 | انتشار: 1398/12/23
دریافت: 1398/12/23 | پذیرش: 1398/12/23 | انتشار: 1398/12/23
فهرست منابع
1. آدام، فیلیپ و کلودین هرتسلیک (1385) جامعه‌شناسی بیماری و پزشکی، ترجمۀ لورانس دنیا کتبی، تهران: نی.
2. آرمسترانگ، دیوید (1387) جامعه‌شناسی پزشکی، ترجمۀ محمد توکل، تهران: حقوقی.
3. اخلاقی، میترا و حسن توفیقی زواره و فاطمه صمدی (1383) «شکایت قصور پزشکی در رشته زنان و زایمان ارجاع شده به کمیسیون پزشکی سازمان پزشکی قانونی کشور طی سالهای 1380 و 1381 علل و روش‌‌های پیشگیری از آن»، پزشکی قانونی، دورۀ دهم، شمارۀ 34: 70 ـ74.
4. ادیب‌زاده، عبدالرئوف و همکاران (1391) «بررسی قصور پزشکی منجر به فوت و نقص عضو مطرح‌شده در کمیسیون‌‌های نظام پزشکی شهر کرمان در طی سالهای 1381تا 1385»، حقوق پزشکی، دورۀ ششم، شمارۀ 20: 141ـ154.
5. اشرفیان بناب، مازیار (1388) ضروریات پزشکی قانونی، تهران: تیموزاده.
6. برزگر بفرویی، عبدالرزاق و همکاران (1395) «بررسی پروندههای شکایت از قصور پزشکی در رشتۀ ارتوپدی در سازمان پزشکی قانونی کشور از ابتدای سال 1387 لغایت 1389»، پزشکی قانونی، دورۀ بیست و دوم، شمارۀ 1 (پیاپی 77): 55 ـ66.
7. توفیقی، حسن و جلال شیرزاد و مسعود قادی‌پاشا (1381) «بررسی موارد قصور پزشکی منجر به فوت شده در جلسات کمیسیون پزشکی سازمان پزشکی قانونی کشور از ابتدای سال 1374 لغایت 1378»، پزشکی قانونی، دورۀ هشتم، شمارۀ 27: 5 ـ 8.
8. جغتایی، حجت‌اللـه و همکاران (1392) «بررسی علایم و عوارض حاصل از طرح دعوای قصور پزشکی علیه جراحان در مراجع قانونی»، پزشکی قانونی، دورۀ نوزدهم، شمارۀ 2 و 3 (مسلسل 68): 264 ـ274.
9. حاجی‌خانی، ناهید (خرداد، 1396) افزایش 27 درصدی پروندههای قصور پزشکی در سال گذشته ]اخبار[، ایرنا، بازیابی شده در 3 خرداد 1396، از https://www.irna.ir/news/82540882.
10. خوانین‌زاده، مرتضی و فاطمه قلی‌پور (1392) «بررسی شکایات مربوط به قصور پزشکی ناشی از اعمال لاپاروسکوپی که منجر به طرح پرونده در کمیسیون پزشکی قانونی تهران شده است»، نظام پزشکی جمهوری اسلامی ایران، دورۀ سی و یکم، شمارۀ 1: 40ـ44.
11. رفیع‌زاده طبایی زواره، سیدمحسن و رضا حاج‌منوچهری و مریم نساجی زواره (1386) «بررسی فراوانی قصور پزشکان عمومی در شکایات ارجاعی به کمیسیون پزشکی قانونی مرکز تهران از سال 1382 تا سال 1384»، پزشکی قانونی، دورۀ سیزدهم، شمارۀ 3 (مسلسل 47): 152 ـ157.
12. رفیعیان، مجتبی و محمد شالی (1391) «تحلیل فضایی سطح توسعه‌‌یافتگی تهران به تفکیک مناطق شهری»، برنامه‌ریزی و آمایش فضا، دورۀ شانزدهم، شمارۀ 4 (پیاپی 76): 25ـ 49.
13. شیخ آزادی، اردشیر و همکاران (1389) «بررسی دیدگاه پزشکان بیمارستان امام خمینی تهران در خصوص افشای خطای پزشکی»، پزشکی قانونی، شمارۀ شانزدهم، شمارۀ 3 (مسلسل 59): 195ـ 203.
14. صدر، شهاب‌الدین و محمدحسن قدیانی و علی‌اصغر باقرزاده (1386) «بررسی پروندههای شکایت از قصور پزشکی در رشتۀ ارتوپدی در اداره کل پزشکی قانونی استان تهران طی سالهای 1377-1382»، پزشکی قانونی، دورۀ سیزدهم، شمارۀ 2 (مسلسل 46): 78 ـ86.
15. عظیمی، خدیجه و همکاران (1396) «بررسی انواع قصور پزشکی مرتبط با بارداری و زایمان، ارجاعی به کمیسیون پزشکی قانونی کل کشور طی سالهای 1390-1391»، پزشکی قانونی، دورۀ بیست و سوم، شمارۀ 2: 132ـ141.
16. فرهادی، یداللـه و همکاران (1383) «بررسی میزان و انواع قصور پزشکی در بین پزشکان در طول سالهای 1365 تا 1376 در تهران»، طب و تزکیه، شمارۀ 55: 21 ـ27.
17. فلیک، اووه (1391) درآمدی بر تحقیق کیفی، ترجمۀ هادی جلیلی، تهران: نی.
18. قلندرپور، مژگان و فریبا اصغری (1390) «نگرش و عملکرد اساتید و رزیدنت‌‌های جراحی عمومی به ابراز خطای پزشکی»، اخلاق و تاریخ پزشکی، دورۀ چهارم، شمارۀ 3: 61 ـ 68.
19. کامیاب، فاطمه و همکاران (1395) «علل و عوامل قصور پزشکی در رشتۀ زنان و مامایی»، پزشکی قانونی، دورۀ بیست و دوم، شمارۀ 3: 165ـ171.
20. کربو، هارولد (1383) «نظریه‌‌های تضادگرا درباره قشربندی اجتماعی»، ترجمۀ سیدرضا میرطاهر، رشد آموزش علوم اجتماعی، دورۀ هشتم، شمارۀ24: 24ـ33.
21. کیانمهر، ناهید و مانی مفیدی و مرضیه حاجی‌بیگی (1388) «آیا بیماران در بخش اورژانس از بروز خطای پزشکی نگرانند؟»، نظام پزشکی جمهوری اسلامی ایران، دورۀ بیست و هفتم، شمارۀ 4: 431ـ 436.
22. محفوظی، علی و فخرالدین تقدسی‌نژاد و حسن عابدی خوراسگانی (1381) «بررسی پروندههای شکایت از قصور پزشکی در رشتۀ بیهوشی ارجاع‌شده به سازمان پزشکی قانونی کشور در شش ماهۀ منتهی به اسفند 1378»، پزشکی قانونی، دورۀ هشتم، شمارۀ 26: 4ـ10.
23. مصدق‌راد، علی‌محمد و طاهره جویا (1393) «عوامل مؤثر بر انتخاب پزشک توسط بیمار در شهر تهران»، سازمان نظام پزشکی جمهوری اسلامی ایران، دورۀ سی و دوم، شمارۀ 4: 337 ـ347.
24. معیدفر، سعید (1389) مسائل اجتماعی ایران، تهران: علم.
25. موسایی، میثم و مرضیه فاطمی ابهری و فاطمه نیک‌بین صداقتی (1389) «بررسی عوامل و راهکارهای رعایت حقوق بیمار»، رفاه اجتماعی، دورۀ دهم، شمارۀ 39: 55 ـ84.
26. میراکبری، سیدمصطفی و همکاران (1382) «بررسی شکایات قصور پزشکی از جراحی‌‌های بینی ارجاع‌شده به سازمان پزشکی قانونی کشور در فاصلۀ سالهای 1373 لغایت 1379»، پزشکی قانونی، دورۀ نهم، شمارۀ 31: 136 ـ 138.
27. نایبی، هوشنگ و حمید عبداللهیان (1381) «تبیین قشربندی اجتماعی»، مطالعات جامعه‌شناختی، شمارۀ 20: 205 ـ236.
28. نوبخت حقیقی، علی و همکاران (1379) «بررسی علل شکایت بیمار از پزشک معالج در مراجعه‌کنندگان به سازمان نظام پزشکی تهران»، نظام پزشکی جمهوری اسلامی ایران، دورۀ هجدهم، شمارۀ 4: 295 ـ303.
29. نورالسنا، رسول و همکاران (1391) «بررسی میزان رضایت بیماران از خدمات پزشکان عمومی شهر فسا»، اخلاق پزشکی، دورۀ ششم، شمارۀ 22: 161 ـ184.
30. وایت، کوین (1393) درآمدی بر جامعه‌شناسی سلامت و بیماری، ترجمۀ محسن ناصری‌راد، تهران: حقوقی.
31. هدایتی، مهرنگ و ماندانا نژادنیک و مهرداد ستاره (1390) «عوامل مؤثر در نتیجۀ حکم صادره در پروندههای شکایت از قصور پزشکان»، دانشکده علوم پزشکی اصفهان، دورۀ بیست ونهم، شمارۀ 161: 1497 ـ 1509.
32. Abd-Elwahab Hassan, D. Shehab, AM. Kotb, H. (2014) Alleged Medical Malpractice: A Retrospective Study of Forensic Evaluation of Cases in Cairo and Giza Regions - Egypt (2009-2011), Journal of Forensic Reasearch, 5: (239).
33. Adams, M. Maben, J. Robert, G. (2017) “It's Sometimes Hard To Tell What Patients Are Playing at: How Healthcare Professionals Make Sense of Why Patients and Families Complain about Care”, Health )London(, 22 (6): 603-623.
34. Al Hamady, N. (2006) “Assessment of Some Medical Malpractice Cases during Surgical Procedures in Yemen”, The Egyptian Journal of Hospital Medicine, 24: 415-429.
35. Allosop, Judith and Linda Mulcahy (1998) “Maintaining Professional Identity: Doctors’ Responses to Complaint”, Sociology of Health and Illness, 20 (6): 802-824.
36. Annandale, E. (1989) “The Malpractice Crisis and the Doctor-Patient Relationship”, Sociology of Health and Illness, 11 (1): 1-23.
37. Bradby, H. (2012) Medicine, Health and Society, London: Sage.
38. Bourne, Tom, Wynants Laure, Peters Mike, Van Audenhove Chantal, Timmerman Drik, Van Calster Ben, Jalmbrant Maria (2015) “The Impact of Complaints Procedures on the Welfare, Health and Clinical Practice of 7926 Doctors in the UK: A Cross-Sectional Survey”, BMJ; Retrieved from: https://bmjopen.bmj.com/content/5/1/e006687 (Accessed 25 Apr. 2017).
39. Calnan, M. (2015) Eliot Freidson: Sociological Narratives of Professionalism and Modern Medicine, London: Palgrave MacMillan.
40. Chamberlin, J. M. (2012) “Sociological Deconstructions I: Medical Autonomy and Altruism”, The Sociology of Medical Regulation: an Introduction, Dordrecht: Springer.
41. Ciofu, C. (2011) “The Frequency and Severity of Medical Malpractice Claims: High Risk and Low Risk Specialties”. Maedica: A Journal of Clinical Medicine. 6 (3): 230-231.
42. Coburn D. (2015) Vicente Navarro: Marxism, Medical Dominance, Healthcare and Health, London: Palgrave MacMillan.
43. Collyer, F. (2015) The Palgrave Handbook of Social Theory in Health, Illness and Medicine, London: Palgrave MacMillan.
44. Doherty, Edmund G and Carl O Haven (1997) “Medical Malpractice and Negligence”, JAMA, 238 (15): 1656-1658.
45. Fielding, S. L. (1990) “The Social Construction of Medical Malpractice Crisis”, Sociological Forum, 5 (2): 279-295.
46. Freidson, E. (1970) Profession of Medicine: A Study of the Sociology of Applied knowledge, New York: Harper & Row.
47. Gabe, Jonathan and Michael Bury and Mary Elston (2014) Key Concepts in Medical Sociology, London: Sage Publications.
48. Gerhardt, U. (1989) Ideas about Illness: An Intellectual and Political History of Medical Sociology, London: Palgrave.
49. Halpern, Sydney and Renee Anspach (1993) “The Study of Medical Institutions: Eliot Friedson’s Legacy”, Work and Occupations, 20 (3): 279-295.
50. Harris, Catherine T and Ralph A Peeples (2015) “Medical Errors, Medical Malpractice and Death Cases in North Carolina: The Impact of Demographic and Medical System Variables”, Contemporary Readings in Law and Social Justice, 7 (2): 46-59.
51. Ho, Benjamin and Elaine Liu (2011) “Does Sorry Work? The Impact of Apology Law on Medical Malpractice”, Journal of Risk and Uncertainty, 43 (20): 141-167.
52. Jung, JY. Kim, SY. Kim, DG. Kim, CB. Chi, KC. Kang, WK (2018) “Analysis of Lawsuit Cases in the Department of Surgery in Korea”, Ann Surg Treat Res, 94 (3): 113-117.
53. McClellan, FM. White, AA. Jimenez, RL. Fahmy S. (2012) “Do Poor People Sue Doctors More Frequently? Confronting Unconscious Bias and the Role of Cultural Competency”, Clin Orthop Relat Res, 470 (5): 1393-1397.
54. Mwaheb, M. (2016) “Screening of Alleged Medical Malpractice in Egypt (Fayoum Governorate)”, Journal of Forensic Research, 7 (341): DOI: 10.4172/2157-7145.1000341.
55. Oyebode, F. (2013) “Clinical Errors and Medical Negligence”, Medical Principles and Practice, 22: 323-333.
56. Rogers, Anne and David Pilgrim (2005) Sociology of Mental Health and Illness, Berkshire: McGraw Hill Education
57. Sandberg, EM Bordewijk, EM. Klemann, D. Driessen, SRC. Twijnstra, ARH. Jansen, FW (2017) “Medical Malpractice Claims in Laparoscopic Gynecologic Surgery: A Dutch Overview of 20 Years”, Surg Endosc, 31 (12): 5624-5628.
58. Shin, S. Jang, SG. Min, KT. Lee, W. Kim, SY (2018) “The Legal Doctrine on the Liability of Physicians in Medical Malpractice Lawsuits Involving Complex Regional Pain Syndrome”, J Korean Med sci, 33 (9): doi: 10.3346/jkms.2018.33.e46.
59. Sohn, D. H. (2013) “Negligence, Genuine Error, and Litigation”, International Journal of General Medicine, 6: 49-56.
60. Stephen, Frank and Angela Melville and Tammy Krause (2012) A Study of Medical Negligence Claiming in Scotland, London: Scottish Government Social Research.
61. Therattil, PJ. Chung, S. Sood, A. Granick, MS. Lee, ES (2017) “An Analysis of Malpractice Litigation and Expert Witnesses in Plastic Surgery”, Journal of Plastic Surgery, 17 (e30). Retrived 2018 May 2 from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5638964/
62. Thomas, R. K. (2003) Society and Health, New York: Kluwer Academic/ Plenum Publishers.
63. Wang, Zhan, Li Niying, Jiang Mengsi, Dear Keith, Hsieh Chee-Ruey (2017) “Records of Medical Malpractice Litigation: A Potential Indicator of Health-Care Quality in China”, Bulletin of the World Health Organization, Available from: http://dx.doi.org/10.2471/BLT.16.179143.
64. Werner, A. (2011) “A Sociological Perspective on the Medical Consolation”, Tidsskr Nor Legeforen, 20 (131): 2032-2034.
65. Wu, CY. Lai, HJ. Chen, RC. (2009) “Patient Characteristics Predict Occurrence and Outcome of Complaints against Physicians: A Study from a Medical Center in Central Taiwan”, Journal of the Formosan Medical Association, 108 (2): 126-134.
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |