دوره 10، شماره 1 - ( 6-1398 )                   جلد 10 شماره 1 صفحات 285-263 | برگشت به فهرست نسخه ها

XML English Abstract Print


1- دانشیار دانشگاه تهران ، vedadhir@gmail.com
2- دانشجوی دکتری جامعه‌شناسی دانشگاه تهران
چکیده:   (5625 مشاهده)
سرقت در زمره جرایم یا عمل بزهکارانه مهمی است که امنیت عمومی و اجتماعی جامعه را پیوسته تهدید می‌کند و عدم‌ مدیریت یا گسترش آن باعث اختلال در نظم و امنیت جامعه می­شود از همین رو، سرقت از مصادیق بارز ناامنی اجتماعی به حساب می­آید. هدف این مطالعه، برآورد گستره یا شیوع سرقت در ایران به شیوه فراتحلیل است. جامعۀ آماری شامل کلیه مطالعات انجام‌گرفته طی دو دهه گذشته (1375-1395) در بانک‌های اطلاعاتی مگ‌ایران، نورمگز، پایگاه الکترونیک اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی، سامانه نشر مجلات علمی دانشگاه تهران، سامانه یکپارچه نشریات ناجا، سامانه اطلاعات پژوهشی ناجا، پیمایش ملّی جرم سرقت، منابع و مجاری اینترنتی اسکولارگوگل و مرکز ایرانداک است که با کلیدواژه‌های عموماً سرقت و خاصّه دزدی، کیف‌قاپی، کش‌روی، و باج‌گیری در ایران بازیابی شده است. برای فراتحلیل، 668 پژوهش مرتبط با حوزه سرقت در دو دهه اخیر شناسایی شد. پس از بررسی پژوهش‌های مرتبط با موضوع، 69 مورد از منابع جهت تحلیل انتخاب شدند و در نهایت، پس از جست‌وجو، غربالگری و ارزیابی کیفی و کمّی مطالعات موجود، ترکیب و تحلیل نهایی بر روی نوزده مطالعۀ منتخب انجام گرفت. تمامی مطالعات منتخب با استفاده از نرم‌افزارهای MEDCLAC15 و CMA3 تحلیل شدند. مجموع حجم نمونۀ مورد بررسی، 11814 نفر در سطح کشور با 19 مورد واحد تحلیلی بودند که شیوع سرقت را برای کشور 3/0 درصد برای دو دهه نشان داد. هم­چنین، بین مطالعات مورد ارزیابی، ناهمگونی (I2) زیادی وجود داشت (51/92 درصد). نتایج شیوع واقعی سرقت طی دو دهه گذشته، عددی را بین حداقل 1 درصد و حداکثر 4 درصد نشان می‌دهد و نتایج تحلیلی نمایان‌گر این است سرقت در کشور برای طی دو دهه اخیر تا سال 1393 روند افزایشی داشته و سپس روند کاهشی پیدا کرده است؛ این بدان معنا است که برنامه مداخله‌ای برای بعد از سال 1393، روند نزولی شیوع سرقت را به همراه داشته است.
واژه‌های کلیدی: جرم، سرقت، شیوع، فراتحلیل.
متن کامل [PDF 1385 kb]   (755 دریافت)    
نوع مقاله: پژوهشی اصیل | موضوع مقاله: توسعه
دریافت: 1397/3/19 | پذیرش: 1398/6/10 | انتشار: 1398/6/10

فهرست منابع
1. ادهمی، عبدالرضا و زینب تجری (1395) «بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر سرقت در شهر گرگان»، فصلنامۀ علوم اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شوشتر، سال دهم، شمارة 2: 43-66.
2. بیات، بهرام (1388) «فراتحلیل سرقت»، مطالعات امنیت اجتماعی، شمارة 19: 113-134.
3. بیانلو، یوسف (1388) بررسی تطبیقی سرقت‌های ایستگاهی و غیرایستگاهی شهرهای استان زنجان در سال‌های 1386 و 1387، دفتر تحقیقات کاربردی، فرماندهی انتظامی استان زنجان (طرح پژوهشی منتشرنشده).
4. پارسازاده، نصراله (1393) بررسی رابطۀ بین عوامل اجتماعی با میزان سرقت داخل خودرو در شهر همدان، دفتر تحقیقات کاربردی، فرماندهی انتظامی استان همدان (طرح پژوهشی منتشرنشده).
5. تمنا، سعید و داود دعاگویان (1393) «موانع مشارکت مردمی در راستای مأموریت نیروی انتظامی در پیشگیری سرقت از منازل»، فصلنامۀ انتظام اجتماعی، سال هفتم، شمارة 3: 61-88.
6. حامد، بی‌تا و سپیده پشنگ (1389) «بررسی دلایل اقتصادی، اجتماعی و اقتصادی سرقت در شهر کرمانشاه»، فصلنامۀ مطالعات پیشگیری از جرم، سال پنجم، شمارة 16: 77-91.
7. حیدری، حمید؛ سید اسلام حسینی‌مطلق و زینب افشار (1392) «تبیین جامعه‌شناختی سرقت»، فصلنامۀ پژوهش‌های اطلاعاتی و جنایی، سال هشتم، شمارة 2: 9-38.
8. خلعتبری، عبدالحسین (1386) «مهاجرین و سرقت‌های مسلحانه»، فصلنامۀ دانش انتظامی، دورة نهم، شمارة 1: 9-28.
9. رحیمی، مهدی و افسانه ادریسی (1389) «بررسی عوامل مؤثر بر سرقت»، فصلنامۀ مطالعات اجتماعی، دورۀ جدید، شمارة 23: 89-117.
10. رضایی، علی‌محمد (1395) پیمایش ملّی جرم سرقت، دفتر تحقیقات کاربردی پلیس پیشگیری ناجا، تهران (طرح پژوهشی منتشرنشده).
11. رضوانی، محمدرضا، زهره زارع، صامت فرهادی و مسعود نیک‌سیرت (1390) «جغرافیای جرم در نواحی روستایی با تأکید بر سرقت دام در بخش چهاردولی شهرستان قروه»، مطالعات مدیریت انتظامی، سال ششم، شمارة 1: 89-117.
12. سوری، احمد (1393) آسیب‌شناسی و راه‌های پیشگیری از وقوع سرقت منزل در استان بوشهر با تأکید بر سرقت طلا و جواهرات، دفتر تحقیقات کاربردی، فرماندهی انتظامی استان بوشهر (طرح پژوهشی منتشرنشده).
13. شیرزاد، جلال، پیمان فقیه‌فرد، محمد سلاجقه و جمشید بابایی (1390) «عوامل مؤثر بر سرقت‌های مسلحانه کشف‌نشده در استان کرمان (1389-1388)»، فصلنامۀ دانش انتظامی، دورة سیزدهم، شمارة 3 (پیاپی52): 65- 100.
14. علیوردی‌نیا، اکبر (1378) مطالعة جامعه¬شناختی میزان سرقت در استان¬های ایران، نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران، معاونت پژوهشی، تهران (طرح پژوهشی منتشرنشده).
15. ـــــــــــــــــ (1383) «تحلیل اجتماعی سرقت در ایران»، مجلۀ علوم اجتماعی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد، سال اول، شمارة 2: 165-196.
16. ـــــــــــــــــ (1393) «بررسی رابطه اعتیاد به مواد مخدر و سرقت داخل خودرو (مطالعه موردی شهر تهران)»، فصلنامۀ انتظام اجتماعی، سال ششم، شمارة 1: 27- 56.
17. قاسمی، مسعود و حمیدرضا علی¬پور (1393) «تأثیر اتخاذ تدابیر پیشگیرانه وضعی بر وقوع سرقت از اماکن»، پژوهش¬های اطلاعاتی و جنایی، دورة نهم، شمارة 4: 51-71.
18. قبادی، عباس (1393) بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر گرایش ساکنین مناطق حاشیه‌نشین به سرقت از منزل در سال 1393 در منطقۀ حصارک کرج. دفتر تحقیقات کاربردی، فرماندهی انتظامی البرز (طرح پژوهشی منتشرنشده).
19. محسنی‌تبریزی، علیرضا و ستار پروین (1388) «بررسی عوامل مؤثر بر سرقت نوجوانان (مطالعۀ موردی: شهر کرمانشاه)»، جامعه‌شناسی کاربردی، سال بیستم، شمارة 3 (پیاپی 35): 37- 50.
20. محمدی، اصغر (1392) عوامل اجتماعی و فرهنگی مؤثر بر گرایش به سرقت (مطالعۀ موردی زندان مرکزی اصفهان). پایان‌نامۀ دکترای جامعه‌شناسی-مسائل اجتماعی ایران، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، تهران.
21. میرزایی، یوسف (1377) بررسی تطبیقی سرقت در ایران در بین سال‌های 71-1374، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی، تهران.
22. نوغانی دخت‌بهمنی، محسن و سید احمد میرمحمدتبار (1394) «بررسی عوامل اقتصادی مؤثر بر جرم (فراتحلیلی از تحقیقات انجام شده در ایران)»، پژوهش‌های راهبردی امنیت و نظم اجتماعی، سال چهارم، شمارة 3، (پیاپی11): 85-102.
23. وروایی، اکبر، مهدی مقیمی، محمد عبادی‌نژاد و غلامرضا مرادی (1390) «بررسی عوامل مؤثر بر وقوع سرقت‌های مقرون به آزار در شهر بندرعباس سال 1389 (با رویکرد پیشگیری وضعی از جرم)»، فصلنامۀ دانش انتظامی، دورة سیزدهم، شمارة 3 (مسلسل 52): 135- 168.
24. یحیی‌زاده، حسین و مهدی رحیمی (1388) «بررسی عوامل مؤثر بر سرقت نوجوانان بزهکار کانون اصلاح و تربیت شهر سنندج»، فصلنامۀ نظم و امنیت انتظامی، دورة دوم، شمارة 4: 99-118.
25. Bennett, T., Holloway, K., & Farrington, D. (2008) "The Statistical Association between Drug Misuse and Crime: A Meta-Analysis", Aggression and Violent Behavior, 13, 107-118. [DOI:10.1016/j.avb.2008.02.001]
26. Bottoms, A.E. & Wiles, P. (1992) Explanations of Crime and Place. In: D.J. Evans, N.R. Fyfe and D.T. Herbert (Eds), Crime, Policing and Place Essays in Environmental Criminology, pp. 11-35. London: Routledge.
27. Carriaga, L.M., & Worrall, L.J. (2015) "Police Levels and Crime: A Systematic Review and Meta-Analysis", The Police Journal: Theory, Practice and Principles, 88(4), 315-333. [DOI:10.1177/0032258X15612702]
28. Clarke, R. V., & Cornish, D. B. (1985) Modeling offenders' decisions: A framework for research and policy. Crime and justice, 6, 147-185. [DOI:10.1086/449106]
29. Haddawaya, R.N., & Rytwinski, T. (2018) "Meta-Analysis in not an Eexact Science: Call for Guidance on Quantitative Synthesis Decisions", Environment International, 114, 357-359. [DOI:10.1016/j.envint.2018.02.018]
30. Hayhurst, P.K., Pierce, m., Hickman, M., Seddon, T., Dunn, G., Keane, J., & Millar, T. (2017) "Pathways through Opiate Use and Offending: A Systematic Review", International Journal of Drug Policy, o39, 1-13. [DOI:10.1016/j.drugpo.2016.08.015]
31. Littell, G.H., Corcoran, J., & Pillai, V. (2008) Systematic Reviews & Meta - Analysis. Oxford: Oxford University Press. [DOI:10.1093/acprof:oso/9780195326543.001.0001]
32. McClintock, F. H., & Gibson, E. (1961) Robbery in London: an enquiry by the Cambridge Institute of Criminology (Vol. 14). Macmillan.
33. Maguire, M., Morgan, R., & Reiner, R., (2012) The Oxford Handbook of Criminology, Oxford University Press. [DOI:10.1093/he/9780199590278.001.0001]
34. Maume, M.O., & Lee, M.R. (2003) "Social Institutionals and Violence: A Sub- National Test of Institutional Anomie Theory", Criminology, 41(4), 1137-1172. [DOI:10.1111/j.1745-9125.2003.tb01016.x]
35. Mire, S., & Roberson, C., (2016) The Study of Violent Crime: Its Correlates and Concerns, CRC Press: Taylor & Francis Group.
36. Mooney, A.L., Knox, D. & Schacht, C. (2011) Understanding Social Problems, Seven Edition, Wadsworth Publishing.
37. Petticrew, M., & Roberts, H. (2006) Systematic Reviews in the Social Sciences: A Practical Guide, Oxford: Blackwell Publishing. [DOI:10.1002/9780470754887]
38. Posick, Ch., Rocque, M., & Whiteacre, K. (2012) "Examining Metal Theft in Context: An Opportunity Theory Approach", Justice Research and Policy, 14(2), 79-102. [DOI:10.3818/JRP.14.2.2012.79]
39. Rupp, Th. (2008) Meta Analysis of Crime and Deterrence: A Comprehensive Review of the Literature, Amsterdam: DNB.
40. Siegel, J.L. (2016) Criminology: Theories, Patterns and Typologies, Ninth Edition, Thomson/Wadsworth, Belmont, CA.
41. Wang, Z.J. (2002) "Bank Robberies by an Asian Gang: An Assessment of the Routine Activities Theory", International Journal of Offender Therapy and Comparative Criminology, 46(5), 555-568. [DOI:10.1177/030662402236740]
42. Wickes, R., Zahnw, R., Shaefer, L., & Sparkes-Carroll, M. (2016) "Neighborhood Guardianship and Property Crime Victimization", Crime & Delinquency, 1-16. [DOI:10.1177/0011128716655817]
43. Wickramasekera, N., Wright, J., Elsey, H., Murray, J., Tubeuf, S. (2015) "Cost of Crime: A Systematic Review", Journal of Criminal Justice, 43, 218-228. [DOI:10.1016/j.jcrimjus.2015.04.009]

بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.