این پژوهش، گستره ایده «همنشینی افتراقی» را در نظریه‌های کجروی اجتماعی شناسایی و با تحلیل محتوای قرآن و منابع تفسیری، نکاتِ نسبت‌پذیر به قرآن را در قالبی مقدماتی از یک الگوی نظری،‌ سامان می‌دهد. هدف، امکان‌سنجی طرح یک نظریه اجتماعی درباره کجروی بر اساس آموزه‌های اسلامی است. تحقیق همچنین به عنوان مسیری بنیادین در سیاست‌گذاری سازگار با آموزه‌های دینی و یافته‌های علمی معرفی می‌شود. در بررسی گزاره‌های قرآنی مربوط به مضامین پیوند همنشینی، کجروی و پیشنهادهای کنترلی، به نظر می‌رسد متغیرها و ساز و کار‌هایی مورد نظر بوده‌اند که با گذشت زمان، در الگوی همنشینی افتراقی شکل گرفته‌اند. گزاره‌ها واژگانی کمیت‌پذیر دارند. پیوندها جزئی و دوسویه‌اند و همنشینان بر یکدیگر تأثیر می‌گذارند. ارزش‌ها، هنجارها، جامعه‌پذیری، یادگیری، نفوذ اجتماعی و برچسب‌زنی، جاذبه میان فردی و سطوح مختلف نیازها، از جمله متغیرهای مورد استفاده در سطوح کلان، میانه و خرد می‌باشند که در محیط‌های مختلف کنش (حتی در تعامل با موجودات ماورایی) و در خلال ساز و کارهای علّی، فرد را به کجروی یا استمرار آن سوق می‌دهند. راهکارهای کنترلی عبارتند از: پیش‌گیری، پیام‌سازی فرهنگی، توان‌بخشی، هنجارسازی، کنترل ارزشی و عاطفی و تقویت.

واژه‌های کلیدی: قرآن، همنشینی افتراقی، کجروی، کنترل، یادگیری، نفوذ اجتماعی

متن کامل [PDF 483 kb]   (2841 دریافت)